Zgjedhjet në Gjermani dhe sirenat...

Më24 shtator, në Gjer mani u zhvilluan zgjedhjet e 19- ta parlamentare që nga viti 1949 ...

Koalicioni i madh nuk do të vazhdojë më. Zonja Merkel për shumë arsye këtë do ta dëshironte, por udhëheqësi i SPD- së Schulz e bëri disa herë të qartë se partia që ai drejton do të qëndrojë dhe të luftojë në opozitë. Zonja Merkel edhe më tej ka deklaruar se: “Një derë që përplaset fort, nuk do të thotë se gjithmonë mbyllet mirë”. Por reagimi i Schulz ka qenë i ashpër: “Dua t’i bëj të qartë zonjës Merkel se unë e bëj atë personalisht përgjegjëse për gjendjen e demokracisë gjermane”

( para dy ditësh kabinetit Merkel i mbaroi mandati qeverisës, por Kushtetuta lejon vazhdimin). Rëndësia e tyre ishte shumë e madhe; si për zhvillimet brenda vendit, veçanërisht me dyndjen e madhe migratore, por edhe në një kontekst më të gjerë të zhvillimeve të sotme në Europë dhe më gjerë. Për paqen, lirinë, demokracinë dhe sigurinë të kërcënuar nga terrorizmi, populizmi i djathë radikal, euroskepticizmi dhe tendencat e shteteve nacionaliste, përfshirë edhe disa prej vendeve të BE- së. DISA TREGUES TË FUSHATËS ELEKTORALE

Në zgjedhjet e fundit në Gjermani morën pjesë 61.5 milionë votues, ose 77%; në krahasim me 71.5% në zgjedhjet e 2013- s, me 299 zona zgjedhore.

“Kush nuk voton, do të deklaronte një ditë para votimeve, Presidenti gjerman Steinmeier lejon të tjerët të vendosin për të ardhmen e vendit”.

E kam ndjekur nga afër, i ndodhur në Gjermani, këtë fushatë model, e mbi të gjitha me përgjegjësinë shumë të lartë për vendin dhe për qytetarët. Çdo gjë në funksion të tyre! Në të gjitha temat themelore të fushatës.

Prej disa muajsh, anketimet nxirrnin fitues unionin CDU- CSU, por jo me shifrat më të mira të tij. Me drejtimin e SPD, tashmë nga Martin Schulz, që zëvendësoi kryetarin e mëparshëm Sigmar Gabriel, njëkohësisht ministër i jashtëm, në SPD u duk një rritje e ndjeshme, deri në 35- 37 %. Por, kjo ishte shumë e përkohshme, e ndoshta si një fillim i një “shkundjeje” të partisë dhe të votuesve të saj.

Në anketime, 80% e popullsisë gjermane shprehej se: “Unë jam mirë”. 73% u shprehën se Kancelaria Merkel “punon mirë”. Afro 60% e shihnin më mirë për Kancelar zonjën Merkel se zotin Schulz, duke u përqendruar “sidomos në këto kohët e vështira”.

Sidomos në dy vitet e fundit, shumica e popullsisë gjermane e mbështeti politikën e Kancelares Merkel për imigrimin, pavarësisht edhe qëndrimeve të skajshme të grupimeve të ndryshme politike, sidomos të AfD ( Aleanca për Gjermaninë). Por qëndrime krijoi edhe aleatja 70- vjeçare në bashkëqeverisje, CSU e Bavarisë.

Siç dihet tashmë, zgjedhjet u fituan nga unioni CDU- CSU, me 32.8% ose me afro 9% më pak se në zgjedhjet e vitit 2013. SPD doli në vend të dytë, me 20.7%, 5.5% më pak se zgjedhjet e kaluara. Humbëse e madhe , me afro 10%, ishte edhe CSU e Bavarisë.

Për herë të parë që nga themelimi i saj arriti të përfaqësohet në Bundestag, me 13.2%, Aleanca për Gjermaninë. Ashtu siç nuk pritej, ajo doli forcë e tretë në Bundestag. U rikthyen në Bundestag FDP ( Liberalët) me 9%, që kishin munguar në 70 vitet e fundit, vetëm në vitet 2013- 2017 e që ishte cilësuar një “ngjarje katastrofike”.

