Pronat me 7501, skema e re për të marrë tapinë
Drejtoresha në Ministrinë e Bujqësisë sqar on procedurat për hipotekimin e tokave me “7501”. Si do zgjidhen përplasjet e pronat për k ompensim
Fundi i këtij viti përkon me përfundimin e afatit për pajisjen e fermerëve me Aktin e Marrjes së Tokës në Pronësi. Majlinda Bozgo, përgjegjëse e sekretariatit teknik pranë komisionit qeveritar të tokës në Ministrinë e Bujqësisë, sqaron procedurat që duhet të ndjekin fermerët.
Përveç familjeve që nuk janë të pajisur me Aktin e Pronësisë në skemë, janë edhe ato të cilat e kanë këtë dokument, por nuk kanë bërë ende regjistrimin në Hipotekë. Në të dyja rastet, fermerët duhet të paraqiten në Njësinë Administrative përkatëse ku kanë pretendimin. Sa i takon dokumentacionit që duhet të dorëzohet, përveç kërkesës për pajisjen me aktin e përdorimit, nga komisionet e ndarjes së tokës ( për ata që ende nuk e kanë), kërkohet edhe planvendosja e secilës ngastër që kanë në përdorim, certifikatë familjare, të lëshuar nga Zyra e Gjendjes Civile e Bashkisë, ku të pasqyrohet numri i anëtarëve të familjes përfituese, në favor të të cilit do të lëshohet akti i marrjes së tokës në pronësi, sipas gjendjes më 1 gusht 1991, si edhe dokumentacionin që vërteton se janë përfitues si rezultat i lëvizjes nga qendrat e tyre të banimit. Në intervistën dhënë për gazetën, Bozgo jep po ashtu detaje mbi fondin e tokës që do të shkojë për kompensimin e pronarëve si edhe lehtësirat që parashikohen për regjistrimin në Hipotekë. “Një grup specialistësh të Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural dhe të Zyrës Qendrore të Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme kanë punuar për lehtësimin e procedurave të parashikuara në këtë akt, me qëllim që familjet bujqësore të regjistrojnë këto tituj. Sjellim në vëmendje se Aktet e Marrjes së Tokës në Pronësi janë plotësuar para rreth 25 apo 20 vjetësh dhe nga individë që nuk kanë qenë shumë të trajnuar për përmbushjen e kësaj detyre shumë specifike. Kështu, titujt janë plotësuar edhe me disa mangësi, që bëhen pengesë për regjistrimin e tyre.
Në këto ndryshime është parashikuar që organet e qeverisjes vendore, në bazë të verifikimeve në dokumentacionin që disponojnë dhe në terren, të shmangin mangësitë që nuk cenojnë vlefshmërinë ligjore dhe të konfirmojnë lëshimin e këtyre titujve”, pohon Bozgo.
Kanë mbetur edhe 3 muaj për pajisjen e fermerëve me Aktin e Marrjes së Tokës në Pronësisë. Cila është ecuria deri tani?
Ndarja e tokës në pronësi banorëve të fshatit është kryer sipas përcaktimeve të ligjit nr. 7501, datë 19.07.1991 “Për tokën”, i ndryshuar. Komisionet e ndarjes së tokës kishin detyrimin ligjor që, përveç ndarjes së tokës, të plotësonin aktin e marrjes së tokës në pronësi si dokumenti që përfaqëson titullin e fitimit të pronësisë. Me kalimin e kohës u evidentuan familje bujqësore, që për arsye të ndryshme nuk ishin të pajisura me titullin e fitimit të pronësisë dhe rrjedhimisht nuk mund ta regjistronin në regjistrin publik të pasurive të paluajtshme dhe t’i hidhnin ato në qarkullimin civil. Për këtë qëllim u hartua baza e nevojshme ligjore, sipas së cilës ngarkohet kryetari i bashkisë të plotësojë titujt e pronësisë mbi tokën bujqësore për subjektet përfitues, të cilët e disponojnë tokën në fakt dhe e përdorin për qëllime bujqësore. Afati i përfundimit të kryerjes së këtij procesi është data 31 dhjetor 2018. Njësitë e qeverisjes vendore po punojnë për plotësimin e këtyre titujve dhe raportojnë periodikisht në Prefektura dhe Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural. Bazuar në këto raportime, rezulton se deri tani janë plotësuar 7149 tituj pronësie që u korrespondojnë 3470 familjeve bujqësore. Janë në proces të plotësimit edhe 9427 tituj, që u korrespondojnë 5029 familjeve bujqësore. Natyrisht, që jo të gjitha bashkitë që e kanë këtë fenomen, kanë vepruar me të njëjtin ritëm. Përfitoj nga kjo intervistë, që të nxis qytetarët që janë subjekte përfituese nga ligji, të paraqiten në njësitë e qeverisjes vendore për realizimin e procesit, ndërsa organet e qeverisjes vendore dhe institucionet shtetërore të përfshira në këtë proces, të realizojnë procedurat ligjore, sa më shpejt të jetë e mundur, për kryerjen në kohë të tij. Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural ka angazhuar specialistët e saj për të analizuar problemet e evidentuara gjatë kryerjes së këtij procesi, si dhe për të ofruar zgjidhjet e mundshme ligjore. Për këtë qëllim janë organizuar takime me specialistët e zyrave të pronave në bashki e prefektura të ndryshme.
Krahas kërkesave që janë të depozituara në bashki, ka edhe familje të tjera që nuk posedojnë asnjë lloj dokumentacioni, çfarë ka ndodhur me këtë kategori?
