Nënshkruhet “emri”, mbyllet konflikti 27- vjeçar në rajon
‘ Maqedonia e Veriut’, ceremoni, përqafime dhe festë në Prespë
Me një fund të lumtur, me përqafime, dhurata dhe këngë u mbyll nënshkrimi i një prej marrëveshjeve më të rëndësishme në rajon, asaj që i dha fund konfliktit 27vjeçar për emrin e Maqedonisë, mes qeverive të Shkupit dhe Athinës.
Marrëveshja historikë është nënshkruar në Nivici të Greqisë, në anën greke të liqenit të Prespës. Fqinji rajonal tani do të quhet Maqedonia e Veriut. Marrëveshja u nënshkrua nga kryediplomatët e të dy vendeve, Nikolla Dimitrov për Shkupin dhe Nikos Kotzias për Athinën. Pakti nuk zgjidh vetëm çështjen e emrit, por përfshin edhe një partneritet strategjik mes dy vendeve. Marrëveshja u nënshkrua edhe nga ndërmjetësi i OKBsë për këtë çështje, Matthew Nimetz, nën praninë e kryeministrave të dy vendeve. Dëshmitarë të nënshkrimit të kësaj marrëveshjeje ishin dhe përfaqësuesja e lartë e Bashkimit Europian për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Federica Mogherini, eurokomisioneri për Zgjerim dhe Fqinjësi të Mirë, Johannes Hahn, dhe zëvendëssekretarja e përgjithshme e OKB- së, Rosemary Di Carlo. Pas nënshkrimit të marrëveshjes, ministri i Jashtëm grek, Nikos Kotzias, i ka kënduar këngën e ditëlindjes ndërmjetësit Nimetz, i cili ka qenë i deleguari i OKB- së që nga fillimi i kontestit për emrin. Nimetz tha se nënshkrimi i marrëveshjes ishte dhurata më e bukur për ditëlindje. Dhuratë ka marrë edhe Kryeministri grek, Alexis Tsipras. Meqë ai nuk mban kurrë kravatë, Kryeministri maqedonas, Zoran Zaev, i dhuroi kravatën e tij. I qeshur, Tsipras e pranoi dhe e vendosi në xhepin e kostumit. Pas përqafimeve, të gjithë u nisën me varka drejt anës maqedonase të Prespës, ku Kryeministri Zaev shtroi një drekë festive.
DEKLARATAT Zaev tha se kjo mar- rëveshje sjell një jetë më të mirë. “Mësuam se duhet të marrim mësim nga historia dhe jo ta përsërisim atë. ... Ndërtojmë ardhmëri nga themelet e së kaluarës”. Ndërsa Kryeministri grek, Tsipras, tha se “Kjo është një marrëveshje patriotike mes dy popujve. Ajo zgjidh një kontest shumëvjeçar, forcon besimin mes dy vendeve dhe popujve… dhe do të hapë edhe një faqe të re në zhvillimin ekonomik mes dy shteteve”. Ai ka shtuar më pas se “Unë e pëlqej muzikën e Ballkanit dhe sot ka ardhur ora që të këndojmë këngë gëzimi”, duke bërë thirrje për festime mes dy popujve.
HAPAT E TJERË Fillimisht marrëveshja duhet të votohet në Kuvendin e Maqedonisë e më pas fillon procedura e ndryshimit të Kushtetutës për harmonizimin e saj me marrëveshjen e re. Pas kësaj duhet të mbahet edhe referendum dhe nëse marrëveshja aprovohet nga qytetarët, atëherë e njëjta gjë duhet të ratifikohet edhe nga Parlamenti i Greqisë, i cili po ashtu duhet të ratifikojë edhe hyrjen e Maqedonisë në NATO, si bisedimet për anëtarësim në BE, të cilave deri tani i kishte vendosur veto për shkak të kontestit të emrit.
PROTESTAT Marrëveshja kundërshtohet nga opozitat e të dy vendeve. Në Maqedoni, kreu i VMRO, Hristijan Mickoski, ka ftuar popullin për protesta. Qindra protestues dolën duke kënduar këngë popullore, me flamuj e pankarta ku cilësonin si tradhtarë Zaev e Dimitrov, madje bënin thirrje për vdekjen e tyre. Mickoski tha se me marrëveshjen zhduket emri Maqedoni, ndryshohet Kushtetuta dhe rrezikohet identiteti maqedonas. Ndërsa në Greqi, Policia greke ka mbajtur protestuesit larg vendit ku po nënshkruhej marrëveshja. Policia ka hedhur gaz lotsjellës në drejtim të protestuesve.