Të Gjelbërit dhe Die Linke ( E majta) do të përfaqësohen në Bundestag me një rritje të vogël.

Që nga viti 1949, për herë të parë do të kemi në Bundestag 6 grupe parlamentare me 7 parti ( unioni CDU- CSU).

Më shumë se pas 6 dekadash do të përfaqësohet në Bundestag një parti e djathtë radikale si Aleanca për Gjermaninë. Një parti antieuropiane, nacionaliste dhe islamofobe.

Për shkak të sistemit zgjedhor me mandate direkte dhe me listën e partisë në lande, Bundestagu për herë të parë do të ketë 709 deputetë, afro 80 më shumë sesa kishte. ( Kjo do t’i kushtojë buxhetit 60- 75 milionë euro në vit më shumë). Bundestagu do të ketë 491 burra dhe 218 gra deputete, me një moshë mesatare afro 50 vjeç.

Më shumë gra deputete kanë të Gjelbërit dhe E Majta, përkatësisht 39 nga 67 gjithsej, dhe 37 nga 67 gjithsej. Më pak gra deputete do të ketë CSU- ja, vetëm 8 nga 46 gjithsej, dhe AfD, vetëm 11 nga 94 gjithsej.

Që nga Paslufta e Dytë Botërore, Gjermania është drejtuar nga 8 kancelarë: 5 nga CDU dhe 3 nga socialdemokratët. Kancelarët e djathtë kanë qeverisur për 48 vjet, ndërsa kancelarët socialdemokratë kanë qeverisur për 20 vjet.

Nga radhët e CDU- së, kancelari që ka qëndruar më shumë në këtë post është Helmut Kohl ( 1982- 1998), ndërsa nga socialdemokratët Helmut Schmidt, 8 vjet ( 19741982). Kancelarja Merkel, me këtë fitore, do të mund të barazohet në post me kancelarin Kohl, për plot 16 vjet.

Sipas Kancelares Merkel, qeveria e re do të krijohet në prag të Krishtlindjeve, pra deri në tre muaj mbas zgjedhjeve të 24 shtatorit, në kuadër të arritjes së marrëveshjes për bashkëqeverisje. Edhe në zgjedhjet e 2013- s janë dashur plot 87 ditë për të arritur marrëveshjen me socialdemokratët.

Në bazë të Kushtetutës gjermane, Kacelarja dhe ministrat rrinë në detyrë 30 ditë pas zgjedhjeve, pra deri më 24 tetor. Por neni 69 i Kushtetutës parashikon që anëtarët e kabinetit të vazhdojnë të qëndrojnë në detyrë deri në krijim e qeverisë së re.

Pak kohë më parë u largua nga qeveria ministrja e punës dhe çështjeve sociale, Andrea Nahles, pasi u zgjodh kryetare e grupit parlamentar të socialdemokratëve. ( Gjatë 4 viteve të fundit, zonja Merkel ka drejtuar 158 mbledhje të kabinetit qeveritar dhe vetëm 5 ka drejtuar zv/ kancelari Gabriel.) Disa fjalë për partitë parlamentare Dy partitë më të mëdha në vend, CDU dhe SPD, parti popullore, kanë pësuar humbjen më të madhe që nga viti 1949. Po kështu, CSU e Bavarisë ka rezultatin më të ulët që Paslufte. Në Bavari, me 18 milionë banorë, më 24 shtator arriti të kalojë pragun prej 5 % edhe Aleanca për Gjermaninë edhe E Majta, që do të thotë se në zgjedhjet e 2018- s për landin do të jenë të përfaqësuara. 1. BASHKIMI KRISTIAN DEMOKRAT ( CDU)

