Gjirokastra përplas deputetët, Kumbaro: Problem i vjetër, gati projekti
Tritan Shehu i kërkon dorëheqjen ministres për rrezikun që i kanoset qytetit të gurtë, e quajti “Alepo të pasluftës”
Shembja e dy urave, ajo e Hoshtevës dhe Orgockës nga shirat e fundit, çarjet në muret e Kalasë së Gjirokastrës, lista e monumenteve të kulturës dhe çështja e Teatrit Kombëtar, kanë thirrur në Komisionin për Edukimin dhe Mjetet e Informimit publik, ministren e Kulturës, Mirela Kumbaron.
Në një atmosferë si rrallë herë të ndezur në këtë komision, edhe në praninë e mediave të shumta, të interesuara më së shumti për temën e fundit, u diskutua për gjithçka përveç Teatrit Kombëtar. Kjo çështje u shty për në një dëgjesë tjetër, ndërsa çështjeve për të cilat ishte thirrur ministrja Kumbaro, mes tonesh të larta, hidhje- pritje të deputetëve të opozitës dhe maxhorancës, iu shtuan edhe pyetje për monumente nga veriu në jug. Çdo deputet qau hallin e monumenteve të zonës së vet, kishë për kishë, mure e varre, duke anashkaluar temat kryesore. Debati mes vetë deputetëve zgjati për afro dy orë, ndërsa ministrja Kumbaro tha ç’kishte për të thënë për objektet e shkatërruara dhe ato në rrezik, siç ajo e kishte parashikuar. Dhe nga gjithë ajo zhurmë të gjithë dolën me idetë, me të cilat kishin hyrë që në fillim në atë seancë, me përjashtime të vogla, kur pyetësit mbetën të kënaqur me përgjigjen e dhënë. Por mes kësaj seance debati, kryesuar nga kryetarja e grupit, Albana Vokshi, tema që ngriti më shumë tonet, ishte ajo për Gjirokastrën. Çështja shkoi deri aty sa deputeti i Gjirokastrës, Tritan Shehu, e krahasoi Gjirokastrën me Alepon dhe kërkoi dorëheqjen e ministres Kumbaro. “Duhet që të sensibilizohemi dhe ta shpëtojmë Gjirokastrën, ndryshe ky qytet, jo si Alepo i pasluftës, por do të zhduket fare, do të bëhet si Pompei pas vullkanit edhe tërmetit. Unë mendoj se një ministre, që kalon këtë situatë në qytetin më të rëndësishëm të Shqipërisë, të japë dorëheqjen. Normalisht, në një vend demokratik kjo do të ishte gjëja më normale që mund të bëhej”, tha ai. Kërkesë e përforcuar edhe nga kryetarja e komisionit, Vokshi.
GJIROKASTRA Kohëve të fundit, për shkak të shirave të rrëmbyer, por edhe të paqëndrueshmërisë sizmike të zonës së Gjirokastrës, janë hasur probleme të shumta si shkarje dherash, paqëndrueshmëri terrenesh, reflektuar edhe në Kalanë shekullore të Gjirokastrës. Çarjet e hershme në muret e saj kanë pësuar një thellim prej 1 centimetër. “Si pasojë e reshjeve, por edhe lëvizjeve tektonike që ka pasur zona e Gjirokastrës, që i ka dhënë shenjat edhe në zona të tjera të qytetit, edhe kalaja e Gjirokastrës ka pasur një situatë problematike. Kalaja e Gjirokastrës është Monument kulture i kategorisë së parë, me vendim të vitit 1948 e më pas të vitit 1971. Si rezultat i ndërhyrjeve restauruese gjatë viteve, edhe viteve të fundit, ka paraqitur një gjendje të mirë, por ka paraqitur edhe problematika të mbartura në dekada, që lidhen dhe me shpatin ku ngrihet kalaja. Problematikën e shohim edhe në disa studime që janë kryer në vite”, raportoi ministrja Kumbaro, duke iu referuar 5 studimeve me karakter gjeologjik e sizmik, realizuar nga shqiptarë e të huaj në vite të ndryshme, që prej vitit 1995. “Shkaku i problemeve në muret e kalasë së Gjirokastrës lidhen me qëndrueshmërinë e shpateve ku ngrihet kalaja, po asnjëherë nuk është ndërmarrë një projekt me themel për zgjidhjen e problemit. Kemi bashkëpunuar me inxhinier Agron Dorezin, një nga njohësit më të mirë që ka bërë edhe ndërhyrje të hershme në kala, që në 1967, që konfirmoi se është një problematikë e mbartur”, tha Kumbaro, teksa shtoi që ky proces kërkon shumë fonde dhe një ekspertizë të specializuar. Për këtë janë afruar edhe donatorë të fuqishëm si FZHSH dhe Banka Botërore. Sa i takon situatës së thelluar gjatë muajit shkurt Kumbaro tha se “gjatë inspektimet e fundit në kalanë e Gjirokastrës u evidentuan çarje, të cilat janë të vjetra dhe janë hasur që në vitin 1965. Aktualisht, IMK- ja dhe Shërbimi Gjeologjik po bëjnë vlerësimin financiar paraprak për restaurimin e kullën lindore me problematikën më emergjente, e vënë në monitorim që prej 10 vitesh, ku është vënë re një diferencë prej 1 cm në një nga çarjet e vjetra të kalasë”. Kalaja e Gjirokastrës është nën proces monitorimi prej vitesh. Sa i përket studimit të fundit me shërbimin gjeologjik jemi në përgatitjen e preventivave të emergjencës dhe që vitin e kaluar e kemi adresuar këtë çështje si projekt i Bankës Botërore me 1 milion e 600 mijë euro, për konsolidimin. Dhe çarjet që ju tregoni nuk janë sotmet, por duhet t’i kishit parë 10 apo 20 vjet më përpara”, tha Kumbaro.