Sa tatohen pronat që u rivlerësuan me amnistinë fiskale

Tatimin e paguan ai që shet pasurinë, pa vërtetimin e pagesës, nuk kalon dot pronësia

është tatimi që paguhet për shitjen e një shtëpie, toke apo dyqani nga diferenca e vlerës së shitjes me atë të blerjes. Tatimi paguhet nga shitësi i pronës, para se ajo të regjistrohet në Hipotekë me emrin e blerësit metër katror e përcaktuar nga akti nënligjor në fuqi për Entin Kombëtar të Banesave, në vitin e regjistrimit të pasurisë së paluajtshme.

Individi AA, banues në Gjirokastër, ka në pronësi një apartament me sipërfaqe 120 m2 të përfituar me ligjin nr. 7652, datë 23.12.1992 "Për privatizimin e banesave shtetërore", i ndryshuar, dhe të regjistruar në ZVRPP në vitin 1999. Në vitin 2015, individi AA ia shet apartamentin individit BB me vlerën 4 300 000 lekë. Llogaritja e detyrimit tatimor që duhet të paguajë shitësi AA: Kontrollojmë vlerën e pasurisë së paluajtshme në shitje me çmimet e referencës. Vlera në shitje e apartamentit që do të shesë individi AA, sipas çmimeve të referencës ( viti 2015) është: 120 m2 x 49 580 lekë/ m2 x 70 % = 4 164 720 lekë. Duke qenë se vlera në shitje sipas kontratës është më e madhe se ajo e referencës, atëherë për llogaritjen e tatimit do të marrim si vlerë në shitje, vlerën sipas kontratës së shitjes, pra 4 300 000 lekë ( vlera në shitje). Si vlerë në zbritje do të marrim vlerën sipas kostos së shfrytëzimit, përcaktuar nga EKB- ja për vitin në të cilin individi AA e ka regjistruar apartamentin në pronësinë e tij ( viti 1999): 120 m2 x 35.724 lekë/ m2= 4 286 880 lekë. Tatimi që duhet të paguajë shitësi AA është: ( vlera në shitje - vlerën në blerje) x 15 % ( 4 300 000 - 4 286 880) x 15 % = 1 968 lekë

Në rastin e shitjes së një ndërtese të përfituar nga shkëmbimi i truallit, në bazë të një kontrate shkëmbimi, si vlerë në blerje do të konsiderohet vlera e pjesës së truallit që i takon sipërfaqes së ndërtesës që shitet. Vlera e truallit për metër katror, të dhënë në këmbim të përfitimit të sipërfaqes së banimit/ tregtisë/ shërbimit, llogaritet sipas çmimeve për m2 sipërfaqe trualli të dhëna në VKM nr. 514, datë 30.7.2014 "Për miratimin e vlerës së pronës për secilin qark në Republikën e Shqipërisë", të VKM- së nr. 89, datë 3.2.2016 "Për miratimin e hartës së vlerës së tokës në Republikën e Shqipërisë" apo të akteve vijuese nënligjore, të cilat japin informacion mbi çmimet e truallit për metër katror . Në rastin e kontratave të tilla të shkëmbimit, si moment për përcaktimin e çmimit të truallit për metër katror do të merret data e regjistrimit në ZVRPP të kontratës së shkëmbimit ndërmjet investitorit dhe pronarit të truallit.