Qëllimi i këtij procesi është plotësimi i dokumentacionit të pronësisë, pra, dhënia e dokumentit të pronësisë. Qytetarët përfitues, banorë në territoret e ish- ndërmarrjeve bujqësore, duhet të paraqesin kërkesë në organet e qeverisjes vendore. Ndërsa qytetarët përfitues, banorë në territoret e ish- kooperativave bujqësore, duhet të paraqesin kërkesë, por organet e qeverisjes vendore kanë detyrimin ligjor të veprojnë kryesisht dhe të pajisin me titullin e pronësisë subjektet përfitues, përdorues faktik të tokës bujqësore. Nëse njësitë e qeverisjes vendore nuk përfundojnë procedurat për pajisjen e familjeve bujqësore me akte të marrjes së tokës bujqësore në pronësi, brenda afatit ligjor dhe në përputhje me kriteret e parashikuara në ligj, këtyre përfituesve ligjorë, u lind e drejta t’i drejtohen gjykatës. Në rastet kur përfituesi kërkon dhe gjykata konstaton se organet e njësive të qeverisjes vendore nuk kanë pajisur me aktin e marrjes së tokës në pronësi përfituesin përkatës, si rezultat i shkeljes me faj të dispozitave ligjore e nënligjore respektive, gjykata vendos dënimin administrativ me gjobë të këtyre organeve në masën nga 50 000 – 100 000 lekë, në përputhje me ligjin që rregullon kundërvajtjet administrative. Për ta sjellë edhe një herë në vëmendje, cila është praktika që duhet të ndiqet nga fermerët?
Afati i përfundimit të kryerjes së këtij procesi është data 31 dhjetor 2018. Njësitë e qeverisjes vendore po punojnë për plotësimin e këtyre titujve dhe raportojnë periodikisht në Prefektura dhe Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural. Bazuar në këto raportime, rezulton se deri tani janë plotësuar 7149 tituj pronësie që u korrespondojnë 3470 familjeve bujqësore. Janë në proces të plotësimit edhe 9427 tituj, që u korrespondojnë 5029 familjeve bujqësore
Procedura e kryerjes së këtij procesi është detajuar në aktet nënligjore respektive. Është e rëndësishme që hapat procedurale të përcaktuara të ndiqen me rigorozitet dhe dokumentacioni të plotësohet i saktë nga organet e qeverisjes vendore. Familjet bujqësore përfituese, fermerët, duhet të paraqesin në organet e qeverisjes vendore: kërkesën për plotësimin e titujve të pronësisë, certifikatën e gjendjes familjare të datës 1.08.1991, për territoret e ish- kooperativave bujqësore, certifikatën e gjendjes familjare të datës 1.08.1991, me ndryshimet e ndodhura deri më 1.10.1992, për territoret e ish- ndërmarrjeve bujqësore, certifikatën e gjendjes familjare të momentit kur është dorëzuar toka dhe më 1.10.1992, të shoqëruar me dokumentin e pronësisë për kategorinë e bashkëthemeluesve në territoret e ish- ndërmarrjeve bujqësore, planvendosjet e ngastrave, për të cilat plotësohet titulli.
Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural ka përgatitur dhe shpërndarë postera për familjet bujqësore, për të gjithë përfituesit ligjore që janë përdorues faktikë të tokës bujqësore, ku është shpjeguar qartë dokumentacioni që nevojitet. Gjithashtu, përfituesit ligjorë duhet të ndihmojnë administratën e bashkisë dhe kryesinë e fshatrave në identifikimin dhe pasqyrimin grafik të ngastrave që përdorin faktikisht, në terren.
Shtyrja e afatit të plotësimit të titujve të pronësisë mbi tokën bujqësore ka sjellë edhe zgjatje të mandatit për Komisionet Vendore të Shqyrtimit të Vlefshmërisë Ligjore të Krijimit të Titujve të Pronësisë mbi tokën bujqësore, pranë Prefektit të Qarkut. Çfarë ka rezultuar në 6mujorin e parë të këtij viti? Sa është sipërfaqja e përfituar abuzivisht?
Komisionet Vendore të Shqyrtimit të Vlefshmërisë Ligjore të Krijimit të Titujve të Pronësisë mbi tokën bujqësore, pranë Prefektit të Qarkut, ushtrojnë veprimtarinë në përputhje me përcaktimet ligjore respektive. Gjithashtu, këto komisione kryejnë edhe shqyrtimin e vlefshmërisë së titujve të pronësisë mbi tokën bujqësore që aktualisht po plotësojnë organet e qeverisjes vendore, sipas kërkesave të individëve të ndryshëm apo të institucioneve shtetërore të përfshira në këtë proces.
Komisionet vendore, gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit 2018, bazuar në raportimet e tyre, kanë marrë gjithsej 179 vendime, nga të cilat 146 vendime për shfuqizim të titujve të pronësisë të dhëna në kundërshtim me ligjin. Sipërfaqja që u korrespondon këtyre vendimeve është 155,36 ha. Është e rëndësishme të theksohet se është Gjykata Administrative ajo që do të vendosë për shfuqizim me vendim përfundimtar. Ku është i lokalizuar ky fond i tokës që do të përdoret më tej për kompensimin e pronarëve?
Në këto ndryshime është parashikuar që organet e qeverisjes vendore, në bazë të verifikimeve në dokumentacionin që disponojnë dhe në terren, të shmangin mangësitë që nuk cenojnë vlefshmërinë ligjore dhe të konfirmojnë lëshimin e këtyre titujve