Yndyrat e larta në gjak, 10 ushqimet që ju vijnë në ndihmë
Shega, çaji jeshil, peshku, hudhra, rrushi i kuq, boronica, manaferra, molla, spinaqi dhe domatja janë ato ushqime të cilat nuk duhet të mungojnë në tavolinën tuaj, veçanërisht nëse vuani nga yndyrat e larta në gjak dhe hipertensioni. Dietologia Rolina Naco këshillon përfshirjen e tyre në dietë, si një mënyrë për të mbajtur larg edhe sëmundjet kardiovaskulare. Kjo sepse niveli i lartë i triglicerideve në gjak, rrit riskun për sëmundje ishemike të zemrës, pasi të gjitha dislipidemitë ( yndyrat e larta në gjak) favorizojnë prodhimin e pllakave arterosklerotike në muret e enëve të gjakut, sidomos në ato që furnizojnë zemrën më gjak. Por risku i dislipidemive është rezultat edhe i faktorëve gjenetikë, metabolikë, regjimit ushqimor dhe aktivitetit fizik. “Megjithatë, çdo rast mund të trajtohet shumë ndryshe, pasi faktorët rrethanore kanë një ndikim shumë të konsiderueshme. Patologji të tjera si diabet, hipertension, predispozita gjenetike etj., ndikojnë shumë në trajtimin e çdo rasti, nëse është apo jo e nevojshme të merren mjekime apo do të trajtohen me anë të aktivitetit fizik, uljes në peshë dhe regjimit ushqimor”, pohon dietologia.
LLipidemia do të thotë yndyrat në gjak. Yndyrat në gjak kur janë brenda normave fiziologjike janë jetësore për shumë funksione. Ne jemi njohur më shpesh me kolesterolin dhe ndoshta kemi dëgjuar për kolesterolin e keq dhe atë të mirë. Kolesteroli, një nga lipidet ( yndyrat në gjak), është kryesisht endogjen ( rreth 75%), pra, prodhohet nga hepari ( mëlçia) ynë më shumë dhe më pak është ekzogjen ( 25%), që do të thotë merret ndërmjet ushqimit.
Dislipidemi konsiderohet një patologji kur një reaksion i faktorëve gjenetikë dhe ose ambiental, pra, mënyrës së të ushqyerit, kryesisht ndikojnë në rritjen e normave dhe cenojnë shëndetin. Dislipidemia është një nga shkaktarët kryesorë për arterosklerozë, që lidhet ndjeshëm me komplikime kardiovaskulare, cerebrale dhe periferike.
Për ta thënë më qartë, kolesteroli konsiderohet i keq nëse është në tepri, pasi mbivendoset në muret e enëve të gjakut duke i ngushtuar ato dhe duke i bërë më të ngurta. Në këtë mënyrë ulet qarkullimi i gjakut, por mund të shkaktojë deri edhe në bllokim të tij me pasojë një infarkt i miokardit ose i enëve të trurit, që janë më të rrezikshme për jetën e njeriut.
Personat më të rrezikuar janë: Personat mbipeshë, me dietë të bazuar me shumë në produkte shtazore, janë konsumatorët e duhanit dhe ata që nuk ushtrojnë aktivitet fizik.
Femrat postmenopauzës dhe meshkujt me dhjamosje të lartë në zonën abdominale dhe mbi moshën 55.
Personat që vuajnë nga patologji të tjera, si hipertensioni, diabeti dhe patologji të heparit.
Personat që kanë histori familjare me hiperlipidemi ose të sindromit metabolik.
Nga ana tjetër, HDL kolesteroli mendohet të ketë një rol mbrojtës të sëmundjeve kardiovaskulare dhe sa më afër vlerave normale të jetë, aq më shumë luan rol si faktor mbrojtës i sëmundjeve kardiovaskulare dhe të reduktojë efektet negative të dislipidemisë. HDL kolesteroli është mirë të jetë mbi 40mg/ dl dhe niveli më i lartë është 60mg/ dl. Ndaj dhe nëse kemi HDL nën 40mg/ dl është shqetësuese dhe rrit rrezikshmërinë.
Për shkak të këtij efekti i është dhënë emri kolesteroli i mirë dhe LDL si kolesterol i keq.
Kolesteroli i mirë ndikohet gjenetikisht, por edhe nga mënyra e jetesës. Nëse kemi kolesterol HDL të ulët ose nën 40mg/ dl mund të kontribuojmë në rritjen e tij, duke:
Hequr dorë nga duhanpirja, pasi ndikon negativisht.
Nga ana tjetër, aktiviteti aerobik për 30 deri në 60 minuta 4- 5 herë në javë mund të ndikojë pozitivisht në rritjen e nivelit të HDL.
Po ashtu, të ushqehemi shëndetshëm me bazë dietën mesdhetare ( perime, fruta dhe drithëra integrale dhe legume etj.), të cilat gjithashtu ndikojnë në nivelin e kolesterolit të mirë.
Mirëmbajta e një peshe normale përsëri ndihmon.
Një stil jetese pa abuzime në regjimin