Pronari i truallit AA, me banim në Korçë, i cili ka përfituar disa apartamente në shkëmbim të truallit me shoqërinë e ndërtimit "Ndërtimi sh. p. k.", kërkon t'i shesë individit BB një apartament me sipërfaqe 72 m2 me çmimin 3 384 000 lekë, shitje të cilën e realizon me kontratë shitjeje të datës 12.1.2015. Pronari i truallit i ka përfituar apartamentet nga shoqëria ndërtuese me kontratë shkëmbimi të datës 5.7.2007 dhe të regjistruar në ZVRPP në datën 20.9.2008. Llogaritja e tatimit mbi kalimin e të drejtës së pronësisë: Vlera e apartamentit sipas çmimeve të referencës është: 72 m2 x 47 000 lekë/ m2 = 3 384 000 lekë. Duke qenë se vlera me çmimet e referencës është e barabartë me vlerën e apartamentit të pasqyruar në kontratën e shitjes, atëherë si vlerë në shitje do të marrim vlerën në kontratën e shitjes, pra vlerën 3 384 000 lekë ( vlera në shitje). Si vlerë në blerje do të llogarisim vlerën sipas çmimit të pjesës së truallit që i takon apartamentit prej 72 m2 që shet individi AA. Supozojmë se sipërfaqja e truallit që ai i ka dhënë shoqërisë së ndërtimit "Ndërtimi sh. p. k." ka qenë 720 m2 . Këtë sipërfaqe trualli e ka shkëmbyer me 4 apartamente, secili nga 72 m2 . Pra, sipërfaqja e ndërtimit që ka përfituar nga këmbimi truallndërtesë është 288 m2 . Supozojmë se vlera e truallit në datën 20.9.2008, kur është bërë regjistrimi në ZVRPP i kontratës së këmbimit ka qenë 10 000 lekë m2 . Pra, vlera totale e truallit ka qenë 720 m2 x 10.000 lekë/ m2 = 7 200 000 lekë. Kjo vlerë trualli është këmbyer me: 72 m2 x 4 apartamente = 288 m2 sipërfaqe ndërtimi. Pra, për rrjedhojë, vlera e 1 m2 sipërfaqe ndërtimi të përfituar është: 7 200 000 lekë : 288 m2 = 25 000 lekë m2. Meqenëse individi AA shet vetëm 72 m2 , vlera që do t'i llogaritet si çmim blerjeje për këtë apartament do të jetë: 25 000 lekë/ m2 x 72 m2 = 1 800 000 lekë Tatimi që duhet të paguajë shitësi AA është: ( vlera në shitje - vlerën në blerje) x 15 % ( 3 384 000 - 1 800 000 ) x 15 % = 237 600 lekë 10. Në rastin e kalimit të së drejtës së pronësisë mbi tokën ( truall apo tokë bujqësore), detyrimi tatimor do të llogaritet duke shumëzuar tarifën e tatimit me diferencën e vlerës në shitje me vlerën në blerje të tokës. Kontrata duhet të shprehë sipërfaqen në metër katror të pasurisë objekt të kontratës, çmimin për metër katror dhe vlerën e saj. Si vlerë në shitje do të merret vlera e përcaktuar në kontratën e shitjes, ndërsa si vlerë në blerje do të merret vlera e përcaktuar në kontratën paraardhëse të regjistruar në ZRPP, nëse ka të tillë. Nëse çmimi për metër katror sipërfaqe, sipas kontratës së shitjes së tokës, është më i vogël se çmimi për metër katror sipërfaqe, të përcaktuar në hartën e vlerave të aktit ligjor/ nënligjor në fuqi në datën e lidhjes së kontratës, për efekt të llogaritjes së tatimit do të merren në konsideratë çmimet sipas hartës së vlerave në fuqi. Nëse nuk ka një kontratë shitblerjeje paraardhëse të kësaj pasurie, si vlerë në blerje do të merret vlera e llogaritur duke përdorur indeksimin e çmimit të tokës sipas hartës së vlerave, me inflacionin mesatar vjetor të llogaritur për vitin në të cilin është fituar pronësia ( shtojca nr. 1, bashkëngjitur këtij udhëzimi të përbashkët).

Banori AA i Bashkisë Divjakë ka përfituar 10 000 m2 tokë bujqësore me ligjin nr. 7501, datë 19.7.1991, "Për tokën", i ndryshuar, me AMTP- në e lëshuar në vitin 1994 ( data në AMTP është 2.5.1994). Në kohën e marrjes së tokës, individi AA nuk ka paguar asnjë vlerë në blerje, pasi e ka marrë tokën pa pagesë në bazë të ligjit nr. 7501, datë 19.7.1991. Në vitin 2015, ky person ia shet tokën blerësit BB me kontratën e shitblerjes datë 10.1.2015, me vlerën 7 270 000 lekë. Llogaritja e detyrimit tatimor që duhet të paguajë shitësi AA: Çmimi i shitjes së tokës, sipas hartës së vlerave, është 727 lekë/ m2 . Kjo vlerë trualli është: 10 000 m2 x 727 lekë/ m2 = 7 270 000 lekë. Pra, është e barabartë me çmimin në kontratën e shitjes. Atëherë, si vlerë në shitje do të marrim çmimin e kontratës 7 270 000 lekë. Për të llogaritur çmimin minimal të blerjes së tokës, çmimi i shitjes për 727 lekë/ m2 pjesëtohet me indeksin e inflacionit sipas vitit përkatës në shtojcën nr. 1 bashkëngjitur. Konkretisht: Për vitin 1994, indeksi është 3.074. Atëherë, vlera në blerje e pasurisë prej 10 000 m2 është: ( 10 000 m2 x 727.00 lekë/ m2 ) : 3.074 = 2,364,996.00 lekë. Tatimi që duhet të paguajë shitësi AA është: ( vlera në shitje - vlerën në blerje) x 15 % ( 7,270,000 - 2,364,996) x 15 % = 735,750.60 lekë.