Vetëm 50 minuta pas mbylljes në orën 18: 00 të kutive të votimit ( njëlloj si kancelari Kohl në vitin 1998), Kancelarja Merkel nga “Konrad Adenauer Haus”, në komunikimin me median deklaroi fitoren e partisë: “Ishte një fitore e hidhur... shpresonim pak për një rezultat më të mirë...”, por unioni e arriti qëllimin e tij strategjik... Edhe mbas 12 vitesh jemi grupi më i fuqishëm parlamentar. Ne do të kemi përgjegjësinë e madhe për krijimin e qeverisë... Ne do të analizojmë me shumë përgjegjësi rezultatin... Tani detyra kryesore është të rrisim besimin”. Pavarësisht rezultatit, të gjithë drejtuesit e partisë u shprehën se: “Angela Merkel e mbajti partinë e bashkuar”. Është pozitive të theksohet se nga 246 mandate që mori unioni CDU- CSU, 231 ishin mandate direkte dhe vetëm 15 ishin nga lista e partisë, në një kohë që të gjitha partitë e tjera, shumicën dërrmuese të mandateve e kanë nga lista e partisë, dhe shumë pak nga mandatet direkte. Kjo flet ende shumë për forcën e CDU- së. ( Rezultatin më të lartë unioni CDU- SCU e ka pasur në vitin 1957, me 50.2%). CDU- ja nuk ka diferenca të ndjeshme në Perëndim ( 33.8%) dhe në Lindje ( 27.6%).

Vetë zonja Merkel vazhdon të ketë popullaritetin më të madh në radhët e politikanëve ( mbas Wolfgang Scheuble deri tani ministër i Financave e mbas zgjedhjeve kryetar i Bundestagut).

Për zonjën Merkel evidentohen qartazi disa cilësi:

1. Mbështetja e gjerë në parti, aftësi e jashtëzakonshme për t’u këshilluar e për të marrë vendime në strukturat drejtuese të partisë.

2. Raporte tepër institucionale dhe parimore që mban në qeverisje me aleatët në bashkëqeverisje, në respektim të ligjeve, moralit dhe etikës politike.

3. Respekton dhe zbaton shumë marrëveshjen dhe kompromisin në çështjet themelore të bashkëqeverisjes.

4. Ka ditur të mbajë në mënyrë shembullore premtimet dhe zotimet e marra ndaj qytetarëve. Ka zbatuar ato që ka thënë dhe nuk ka thënë kurrë më shumë sesa mund të bënte.

5. Ka ditur të ndërtojë përherë marrëdhënie shumë të mira bashkëpunimi me këshilltarët e saj, duke respektuar mendimet dhe propozimet e tyre për vendimmarrje.

6. Ka vlerësuar me shumë seriozitet Bundestagun dhe llogaridhënien e përhershme para tij, për të gjitha çështjet, por sidomos për ato të politikës së jashtme.

Krahas të tjerave, e sidomos në të dy vitet e fundit, Kancelarja Merkel është ndeshur shumë me çështjen e imigrimit, duke sfiduar jo vetëm kundërshtarët e saj politikë, por edhe vetë BE- në, me politikën e saj të guximshme të solidaritetit dhe humanizmit. Dhe mori kosto për vete dhe për partinë.

Por, u përball ashpër edhe me aleatin e saj, CSU, të kryeministrit Seehofer për këtë çështje. Pas një kohe të gjatë çdo gjë u duk si një rrugë e ndarë midis tyre, si aleatë historikë. CSU u pozicionua shumë më djathtas, si asnjëherë, dhe kështu nuk arriti të shmangë as rritjen e AfD- së, por edhe Të së Majtës në Bavari.

Ndërkohë që zonja Merkel deklaronte se “partneri i vetëm i natyrshëm për ne është CSU- ja”, kryetari i CSU- së Seehofer i përgjigjej se “ne jemi si përherë, edhe opozitë e natyrshme”.

Në zgjedhjet e 24 shtatorit nga CDU- ja u larguan për të votuar liberalët 1.360.000 votues dhe, për të votuar AfD- në mbi 1 milion.

“Të mos themi jo, nuk ka ndodhur ndonjë gjë e veçantë me votuesit tanë” - do të shprehej Kancelarja Merkel. Apeloi që të gjithë të reflektojnë përgjegjësi dhe “me një politikë më të mirë në të ardhmen, të punojmë që të rifitojmë votuesit tanë që mbështetën sidomos AfD- në”.

2. SPD ( PARTIA SOCIAL DEMOKRATE)

Socialdemokratët morën vetëm 20.7%, me rezultatin më të ulët që nga viti 1949, por edhe vetëm me 5% më pak se në zgjedhjet e vitit 2013. Dhe një parti që votohet nga 1 në çdo 5 votues, tani për tani, nuk mund të quhet më parti popullore. SPD mori vetëm 153 deputetë, ose 40 më pak se në zgjedhjet e 2013s. Nga SPD kaluan 470 mijë votues te liberalët; 430 mijë tek E Majta, 360 mijë te Të Gjelbërit dhe afro 500 mijë kaluan tek Aleanca për Gjermaninë.

