Nga mbipensioni te skema për fshatin, zbardhet ligji i ri për pensionet
Çfarë ndodh me subvencionin nga shteti për të vetëpunësuarit në fshat. Shtesë 2.4% në vit për pensionistët që vazhdojnë punën
Qeveria do të ndryshojë edhe një herë skemën e pensioneve. Gazeta zbardh projektligjin dhe relacionin që prek pensionet e fshatit si dhe pensionistët që janë aktualisht në punë.
Në relacion flitet edhe për skemat e reja private të pensioneve, por ndryshimet thelbësore duket se do prekin të gjithë fermerët dhe ata persona që kanë dalë në pension, por janë aktualisht në punë. PENSIONET E FSHATIT
Në relacion, parashikohet një ndryshim i fortë për kontributet që paguajnë aktualisht fermerët. Sipas ligjit, një fermer në zonat fushore paguan 38.400 lekë kontribute vjetore për të përfituar pension, ndërsa për zonat malore 29.400 lekë. Ndërkohë që një i vetëpunësuar në qytet, paguan aktualisht 66.240 lekë në vit kontribute për pension. Por, kur mbushin moshën e pensionit, edhe i vetëpunësuari në qytet, edhe fermeri në fshat, marrin të njëjtën masë pensioni. Kjo, pasi për të vetëpunësurin në bujqësi, diferencën e kontributeve e paguan buxheti i shtetit. Kjo përkrahje e fshatit ka qenë edhe në vitet e mëparshme dhe vazhdoi edhe në skemën e ndryshuar në vitin 2014. Ideja e skemës ishte nxitja e fermerëve për të kontribuar për pension. Çdo person që nuk paguan kontribute, është një barrë për shtetin në kohën që del në pension. Por duket se fermerët, edhe pse sipas relacionit qeveria i paguante deri në 70 për qind të kontributeve, nuk janë nxitur të marrin pjesë në skemë. Për këtë arsye, në ligjin e ri, qeveria ka renditur tri opsione dhe ka zgjedhur që të mos i paguajë më kontributet shtesë. Në projektligj parashikohet "Ngrirja e masës së kontributit sa është aktualisht, caktimi i një page minimale për bujqit që i përgjigjet kësaj mase kontribu- ti dhe ruajtja e të gjitha kritereve dhe parametrave të formulës që është në fuqi. Duke vepruar në këtë mënyrë nuk deformohet parimi kontributiv i skemës, pensioni është produkt i kontributeve që paguhen, ulet subvencioni i buxhetit për kontributet dhe mbetet vetëm financimi i deficitit, duke vendosur trajtim të barabartë midis qytetarëve, ndërgjegjësim të popullatës që pensioni nuk është një dhuratë nga qeveria, por një e drejtë që buron nga kontributet e paguara ndër vite ( kursimet personale)". Në këtë mënyrë, pritet që paga për pagimin e kontributeve nga bujqit të jetë pak më shumë sa gjysma e pagës minimale të përcaktuar. Sipas parashikimeve, mendohet të jetë 14 mijë lekë në muaj. Por, qeveria i lë një opsion tjetër, që kushdo nga bujqit, që mendon të paguajë më shumë për një pension më të lartë, mund të derdhë më shumë kontribute. Gazeta boton të plotë pjesën e relacionit për ndryshimet në skemën e bujkut. Tru opsionet e diskutuara dhe pse është zgjedhur pikërisht heqja e subvencionit nga shtetit për kontributet në fshat.
MBIPENSIONI Një tjetër ndryshim në skemë e pensioneve prek ata që kanë mbushur moshën e pensionit, por vazhdojnë të punojnë. Kush mbush moshën e pensionit dhe vazhdon punën, duke hequr dorë nga marrja e pensionit, përfiton një shtesë pensioni prej 0.5 për qind në muaj, ose 6 për qind në vit. Pra, nëse një burrë mbush moshën 65 vjeç dhe vazhdon punën, pa tërhequr pension, në kohën kur do lërë punën, pensioni i tij do të llogaritet me një shtesë prej 0.5 për qind, për çdo muaj që ka punuar mbi datën kur do dilte në pension. Por, një tjetër kategori është ajo që tërheq pension dhe gjen një vend pune. Kjo kategori paguan kontribute, por nuk përfiton shtesë në pension. Pikërisht për këtë kategori është vendosur që të ketë një shtesë prej 2.4 për qind në vit të pensionit. Ja si argumentohet në relacionin e qeverisë: "Në projektligjin që paraqitet për shqyrtim, ndër të tjera, është parashikuar edhe vendosja e një mbipensioni për të gjithë pensionistët, që ndërkohë që marrin këstet mujore të pensionit të pleqërisë, edhe punojnë, edhe paguajnë kontribute. Në ligj është përcaktuar se këstet mujore të përfitimit ndërpriten kur personi përfitues zhvillon veprimtari ekonomike si i punësuar apo vetëpunësuar. Ndërkohë, duke pasur parasysh se pensioni mujor, sidomos pensioni minimal, është në kushtet e mjaftueshmërisë së plotësimit të kërkesave jetësore, me një dispozitë të veçantë, është miratuar lejimi i tërheqjes së pensionit të pleqërisë kur personi është i punësuar apo vetëpunësuar me kusht që ai të paguajë kontribute. Deri më sot, kontributet e paguara nuk kanë rivlerësuar masën e pensionit të përfituesit, por kanë shkuar si solidaritet, ndërkohë që gjithmonë ka pasur kërkesa që nëse kontributet e derdhura nuk shkojnë në rritjen e masës së pensionit, atëherë kjo kategori të përjashtohet nga derdhja e kontributit. Duke analizuar këto propozime, por edhe duke vlerësuar se çdo përjashtim nga pagesa e kontributeve mund të krijojë probleme në tregun e punës dhe në administrimin fiskal, me projektin që paraqitet për shqyrtim vendoset që për çdo vit që pensionisti punon, të marrë një shtesë mbi pension e caktuar prej 2.4 % në vit".