“Edhe muret kanë veshë”, projektohen frazat e të persekutuarve në fasada

Që e shkuara të mos përsëritet më; sepse kujtesa është e shkurtër dhe harresa hap plagë. Përgjatë gjithë natës së djeshme, deri në agimin e sotshëm, Ditës së Europës, në sheshet kryesore të gjashtë qyteteve, Tiranë, Shkodër, Berat, Korçë, Tepelenë e Gjirokastër është projektuar në të njëjtën kohë instalacioni “Edhe muret kanë veshë”, në kuadër të projektit “Përkujtojmë për të shëruar dhe parandaluar”. Janë thënie të viktimave dhe të të mbijetuarve të komunizmit, të cilat duhet të nguliten thellë në kujtesën e shoqërisë shqiptare.

Platforma e komunikimit “Edhe muret kanë veshë” synon të rrisë ndërgjegjësimin mbi krimet e së shkuarës komuniste e të inkurajojë dialog me universitetet, akademikët, komunitetet lokale, të mbijetuarit e krimeve të diktaturës komuniste, mediat dhe publikun e gjerë. Fushata kulmon me një instalacion artistik dhe vijon me përmbledhjen e historive personale të të mbijetuarve të krimeve të diktaturës ose të familjeve të tyre. Po ashtu, pasqyrimi i këtyre dëshmive do të bëhet edhe në një faqe interneti me të njëjtin emër; dëshmitë gojore do të filmohen në dokumentar në mënyrë që njerëzit ta ndjekin rrugëtimin e këtij produkti artistik, t’i shohin fytyrat dhe t’i dëgjojnë historitë e shqiptarëve që qëndruan me dinjitet. Këto histori krijojnë një databazë të rrëfimeve gojore, që do të pasurohet në vijim dhe i shtohen arkivit të Autoritetit.

Instalacioni, i realizuar nga artistja Alketa XhafaMripa, është një krijim shumëdimensional i kujtesës kolektive për ata që u dënuan, humbën lirinë apo jetën në burgjet dhe kampet e diktaturës komuniste. Frazat apo thëniet që përshkruajnë tragjedinë njerëzore të shkaktuar nga krimet e komunizmit janë shkëputur nga dorëshkrime, dokumentime apo arkiva personale të individëve të burgosur apo inter- nuar dhe janë përzgjedhur nga dëshmitë gojore të të mbijetuarve. Me to, Mripa ka krijuar një narrativë të zgjeruar, ku frazat lidhen me njëratjetrën, duke shfaqur aspekte të ndryshme të totalita- rizmit. “Është përballja me të vërtetën ajo që e çon shoqërinë drejt shërimit e që rivendos ekuilibra; rehabilitimi i viktimave, ridimensionimi i figurës së të pafajshmëve dhe nderimi i sakrificës së atyre që ia dolën me dinjitet njerëzor, është hapi i madh që hedhim sot”, shprehet Gentiana Sula, kryetare e Autoritetit për Informimin mbi Dokumentet e ish- Sigurimit të Shtetit.