Traktati i Varshavës, Petrit Dume: Ja çfarë do na bëjë NATO

Armiqve tanë, nga Traktati i Varshavës dhe NATO u intereson të na bllokojnë politikisht

Në vijim të zbardhjes së diskutimeve ( të marra me stenogram) të udhëheqjes më të lartë të PPSH në mbledhjen e Byrosë Politike të datës 2 shtator 1968, për marrjen e vendimit që Republika Popullore e Shqipërisë të dilte edhe de juro nga Traktati i Varshavës, si rezultat i agresionit fashist të këtij traktati ndaj shtetit aleat të Çekosllovakisë, të bie në sy që me përjashtim të Enver Hoxhës, Mehmet Shehut dhe Petrit Dumes, i cili mbante si funksion shtetëror atë të shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë, diskutimet e tjera janë krejt formale, mjaft të shkurtra dhe të ngarkuara nga një leksik tërësisht ideologjik.

Për shkak të divorcit përfundimtar, që do të ligjërohej së shpejti, të Republikës Popullore të Shqipërisë me Traktatin e Varshavës, rivalitetit të këtij traktati me atë të NATO- s dhe kërcënimit real të sovranitetit të shtetit shqiptar nga këto dy blloqe ushtarake, pa dyshim që diskutimet kryesore në mbledhjen e Byrosë Politike të 2 shtatorit 1968 do të përqendroheshin në forcimin e mbrojtjes së vendit, rritjen e gatishmërisë luftarake dhe përsosjen e llojeve të ndryshme të armatimit nëpërmjet ndihmës së shtetit kinez. Megjithatë, duke pasur parasysh edhe rrjedhën e ngjarjeve deri në vitin 1990, kur shteti shqiptar totalitar komunist u shemb, jo si rezultat i një agresioni të huaj ushtarak, por si pasojë e llavës demokratike që përfshiu gjithë Europën Lindore, deduksioni i Petrit Dumes rezultoi më i sakti, kur ai theksoi se: “Sipas mendimit tim, armiqve ( Traktati i Varshavës dhe NATO) nuk u intereson ta sulmojnë ushtarakisht Shqipërinë, por që ta bllokojnë ekonomikisht dhe politikisht atë, pasi goditja ushtarake do t’u sillte atyre humbje të mëdha”. Duke e vështruar këtë ngjarje nga largësia e 40 vjetëve, nuk besoj se është dikush kundër që iniciativa që ndërmori udhëheqja e lartë e PPSH për denoncimin botërisht të Traktatit të Varshavës nga ana e Republikës Popullore të Shqipërisë, ishte shumë e drejtë dhe e motivuar, pavarësisht se Shqipëria më pas do të kalonte në një izolim të plotë, për të mos e ndier veten “as në lindje e as në perëndim”. Koha, shumë shpejt, përligji qëndrimin objektiv që mbajti shteti shqiptar ndaj Traktatit të Varshavës. Kështu, pa kaluar as tre muaj nga agresioni ushtarak ndaj Çekosllovakisë, lideri sovjetik Leonida Brezhnjev, nëpërmjet doktrinës së tij të “sovranitetit të kufizuar”, të afishuar nga podiumi i kongresit të Partisë Komuniste të Polonisë, kërcënonte se “dobësimi i njërës hallkë në sistemin botëror socialist afekton direkt gjithë vendet socialiste, të cilat pikërisht për këtë arsye nuk mund të qëndrojnë indiferente ndaj saj”. Perëndimi i totalitarizmit komunist në Europën Lindore hapi brazdën që edhe Shqipëria të integrohet përfundimisht në familjen e madhe euro- atlantike, duke e memorizuar pozicionimin e saj mbas Luftës së Dytë Botërore në bllokun lindor si një aksident të rëndë historik, që i kushtoi shumë shtrenjtë zhvillimit progresiv të vendit dhe zgjerimit të hapësirave të lirisë.