Rama me deputetët e Ligjeve, misionet e SHBA e BE: Mandati i Llallës nuk shtyhet
“Parlamenti nuk ka autoritet kushtetues ose ligjor që të zgjasë mandatin e Prokurorit të Përgjithshëm aktual”
Mandati i Kryeprokurorit Adriatik Llalla përfundon në muajin dhjetor. Misioni i SHBA dhe BE, Euralius dhe OPDAT, i ka dhënë përgjigje kërkesës së Komisionit të Ligjeve për interpretimin e ndryshimeve ligjore të reformës në Drejtësi, veçanërisht kapitullit për zgjedhjen e Kryeprokurorit. Sipas ndryshimeve të reja ligjore, Prokurori i Përgjithshëm duhet të propozohet nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë, institucion, i cili, si dhe shumë të tjerë, është peng i ecurisë së procesit të rivlerësimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve. Në arsyetimin e këtyre të fundit, hidhet poshtë kategorikisht hipoteza e një zgjatjeje të mandatit të Kryeprokurorit aktual. Sipas ekspertëve ndërkombëtarë, “nuk ka autoritet kushtetues ose ligjor për Parlamentin që të zgjasë mandatin e Prokurorit të Përgjithshëm aktual, mbas skadimit të mandatit të tij. Përkundrazi, ekziston një dispozitë e qartë që urdhëron emërimin e një Prokurori të Përgjithshëm të përkohshëm”, saktësohet në përfundimet e tyre. Letra e ekspertëve ndërkombëtarë specifikon në konkluzionet e saj se Prokurori i Përgjithshëm, që do të ushtrojë këto detyra përkohësisht, zgjidhet me shumicë të thjeshtë votash. ARGUMENTET E OPDAT DHE EURALIUS
Mandati i Prokurorit të Përgjithshëm në detyrë përfundon në fillim të dhjetorit. Këshilli i Lartë Prokurorisë, i cili është përgjegjës për emërimin e Prokurorit të Përgjithshëm, ende nuk është themeluar.
Prandaj, zbatohet regjimi kalimtar për zgjedhjen e Prokurorit të Përgjithshëm të përkohshëm në detyrë. Korniza
ligjore për periudhën kalimtare: Neni 179, paragrafi 13 i Kush
tetutës thotë: “Deri në zgjedhjet parlamentare, të cilat do të mbahen pas hyrjes në fuqi të këtij ligji, por jo më vonë se 1 shtatori 2017, zgjedhja e Inspektorit të Lartë të Drejtësisë dhe Prokurorit të Përgjithshëm do të bëhet nga 2/ 3 e anëtarëve të Kuvendit. “Zgjedhjet e tjera do të bëhen nga 3/ 5 e anëtarëve të Kuvendit”.
Prandaj, është e qartë se dispozita kalimtare kishte për qëllim rritjen e kuorumit për zgjedhjen e Prokurorit të Përgjithshëm dhe HJI- së nga 3/ 5 në 2/ 3 në periudhën deri më 1 shtator 2017. Kjo dispozitë, pa dyshim, nuk kishte për qëllim të përcaktonte një kuorum përtej periudhës deri më 1 shtator 2017. Dispozitat e mëtejshme kalimtare mund të gjenden në Ligjin nr. 97/ 2016 “Për organizimin dhe funksionimin e Prokurorisë në Republikën e Shqipërisë”. Neni 109, paragrafi 2 i Ligjit të Prokurimit Publik parashikon:
2. Në rast se mandati i Prokurorit të Përgjithshëm përfundon para kohe, para themelimit të Këshillit të Lartë të Prokurorisë, funksionet e Prokurorit të Përgjithshëm do të caktohen përkohësisht me vendim të Asamblesë, që të kryhet nga një prej prokurorëve më me përvojë, që plotësojnë kërkesat dhe kriteret e Kapitullit IV, Seksioni I, të këtij ligji.
* ** Duket se kuadri ligjor për regjimin kalimtar nuk përcakton në mënyrë eksplicite kuorumin për zgjedhjen e Prokurorit të Përgjithshëm të përkohshëm. Duhet thjesht të sigurojë një zgjidhje të përkohshme, me një vendim të Kuvendit. Fakti që Ligji për Prokurorinë e Përgjithshme parasheh rregulla specifike për Prokurorin e Përgjithshëm të përkohshëm, i cili ka një periudhë të kufizuar mandati dhe nuk duhet të konsiderohet Prokuror i Përgjithshëm, por vetëm një prokuror i lartë, të cilit në periudhën kalimtare i është caktuar funksioni i Prokurorit të Përgjithshëm, sugjeron që kjo shifër është më e krahasueshme me figurën e një zëvendësprokurori të përgjithshëm, që nuk është në rregulla në Kushtetutë. Kjo çon në përfundimin se as Kushtetuta, as Ligji i Prokurorinë e Përgjithshme nuk rregullon më tej procesin e zgjedhjes së Prokurorit të Përgjithshëm të përkohshëm. Ligji për Prokurorinë e Përgjithshme vetëm e cakton këtë pushtet në një vendim të Kuvendit. Për vendimet e Kuvendit zbatohet Rregullorja e Punës së Kuvendit të Republikës së Shqipërisë. Neni 55, paragrafi 1 i këtyre rregullave, thotë: “Ligjet, vendimet, deklaratat dhe rezolutat konsiderohen të miratuara nga Kuvendi, kur shumica e deputetëve kanë votuar në favor, në praninë e më shumë se gjysmës së të gjithë anëtarëve të Kuvendit, përveç rasteve kur Kushtetuta siguron një shumicë të kualifikuar”. Përfundim:
Në situatën e paraqitur këtu, duket se dispozitat kalimtare përcaktojnë të drejtën dhe detyrimin e Kuvendit të zgjedhë një Prokuror të Përgjithshëm, i cili i plotëson kërkesat e neneve 22 deri 27 të Ligjit për Prokurorinë e Përgjithshme, si prokuror i përkohshëm me shumicë të thjeshtë, në prani të më shumë se gjysmës së të gjithë anëtarëve të Kuvendit. Parlamenti nuk ka autoritet Kushtetues ose ligjor që të zgjasë mandatin e Prokurorit të Përgjithshëm aktual, pas skadimit të mandatit të tij. Përkundrazi, ekziston një dispozitë e qartë që urdhëron emërimin e një Prokurori të Përgjithshëm të përkohshëm.