Në rast të shitjes njëkohësisht të tokës truall dhe ndërtesës njollë brenda këtij trualli, detyrimi tatimor llogaritet në bazë të shumës së detyrimit tatimor të shitjes së ndërtesës dhe detyrimit tatimor të shitjes së tokës truall rreth ndërtesës.

Një individ AA, banues në fshatin Drithas të rrethit Korçë, ka në pronësi të tij një ndërtesë 2- katëshe, e cila është ngritur mbi një sipërfaqe toke prej 100 m2 , si dhe një sipërfaqe trualli të lirë 300 m2, përreth kësaj ndërtese, të përfituar në vitin 2007 me vendim të Komisionit të Kthimit të Pronave. Prona është regjistruar në ZVRPP Korçë në datën 25.11.2004. Këtë pronë, individi AA ia shet blerësit BB me vlerën 7 500 000 lekë, me kontratën e shitjes datë 13.1.2015. Llogaritja e tatimit do të bëhet sipas formulës: Detyrimi tatimor = detyrimi tatimor të llogaritur për ndërtesën 200 m2 ( 100 m2 x 2 kate sipërfaqe ndërtimi) + detyrimi tatimor i llogaritur për truallin sipërfaqe e lirë prej 300 m2. a. Llogaritja e detyrimit tatimor për ndërtesën: Duke qenë se në kontratën e shitjes vlera është përcaktuar për të gjithë pasurinë ( truall + ndërtesë), për të përcaktuar vlerën e ndërtesës, nga vlera e përgjithshme e përcaktuar në kontratë zbresim vlerën e truallit me çmimin e referencës ( 400 m2 truall x 246 lekë/ m2 = 98 400 lekë), pra vlera e ndërtesës sipas kontratës së shitjes është: 7.500.000 - 98 400 = 7 401 600 lekë. Vlera në shitje e ndërtesës sipas çmimeve të referencës për vitin 2014 është: 200 m2 x 52 000 x 70 % = 7 280 000 lekë. Duke qenë se vlera e ndërtesës sipas çmimeve të referencës është me e vogël se ajo në kontratën e shitjes, si vlerë në shitje merret ajo e kontratës së shitjes, pra, vlera 7 401 600 lekë. Si vlerë në blerje, duke qenë se pasuria e paluajtshme nuk ka vlerë paraardhëse, do të merret vlera sipas kostos së shfrytëzimit të vitit të regjistrimit të pronësisë mbi këtë pasuri të paluajtshme ( kosto e vitit 2004): 200 m2 x 28 421 lekë = 5 684 200 lekë. Detyrimi tatimor që duhet të paguajë për ndërtesën shitësi AA, është: ( vlera në shitje - vlerën në blerje) x 15 % ( 7 401 600 - 5 684 200) x 15 % = 257 610 lekë b. Llogaritja e detyrimit tatimor për truallin: Vlera në shitje e truallit rreth ndërtesës sipas hartës së vlerave është: 300 m2 x 246 lekë/ m2 = 73 800 lekë. Vlera në blerje e truallit. Duke qenë se trualli është përfituar sipas VKKP- së në vitin 2007, vlera në blerje është: 300 m2 x 246 lekë/ m2 : 1.284 ( indeksi i vitit 2007) = 57 477 lekë. Detyrimi tatimor që duhet të paguajë për truallin shitësi AA është: ( vlera në shitje - vlerën në blerje) x 15 % ( 73 800 - 57 477) x 15 % = 2 448 lekë. Detyrimi tatimor gjithsej është: ( detyrimi tatimor për ndërtesën + detyrimi tatimor për truallin) 257 610 lekë + 2 448 lekë = 260.058 lekë.

