Rikthehet Perikli Çuli, skulptori çel ekspozitën me 80 vepra në 80- vjetor
Leka dhe Oseku: Çuli është një nga personalitetet më të fuqishme të artit shqiptar
Ndërsa "Universi" i skulptorit Perikli Çuli veshi dje në mbrëmje Muzeun Historik Kombëtar me hijeshinë e artit elitar, artisti, me zërin që i dridhej, tha këto fjalë.
"I shikoj këto punime, ashtu si çdokush nga ju, herë më duken të miat e herë jo. Mandej pyes veten: A janë vepra arti? Nëse po, a janë të bukura, apo s'janë të tilla?" 80 vepra të ekspozuara në prag të 80- vjetorit të tij shënojnë një nga ngjarjet më të rëndësishme të artit pamor për 2019- ën. E kanë mbuluar emocionet në këtë pikë takimi të përbashkët me artdashësit e krijesat e tij, në mermer, alabastër, gur natyror, qeramikë, instilacione metalike, vepra konceptuale, grafika e imazhe të universit si edhe postera, fotografi etj. 60 vite rrugëtim artistik, që çelen me praninë në vepra të figurës femërore, ëndrrave, dashurisë etj., si dhe të perspektivave moderne e thirrjeve drejt perëndimit, në kohëra që elemente të tilla konsideroheshin si armiqësore. Ekspozita zbulon edhe disa prej punimeve të paekspozuara të skulptorit si: "Vajza në heshtje" ( dru arre, 1965), "Dashuria" ( mermer gri, 2007), "Zogu rrezatues" ( mermer i bardhë, 2008), instilacioni me gurë natyrorë "Obelisk" ( 2011), "Në hapësirat e Universit" ( alabastër, 2013), instilacioni "Rrezatime Universi" ( material miks, 2013), skulptura e parkut "Kapriço gurësh" ( gurë natyrorë, 2014), "Tre dizajne me ngjyra mbi universin" etj.
Rikthimin artistit, pas një mungese të gjatë në skenën shqiptare, kolegët e konsiderojnë si një moment të veçantë që meriton vëmendje. Piktori Gazmend Leka e veçon Çulin si një nga personalitet më të fuqishme të artit shqiptar, ndërsa studiuesja Suzana Varvarica vlerëson kontributin e tij në konsolidimin e artit të mirëfilltë shqiptar. "Perikli Çuli bën pjesë në atë grup të skulptorëve shqiptarë që i kanë dhënë fizionominë, zhvillimin dhe vazhdimësinë shkollës shqiptare të artit. Sot, Perikli Çuli është një nga artistët që trajtojnë dhe ekspozojnë skulpturën moderne. I shkolluar në një prej shkollave më të mira të Europës Lindore ( Akademia ' Nicolae Grigorescu', Bukuresht) ai e orienton me mjeshtëri artin e tij si një përfaqësues i artit bashkëkohor modern në vendin tonë", shprehet Varvarica. Piktori Ali Oseku, krahas Çulit, si autor monumentesh mjaft të njohura e fitues i shumë çmimeve kombëtare e ndërkombëtare, thekson kontributin në arsim, si një prej themeluesve të Akademisë së Arteve. Siç Oseku thekson, "Perikli Çuli mbetet një nga pedagogët më të respektuar që kanë edukuar tre breza artistësh të rinj".
Monumentet e Çulit të vendosura në hapësira publike, si "Toka jonë" ( në qendër të Lushnjës), "Ylli i lirisë" ( Qukës, Librazhd- Përrenjas), "4 heroinat e Mirditës" ( Ishte i vendosur në Rrëshen), apo një ndër monumentet më ekspresivë si "Tanush Topia" janë njësuar me ambientin dhe qytetin ku ndodhen, aq sa konsiderohen nga njerëzit e thjeshtë e ata të kulturës si pjesë përfaqësuese e vendit të tyre. Kështu, poeti Faslli Haliti e konsideron monumentin "Toka jonë" si emblemë të qytetit, një kartë identiteti. "Historia e qytetit tonë është e lidhur fort me monumentin ' Toka jonë', i cili është i vendosur në qendër të tij, si dhe me shumë kujtime. Kushdo dhe çdo gjë ka të drejtën të qëndrojë në vendin që i takon", ka thënë ai.
"Universi" i Çulit, që çel sezonin për Muzeun Historik Kombëtar, do të mirëpres publikun në hollin kryesor deri më 17 shtator.