Kryetari i partisë, Martin Shhulz, para zonjës Merkel, vetëm 30 minuta pas mbylljes së kutive të votimit, në një konferencë për shtyp në “Vili Brandt Haus” pranoi humbjen si më të thellë që nga Paslufta dhe deklaroi se: “Nuk do të vazhdoj më koalicioni me CDUnë dhe do të qëndroj në krye të partisë në opozitë”, duke rikandiduar në dhjetor në kongres.

Në Perëndim, SPD mori 22%, ndërsa në Lindje 14%. Për SPD- në, Lindja është ende një terra incognita. Erozioni i SPD- së duket që ka vite që ka nisur. Duket se dy koalicionet me CDU- në në vitet 2005- 2009 dhe 2013- 2017 e kanë vënë në “gjumë” SPD- në, në të qenët një parti e fortë, konstruktive dhe me mbështetje.

Por, krahas të tjerave, në SPD ka ndikuar jo pak ndërrimi i 5 kryetarëve të partisë që nga viti 2005.

Kryetari i partisë, Martin Schulz, një europianist i spikatur, deklaroi se: “Tani në parti duhet të flasim shumë hapur dhe të analizojmë mirë humbjen... Jo siç ndodhi në 2009- n dhe 2013- n. Këtë humbje nuk duhet ta kalojmë lehtë... Tani detyra që kemi është të luftojmë në opozitë... Edhe me Brandin dhe Schmidin në opozitë, është bërë shumë për vendin, për demokracinë funksionale”. Martin Shhulz kërkon ta çojë partinë në fitore në zgjedhjet e ardhshme, mbas 23 vitesh, që nga

shtatori i 1998- s me Gerhard Schroderin, reformator dhe të njohur me programin e tij të famshëm “Agenda2010”, që e shfrytëzon shumë mirë edhe Kancelarja Merkel, që nga viti 2005.

3. AFD ( ALEANCA PËR GJERMANINË)

Rezultati i saj prej 13.2% me një përfaqësim si forcë e tretë në Bundestag, me 98 deputetë ka qenë një e papritur e madhe. Dhe kjo është parë me shqetësim jo vetëm në Gjermani, por edhe në Bruksel, si një parti antieuropiane, radikale djathtas, nacionaliste dhe populiste.

Është themeluar vetëm 4 vite më parë, në vitin 2013, dhe gjatë kësaj periudhe ka qenë e përfaqësuar në 13 nga 16 landet e vendit. Në disa lande, deri në 24.3% ka dalë edhe forcë e dytë. Vitin e kaluar në Berlin mori 14.2%, ndërsa në vitin 2014, në zgjedhjet për parlamentin europian mori 7.1%. Në zgjedhjet e 24 shtatorit, në Lindje ka dalë forcë e dytë politike me 23%, ndërsa në Perëndim ka marrë 11.3% të votave. Në 5 landet e ishLindjes, AfD- ja ka dalë forcë e dytë. Parullat e saj në fushatë ishin: “Jo Europë, jo shoqëri të hapura, jo myslimanë, jo emigrantë, jo astablishment, për një Gjermani përsëri të madhe”.

Në Kongresin e Partisë në Këln, në prill të këtij viti, në radhët e udhëheqësve ka pasur përplasje shumë të forta, për shkak të kalimit të partisë shumë djathtas. Bashkëpjesëtarët e partisë, Aleksandër Gauland dhe Alice Weidel, u kundërshtuan gjatë gjithë kësaj periudhe nga themeluesja dhe njëkohësisht bashkëkryetare e Partisë, Frauke Petry, në politikat e tyre ekstremisht djathtas, me radikalizmin e qëndrimeve edhe ndaj kancelares Merkel, por edhe ndaj të huajve dhe myslimanëve.

