Kur dy diktatura nënshkruajnë një pakt
Më 23 gusht 1939, përfaqësuesit e dy superfuqive dhe njëkohësisht dy diktaturave më të mëdha dhe gjakatare në botë, Bashkimi Sovjetik dhe Gjermania naziste, nënshkruan një marrëveshje. Parlamenti Europian në vitin 2008 miratoi një deklaratë mbi shpalljen e 23 gushtit si Dita Europiane e Kujtimit për Viktimat e Stalinizmit dhe Nazizmit. Deklarata përsëriti se deportimet masive, vrasjet dhe skllavërimet e kryera në kontekstin e akteve të agresionit nga stalinizmi dhe nazizmi bien në kategorinë e krimeve të luftës dhe krime kundër njerëzimit. Gjatë Presidencës hungareze të BE- së të vitit 2011, një nismë hungareze- lituaneze- polake rezultoi në marrjen e ministrive të drejtësisë nga BEja, duke pranuar një dokument që lidhet me kujtimin e regjimeve totalitare. Kjo ditë u shpall më 23 gusht. Që nga viti 2011, çdo vit një vend europian organizon një konferencë kushtuar Ditës Europiane të Kujtimit. Dita Europiane e Përkujtimit të Viktimave të Stalinizmit dhe Nazizmit, e njohur si Dita e Shiritit të Zi në disa vende, e cila është vërejtur më 23 gusht, është dita ndërkombëtare e përkujtimit për viktimat e ideologjive totalitare, veçanërisht regjimet totalitare komuniste, stalinizmin, nazizmin dhe fashizmin. Ajo u caktua nga Parlamenti Europian në 2008/ 2009 si "Dita e Kujtimit për të gjithë Europën për viktimat e të gjitha regjimeve totalitare dhe autoritare, për t'u përkujtuar me dinjitet dhe paanësi. Kjo datë u zgjodh në kujtim të Paktit Molotov- Ribbentrop, një nënshkrim pa agresion, i vitit 1939 midis BRSS- së dhe Gjermanisë naziste që përmbante një protokoll që ndau Rumaninë, Poloninë, Lituaninë, Letoninë, Estoninë dhe Finlandën në Sferat gjermane dhe sovjetike të influencës.
Traktati u përshkrua nga Presidenti i Parlamentit Europian, Jerzy Buzek, në vitin 2010 si "marrëveshja e dy formave më të këqija të totalitarizmit në historinë e njerëzimit". Dita e përkujtimit filloi në protestat e mbajtura në qytetet perëndimore kundër krimeve sovjetike dhe okupimit në vitet 1980, të iniciuara nga refugjatët kanadezë nga vendet e pushtuara nga Bashkimi Sovjetik dhe që kulmuan në Rrugën Baltike, një demonstrim i madh gjatë revolucioneve të vitit 1989 që kontribuuan në çlirimin e shteteve baltike.