TRI SKEMAT E REJA Dokumenti i Qeverisë: Ndryshojnë pensionet
Zbardhet relacioni i Qeverisë për ndryshimet në ligjin e pensioneve. Nga skemat private te mbipensioni dhe ç’ndodh me pensionet në banka
Në ligjin e ri për pensionet, qeveria parashikon tre ndryshime thelbësore. E para është skema e pensioneve në fshat, ku parashikohet heqja e subvencionimit nga qeveria të kontributeve të fermerëve.
E dyta është vendosja e një "mbipensioni", për ata pensionistë që vazhdojnë të punojnë pasi mbushin moshën e pensionit dhe derdhin kontribute sigurimesh. Dhe e treta është hapja e mundësisë për pensione private, fonde kolektive pensionesh. Ndryshimet, që gazeta zbardh sot, pritet të sjellin përfitues të rinj për pensionet. Drafti i qeverisë, "Për disa shtesa e ndryshime në ligjin nr. 7703, datë 11.5.1993 ' Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë'", ka qartësuar se përse ka ardhur koha për rishikimin e ligjit. Gazeta zbardh sot relacionin e ndryshimeve. PENSIONET PRIVATE "Në projektligjin që paraqitet për shqyrtim janë propozuar dy riformulime, që lidhen me nenin nr. 1 dhe nenin nr. 5/ 2 të ligjit nr. 7703, datë 11.5.1193 ' Për sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë',( i ndryshuar). Me anën e këtyre ndryshimeve, nëpërmjet plotësimit të sistemit të përgjithshëm të sigurimit shoqëror hapet mundësia për krijimin e skemave të pensioneve me kontribute të detyrueshme të përcaktuara. Skema suplementare me financim kapital dhe veprimtaria e këtyre fondeve parashikohet të normohen me ligj të veçantë", thuhet në relacionin e qeverisë. Ky ndryshim, edhe pse është akoma në fazën e konsultimit, pritet të sjellë ndarjen e kontributeve që paguajnë të punësuarit, me detyrim, në dy shtylla. Shtylla e parë është skema e qeverisë, që garanton një pension kur mbush moshën e punës. Dhe shtylla e dytë, është që një pjesë e kontributeve që derdhen me detyrim nga i punësuari, të menaxhohen nga skema private pensionesh. Kjo sjell që një i punësuar, kur del në pension, të marrë krahas pensionit shtetëror edhe një pension privat. Ja si e argumenton relacioni. "Si konkluzion, zhvillimet demografike dhe ekonomike, problematikat aktuale dhe të së ardhmes, përshtatja konkrete e sistemit me zhvillimet e përgjithshme të tregut të punës, vendosin nevojën edhe të plotësimit të mëtejshëm të sistemit të pensioneve edhe në vendin tonë. Duke vendosur një sistem të alternuar pensionesh me dy komponentë të rëndësishëm, një sistem publik bazë të konsoliduar dhe një sistem privat të zhvilluar, krijohen premisa, jo vetëm për përmirësimin gradual të situatës financiare të sistemit të pensioneve, por ndihmon ekonominë e vendit, duke mobilizuar kursimet e popullatës nëpërmjet kontributeve të tyre". TITUJ EKZEKUTIV PËR PENSIONET E GABUARA
Në ligjin e ri parashikohet që organet e sigurimeve shoqërore të nxjerrin titull ekzek- utiv për të bërë të mundur kthimin në llogaritë e Sigurimeve Shoqërore të kësteve mujore të pensioneve që janë gjeneruar dhe kaluar padrejtësisht në llogarinë bankare të pensionistit. Sipas relacionit të qeverisë, në vitet e fundit dhe në vazhdim po shtohet ndjeshëm numri i pensionistëve që kanë çelur një llogari bankare për tërheqjen e pensionit mujor. Për më tepër, fluksi i kërkesave është nga pensionistët që janë rezidentë jashtë shtetit. Por ndodh që pensionistët të ndërrojnë jetë, ndërkohë që ISSH gjeneron në llogaritë e tyre bankare paratë e pensionit. Sipas rregullores, pensionistët duhet të paraqiten vetë çdo 6 muaj për të marrë pensionin në bankë, pra, të vërtetojnë se janë akoma ata që përfitojnë pensionin. Por edhe në rastet kur pensionisti ndërron jetë, sërish ISSH nuk mund të tërheqë paratë nga bankat, pasi ato kërkojnë vërtetim gjyqësor, për prekjen e llogarisë. "Në këto raste, nisur nga statusi ligjor i llogarive bankare individuale për kthimin e shumave, bankat kërkojnë një vendim gjykate. Në këtë projektligj parashikohet që vetëm për rastet e kreditimit të kësteve të pensionit në llogarinë e pensionistit, për periudha mbasi ai ka ndërruar jetë, organet e sigurimeve shoqërore të nxjerrin një titull ekzekutiv, i cili do të zbatohet nga bankat", thuhet në relacion.
MBIPENSIONI Në projektligjin e ri është parashikuar që pensionistët që marrin pension, por vazhdojnë punën dhe paguajnë sigurime, të kenë një përfitim shtesë. "Deri më sot, kontributet e paguara nuk kanë rivlerësuar masën e pensionit të përfituesit, por kanë shkuar si solidaritet, ndërkohë që gjithmonë ka pasur kërkesa që nëse kontributet e derdhura nuk shkojnë në rritjen e masës së pensionit, atëherë kjo kategori të përjashtohet nga derdhja e kontributit", thuhet në relacion. Ligji i ri parashikon "të vendoset që për çdo vit që pensionisti që punon të marrë një shtesë mbi pensionin e caktuar prej 2.4 % në vit".