Madje pati edhe nga ata drejtues partie si Bjorn Hacke, që i njohur si neonazist, deklaronte më 17 janar të këtij viti në Dresden se “Monumenti i Holokaustit në Berlin ishte momenti i turpit... Kultura e përkujtimit dhe nderimit është kulturë qesharake edhe e pështirë.” Apo bashkëkryetari Gaulad, që do të thotë se: “Duhet të jemi krenarë për arritjet e ushtarëve gjermanë në dy luftërat botërore”.

Për këto e qëndrime të tjera radikale ( të ngrenë menjëherë një komision hetimor parlamentar për kancelaren Merkel) një ditë mbas zgjedhjeve, në konferencën për shtyp të Partisë, Franke Petry dha dorëheqjen dhe u largua përfundimisht nga partia.

Nga pikëpamja gjeografike, populistët e djathtë, konservatorë, nacionalistët e rinj, racistët dhe zhonglerët politikë të Aleancës për Gjermaninë, në pjesën dërrmuese, vijnë nga ish- Lindja Komuniste, RDGJ- ja. Shumica e atyre që e votuan këtë parti më 24 shtator, janë nga radhët e jo votuesve të vitit 2013, afro 1.2 milionë vetë.

Po kështu 1 milion nga radhët e votuesve të CDU- së votuan AfD- në, nga radhët e SPDsë e votuan afro 500 mijë dhe nga e majta rreth 400 mijë. Votuesit burra në Lindje kanë votuar më shumë AfD se CDU apo SPD- në.

Politikanë, analistë dhe media në përgjithësi fitoren e kësaj partie nuk e shohin te programi dhe alternativat e saj, por te zhgënjimi ( sidomos në Lindje me problemet e diferencave ende të mëdha me Perëndimin, me çështjet e imigrimit dhe të sigurisë në vend, por edhe të nivelit ekonomik e social).

Të gjitha partitë parlamentare janë shprehur për një front të gjerë kundër AfD- së. Por nga ana tjetër, ato bëjnë thirrje për të mos pasur asnjë panik me përfaqësimin e tyre në Bundestag, sepse në fund të fundit, në çdo 100 gjermanë, 87 nuk e mbështesin atë!

Megjithatë për politikën gjermane, kjo është një provë vlerash, është një sirenë, për vetë Gjermaninë në radhë të parë, por edhe për rolin dhe peshën që ajo luan si lokomotivë e zhvillimeve në Europën e sotme e kërcënuar më shumë se kurrë nga euroskepticizmi, populizmi, ekstremizmi, terrorizmi dhe të antiglobalizmi dhe tendencat nacionaliste. ( Në shumë vende të Europës, atyre që janë pjesë e BE, të tilla forca radhiten në vend të dytë a të tretë, e në ndonjë vend tjetër që vjen nga ish- Lindja, ato dhe qeverisin).

Presidenti gjerman F. W. Steinmeir, në fjalën që mbajti më 3 tetor, në 27- vjetorin e Ribashkimit Gjerman theksoi me forcë se duhet të ruhemi nga retorikat nacionaliste dhe se “dashurinë e madhe për atdheun të mos e kalojmë në nacionalizëm”.

4. PËR PARTITË E TJERA PARLAMENTARE ( CSU, FDP, TË GJELBËR, E MAJTA)

Me përjashtim të CSU- së, që pësoi një humbje të madhe, të tre partitë e tjera patën një rritje në krahasim me zgjedhjet e vitit 2013. Drejtues të CSU- së kanë kritikuar ashpër kryetarin e partisë dhe kryeministrin e Bavarisë, Seehofer, duke i kërkuar edhe dorëheqjen. “Jemi bërë parti nervoze... Ne nuk i mbrojtëm shpatullat zonjës Merkel dhe e atakuam atë gjatë edhe ashpër”, do të deklaronte nënkryetari i Bundestagut nga radhët e CSU- së, Singhamer.

Ndërsa ish- kryetari i CSU- së, Ervin Huber, do të theksonte se: “Ishte gabim i madh i Seehofer, që me një këmbë e mbështeti Merkelin dhe me tjetrën e sulmonte. Një politikë e tillë, konjukturale e kolovitëse, i irriton votuesit”.

Seehofer, duke pranuar përgjegjësitë për këtë rezultat të ulët, tha se do të rikandidojë në kongres për postin e kryetarit dhe për kryeministër të Bavarisë në zgjedhjet e vitit 2018.