Shitësi AA, me banim në qytetin e Lezhës, ka në pronësi të tij një ndërtesë me sipërfaqe 105 m 2, brenda së njëjtës sipërfaqe trualli ( 105 m2), të cilën ia shet blerësit BB me kontratën e shitjes së datës 25.1.2015, me vlerën 8 000 000 lekë. Ai paraqitet në sportel, për të aplikuar për kalimin e të drejtës së pronësisë më datën 6.2.2015. Pasurinë e tij që kërkon të shesë, shitësi e ka blerë në vitin 2003 me vlerën 3 500 000 lekë. Llogaritja e detyrimit tatimor që duhet të paguajë shitësi AA: Detyrimi tatimor që duhet të paguajë shitësi, llogaritet vetëm për ndërtesën, pasi pasuria e paluajtshme që ai do të shesë nuk ka sipërfaqe të lirë trualli rreth ndërtesës ( sipërfaqe truallit është e barabartë me atë të ndërtesës). Duke qenë se në kontratën e shitjes vlera 8 000 000 lekë i përket ndërtesës dhe truallit nën ndërtesë, për të vazhduar me llogaritjen e tatimit për ndërtesën, duhet të zbresim vlerën e truallit. Vlera e truallit sipas hartës së vlerave është: 105 m2 x 10 200 lekë/ m2 = 1 071 000 lekë. Vlera e ndërtesës në kontratën e shitjes i takon të jetë: 8 000 000 lekë - 1 071 000 lekë = 6 929 000 lekë. Vlera në shitje sipas çmimeve të referencës është: 105 m2 x 56 000 lekë/ m2 = 5 880 000 lekë. Duke qenë se vlera në shitje sipas referencës është më e vogël se ajo në kontratë, si vlerë në shitje për ndërtesën do të merret vlera që është shënuar në kontratë, pra, vlera 6 929 000 lekë. Tatimi që duhet të paguajë shitësi AA është: ( vlera në shitje - vlerën në blerje) x 15 % ( 6 929 000 - 3 500 000) x 15 % = 514 350 lekë. Raporti i vlerësimit për pasurinë e dhuruar apo hequr dorë prej saj nuk është detyrues për t'u paraqitur në dokumentacionin për kalimin e të drejtës së pronësisë së paluajtshme nëpërmjet dhurimit, apo heqjes dorë. Vlera e pasurive e pasqyruar në këto raporte, si dhe në kontratat e dhurimit apo shkëmbimit, nuk është referuese për llogaritjen e fitimit kapital të realizuar.

Individi AA, banues në Devoll, rrethi Korçë, i dhuron individit BB një apartament me sipërfaqe 60 m2, me akt dhurimi të datës 15.1.2015. Individi AA e ka përfituar këtë apartament nga privatizimi në vitin 1992, me ligjin nr. 7652, datë 23.12.1992 "Për privatizimin e banesave shtetërore", i ndryshuar dhe e ka regjistruar në pronësi të tij pranë ZVRPP- së në vitin 1999. Llogaritja e detyrimit tatimor që duhet të paguajë dhuruesi AA: Kontrollojmë vlerën e pasurisë së paluajtshme në shitje me çmimet e referencës. Vlera në shitje e ndërtesës sipas çmimeve të tregut të lirë ( viti 2014) është: 60 m2 x 35 000 lekë/ m2 x 70 % = 1 470 000 lekë. Vlera në blerje për apartamentin e përfituar nga privatizimi me ligjin nr. 7652, datë 23.12.1992 "Për privatizimin e banesave shtetërore", i ndryshuar, dhe që shitet ( dhurohet) për herë të parë, është e barabartë me vlerën sipas kostos së shfrytëzimit për 1 m2 të vitit. në të cilin është regjistruar pasuria në ZVRPP ( kosto e vitit 1999). Duke qenë se për qytetin e Devollit nuk ka të përcaktuar në tabelë koston e shfrytëzimit, atëherë marrim koston e qytetit më të afërt, që është qyteti i Korçës. Kostoja e shfrytëzimit për qytetin e Korçës në vitin 1999 është 25 145 lekë/ m2. Atëherë, vlera në blerje e pasurisë së paluajtshme është: 60 m2 x 25 145 = 1 508 700 lekë. Tatimi që duhet të paguajë dhuruesi AA është: ( vlera në shitje - vlerën në blerje) x 15% ( 1 470 000 - 1 508 700) x 15 % = 0 lekë.