Rusia e Kina mbështesin BE, krijoi mekanizmin pro Iranit

Evitohen sanksionet e SHBA, tregtia do vazhdojë ligjërisht

Duke konfirmuar ndasitë e thella me politikat amerikane, kryediplomatja e Bashkimit Europian njoftoi se blloku po krijon një mekanizëm të ri pagesash për të lejuar që vendet të bëjnë marrëveshje me Iranin, duke shmangur sanksionet e SHBA.

I quajtur “mjeti për qëllime të veçanta” ( SPV), ky mekanizëm synon të ndihmojë dhe të sigurojë operatorët ekonomikë që ndiqnin biznesin e ligjshëm me Iranin, sipas një deklarate të përbashkët, të lëshuar nga anëtarët e mbetur të marrëveshjes bërthamore të Iranit: Franca, Britania, Gjermania, Rusia dhe Kina. “Kjo do të thotë që vendet anëtare të BE do të krijojnë një entitet juridik për të lehtësuar transaksionet financiare legjitime me Iranin dhe kjo do t’u lejojë kompanive europiane të vazhdojnë të tregtojnë me Iranin në përputhje me ligjin e Bashkimit Europian dhe mund të jetë i hapur për partnerë të tjerë në botë”, tha në Asamblenë e Përgjithshme të OKB- së të martën Federica Mogherini, përfaqësuese e lartë e BE për çështjet e jashtme. Detajet teknike do të përpunohen nga ekspertët në takimet e ardhshme. Që kur doli nga pakti nuklear, SHBA ka rikthyer sanksionet ndaj Iranit për aviacionin, metalet, makinat dhe aftësinë për të tregtuar ar e për të blerë dollarë. Më 4 nëntor do të nisë një raund i dytë i sanksioneve, i cili do të bjerë mbi sektorin masiv të naftës të Iranit, që përfshin 70 për qind të eksporteve të vendit. Irani është prodhuesi i shtatë më i madh i naftës në botë. Rivendosja e sanksioneve nga Uashingtoni kërcënon ata që bëjnë marrëveshje me Iranin, nëpërmjet nga sistemi financiar i SHBA. Kjo ka detyruar kompani të shumta ndërkombëtare dhe investitorë të huaj të largohen nga ky vend, ndërkohë që pritet që sanksionet e ardhshme të naftës t’i shtyjnë importet e naftës së papërpunuar iraniane deri në zero. Masa ka zemëruar aleatët e SHBA dhe nënshkruesit e marrëveshjes, të cilët që atëherë kanë kërkuar mënyra për t’u mundësuar kompanive të tyre të vazhdojnë të bëjnë biznes me Iranin, edhe për shkak të fitimeve të mëdha. Të gjithë anëtarët e tjerë të marrëveshjes angazhohen për tregti me Iranin, veçanërisht për naftën e tij. SVP do të synojë të shërbejë si një “strehë qartësimi” për transaksionet me Iranin, për të shmangur përfshirjen e bankave qendrore dhe komerciale, të cilat druhen nga ndëshkimet e SHBA- së në operacionet e tyre. SHBA ka fuqinë të zgjerojë sanksionet e veta në përgjigje, por shkalla e hakmarrjes mund të varet nga sa është e gatshme për të nxitur qëllimet e saj. Duke pasur parasysh fuqinë e dollarit amerikan dhe dominimit amerikan në sistemin financiar botëror, sipas analistëve financiarë, është shumë pak e mundur që kjo masë do të funksionojë në mënyrën sesi e parashikon BE.