Liberalët të drejtuar nga 36- vjeçari shumë karizmatik Christian Lindrer, u rifutën në Bundestag me 10.4%, me një grup parlamentar prej 80 deputetësh, mbas mosarritjes së pragut elektoral në vitin 2013. ( Vetëm 4.7%). Ato kanë qenë të përfaqësuar në Bundestag që nga viti 1949. Për herë të parë edhe në Bavari mori 6%.

E Majta do të jetë përsëri parti parlamentare, me një rritje të lehë në krahasim me vitin 2013. Ajo do të ketë 69 deputetë. Për herë të parë janë përfshirë në Bundestag si grup parlamentar në vitin 1998 ( 51%), ndërkohë që ka pasur më parë, që nga 1990, edhe deputetë me mandat direkt. Kësaj radhe, 400 mijë votues tradicionalë të saj votuan për AfD, ndërkohë që nga SPD për të Majtën votuan 430 mijë votues, nga të Gjelbërit 170 mijë dhe nga Liberalët 60 mijë.

E Majta ka qenë përherë në opozitë, ndërkohë që në nivele landesh ajo është në bashkëqeverisje.

Të Gjelbërit do të përfaqësohen në Bundestag me 9.1%, gjithashtu me një rritje të vogël me 67 deputetë. Për herë të parë në Bundestag kanë hyrë në vitin 1983. Të Gjelbërit nuk kanë qenë asnjëherë në koalicion qeverisës me CDU- CSU, ndërkohë që në vitet 1998- 2005 kanë bashkëqeverisur me Socialdemokratët ( Shroder- Fisher). Në këtë zgjedhje për të Gjelbërit kanë votuar nga radhët e SPD- së 380 mijë vetë; të CDU- së - 170 mijë etj.

Ishte udhëheqësi i saj Joshka Fisher, që në vitin 1999, e ktheu këtë parti nga pacifiste, në një mbështetëse të ndërhyrjes ushtarake të NATO- s në Kosovë.

SI DO TË JETË KOALICIONI I ARDHSHËM QEVERITAR?

Koalicioni i madh nuk do të vazhdojë më. Zonja Merkel për shumë arsye këtë do ta dëshironte, por udhëheqësi i SPD- së Schulz e bëri disa herë të qartë se partia që ai drejton do të qëndrojë dhe të luftojë në opozitë. Zonja Merkel edhe më tej ka deklaruar se: “Një derë që përplaset fort, nuk do të thotë se gjithmonë mbyllet mirë”. Por reagimi i Schulz ka qenë i ashpër: “Dua t’i bëj të qartë zonjës Merkel se unë e bëj atë personalisht përgjegjëse për gjendjen e demokracisë gjermane”.

Udhëheqësi socialdemokrat është i vendosur të luftojë për riorganizimin dhe ripërtëritjen e SPD- së, e për të fituar zgjedhjet në vitin 2021. Kancelarja Merkel ka tani vetëm një opsion: të bashkëqeverisë me Liberalët dhe të Gjelbërit. Veças, ose me Liberalët, ose me të Gjelbërit, nuk merr dot shumicën parlamentare, prej të paktën 355 deputetësh. Ky do të ishte koalicioni, Jamaika, të cilin Gjermania nuk e ka pasur asnjëherë.

Para se të ulet me këto dy parti, kancelarja nuk i ka të lehta bisedimet edhe me aleatin e saj, Seehofer të CSU- së Bavareze. Në radhë të parë është qëndrimi ndaj politikës së imigrimit, por edhe çështje të tjera. Koalicioni i madh i 2013- s ishte më shumë socialdemokrat se ai i 2005- s dhe lideri i CSU- së e ka quajtur zonjën Merkel një “socialdemokrate konservatore”, siç duket për kompromiset e saj me SPD- në.

Por mbi të gjitha, CSU- ja ka rezerva ndaj Liberalëve e më shumë ndaj të Gjelbërve. Kërkesat që ato do të kenë për bashkëqeverisje mund të pranohen më lehtë nga zonja Merkel sesa nga zoti Seehofer. ( Sigurisht edhe ai do të dijë të jetë më fleksibël, sepse ndodhet pranë zgjedhjeve të landit, vitin e ardhshëm, ku do të kandidojë përsëri për një tjetër mandat kryeministri). Kjo mund të “hollojë verën”. Nëse koalicioni JAMAIKA ( Ngjyra zi, verdhë dhe jeshil i flamurit të këtij vendi) nuk ka pasur në nivel federal; në nivel landesh ka pasur dhe ka edhe sot.

Kancelarja Merkel është shprehur se: “Liberalët dhe të gjithë do të dinë të jenë përgjegjës për vendin ose do të shkojmë në zgjedhje të reja”. ( Nëse zonja Merkel nuk e formon dot qeverinë, edhe SPD- ja, si forcë e dytë nuk do të mund të krijonte koalicion me të Gjelbërit dhe Liberalët, sepse të 3 nuk kanë 355 deputetë. Ndërsa me të Majtën dhe AfDnë koalicionet janë të përjashtuara nga dy partitë e mëdha).

Udhëheqësi i të Gjelbërve, Cem Ozdemir, është shprehur se: “Ne do t’i përgjigjemi pjesës sonë të përgjegjësisë... do të kërkojmë të përfshihen në programin qeverisës disa nga temat tona themelore... Ndryshe nuk ecet”. Të Gjelbërit do ta kenë problem edhe me CSU- në. Ata do të ishin për herë të parë që nga 1983- shi në një koalicion me të djathtën.

Edhe udhëheqësi i Liberalëve, Christian Linder, është shprehur i gatshëm për koalicion: “Ne do të jemi të ndershëm e konstruktivë në bisedime. Dikush duhet të marrë përgjegjësi për vendin”.

Liberalët, koalicionin me CDU- në e kanë të provuar. ( Vetëm në 4 mandatet e kancelarit Kohl, ato qëndruan së bashku për 16 vjet, duke pasur postin e zëvendëskancelarit dhe të ministrit të Jashtëm. Por edhe më parë).

Merkel ka nisur bisedimet me CSU- në, ndërkohë Liberalët dhe të Gjelbërit kanë ngritur grupet e ekspertëve për të gjitha termat për koalicionin bashkëqeverisës. Do të shohin ku bien e ku nuk bien dakord, ku do të tolerohet dhe ku do të ketë kompromise. Dhe mbas këtyre bisedimeve, do të mblidhen kongreset e partive. Ato dhe vetëm ato vendosin për bashkëqeverisje.

Që në ditën e zgjedhjeve, gazeta e madhe “Frankfurter Allgemeine Zeitung” do të paralajmëronte: “Copat e tortës janë të mëdha, ato duhet të ndahen dhe të zvogëlohen”. Duhej të paralajmëronte nisjen e një koalicioni të ri, trengjyrësh, për herë të parë në Gjermani. Një koalicion jo shumë i lehtë, më shumë për t’u ndërtuar sesa për të funksionuar. Dhe zhvillohen nga 2 kongrese deri në vendime.

Klasa politike gjermane ka përgjegjësi të madhe për qytetarët, për vendin. Përgjegjësi në radhë të parë për të ardhmen, përgjegjësi për rolin e jashtëzakonshëm të Gjermanisë në zhvillimet e sotme të trazuara e shpesh edhe kërcënuese, jo vetëm në Europë. Përgjegjësi edhe për Europën e tronditur. Dhe politikanët gjermanë japin përditë prova të larta përgjegjshmërie. Një Gjermani e fortë është edhe një Europë më e fortë, më e qëndrueshme, më sfidante para shumë zhvillimeve negative. Në Europë, edhe ne, Shqipëria, sperancën duhet ta ngulë te Gjermania me vepra dhe jo me fjalë.

Klasa politike gjermane ka përgjegjësi të madhe për qytetarët, për vendin. Përgjegjësi në radhë të parë për të ardhmen, përgjegjësi për rolin e jashtëzakonshëm të Gjermanisë në zhvillimet e sotme të trazuara e shpesh edhe kërcënuese, jo vetëm në Europë. Përgjegjësi edhe për Europën e tronditur. Dhe politikanët gjermanë japin përditë prova të larta përgjegjshmërie. Një Gjermani e fortë është edhe një Europë më e fortë, më e qëndrueshme, më sfidante para shumë zhvillimeve negative. Në Europë, edhe ne, Shqipëria, sperancën duhet ta ngulë te Gjermania me vepra dhe jo me fjalë