Testet për “pastrimin e Policisë”
Nga viti 2013 e deri më sot, janë të shumta nismat qeveritare lidhur me sigurinë publike si dhe për vetë institucionin e Policisë. Nëse këto nisma do të renditeshin dhe të bëhej bilanci i tyre, situata nuk do të ishte aspak ajo që të paktën pritej. Larmia e nismave ligjore, administrative, me objekt Policinë, kanë një të përbashkët: Të gjitha ato fillojnë me zhurmë të madhe...
Me takime jubilare në prani të mbarë medias dhe të autoriteteve me të larta qeveritare. Të krijohet përshtypja se nga momenti i njoftimit të tyre, gjithçka do të hyjë në rrugë të mbarë. Një gjë e tillë, për fat të keq, nuk ka ndodhur. Dhe jo pak herë.
Sepse nëse mbarë nismat qeveritare kanë të njëjtin fillim, nuk është po ashtu përfundimi i tyre. Disa nuk fillojnë fare. Të tjera lihen përgjysmë duke u varrosur. Ato që vihen në punë, nuk ndiqen në vazhdimësi. Mangësi të tilla nuk ka sesi të mos ndikojnë për keq në efikasitetin e Policisë. Në demotivimin e saj për t’u përplasur me të keqen.
Çdo punonjës Policie e njeh bindjen ndaj hierarkisë. Madje, më shumë nga ç’duhet. Por kjo nuk do të thotë se ai është i gatshëm të kryejë me kapacitet të plotë detyrën. Ai do të bëjë vetëm minimumin e asaj që i kërkohet. E gjithë kjo, sepse nëse publiku i gjerë edhe e harron zhurmën e nisjes së reformave në Polici apo lënien e tyre gjysmë, punonjësi i Policisë nuk është i tillë. Ai e ndjek dhe me shumë vëmendje, plot sy e vesh, sepse mbi të gjitha ka interesin e tij profesional dhe personal. Kur nismat mbeten përgjysmë ose varrosen pa filluar, ai gjykon se grupi politik që kryeson Policinë nuk është serioz. Në këto kushte legjitimiteti i lidershipit vihet jo pak në pikëpyetje. Organizata kthehet në amorfe dhe fenomenet negative brenda saj nisin e gëlojnë.
Në numrin e nismave të shumta për Policinë dhe sigurinë publike, evidentohen edhe disa, të cilat kanë pasur për objektiv pastrimin e radhëve të Policisë nga individë të inkriminuar.
I famshmi dhe i mirënjohuri veting, që shkëlqen me zvarritjen e tij, u konceptua në epokën e një ministri. Pa e vënë në asnjë pikë në zbatim, pasuesi, megjithëse i së njëjtës markë politike të të njëjtit Kryeministër, vendosi t’i japë rrugë tjetër. Pra, nuk paskemi një vizion të vetëm të forcës politike që qeveris aktualisht, por shumatore oreksesh të ministrave. Përfundimisht, jam në pritje se çfarë do të na prodhojë nisma e njoftuar shumë herë dhe e shtyrë po aq. Për vetingun në Polici është folur e shkruar kaq shumë sa që kur e përsërit faktin ke një ndjesi faji. Kurse ata që e kanë gjithë përgjegjësinë, as nuk ua ndjen fare.
Por nuk është ky fakti më interesant në mungesën vezulluesese të vazhdimësisë dhe qartësisë së hapave të ndërmarra për reformat në Polici.
Nëse do t’i referoheshim një kronike televizive të bërë publike në fund të vitit 2017, e të rimarrë nga medie e portale të panumërta, publiku i sotëm do të ishte dëshmitar përsëri, por me disa vite largësi, i një njoftimi të bërë gjithmonë lidhur me procesin e testeve për pastrimin e Policisë. Drejtori i Përgjithshëm i asaj kohe, në prani të ministrit të po asaj epoke, edhe të Kryeministrit, i bëri me dije publikut nxjerrjen e një akti administrativ, i cili do të bënte të detyrueshëm marrjen e gjurmëve të gishtave si dhe analizat e gjakut të të gjithë policëve të rekrutuar pas vitit 2013, si dhe të atyre të rifutur në radhët e Policisë pas këtij viti. Akti u hartua me qëllim që gjurmët e gishtave të krahasoheshin me ato ndërkombëtare dhe kriminale brenda vendit. Kurse analizat e gjakut për të parë nëse punonjësit e Policisë do të ishin përdorues narkotikësh. Njoftimi tundi dhenë. Deri në atë kohë, gjithmonë sipas kronikës televizive, kishin dorëzuar gjurmët e gishtave dhe bërë analizat e gjakut rreth 600 punonjës. Njoftimi ishte i pari dhe i fundit për këtë problem. Më pas, asgjë nuk është bërë publike.
Ndërkohë, numri i policëve të rekrutuar u rrit nga viti në vit. Shifra aktuale shkon në disa mijë. Me siguri që të gjithë kanë dorëzuar gjurmët e gishtave e po ashtu analizat e gjakut. Duke qenë se nisma u bë publike, sot pas disa viteve, ekziston ndonjë bilanc për t’u bërë lidhur me këtë problem? Bërja e bilancit do të ndihmonte apo lehtësonte edhe punën e vetingut. Do të futet ky akt administrativ i Drejtorit të Përgjithshëm për testin e drogës dhe të gjurmëve të gishtave në dosjet individuale të vetingut në polici? Pavarësisht se akti në fjalë, nuk kishte dhe nuk ka nevojën e vetingut për të hyrë në punë. Deri më sot nuk ka asnjë njoftim publik për punonjës Policie të nënshtruar testeve të mësipërme e të ketë dalë me probleme. Lidershipi i sotëm i Ministrisë së Brendshme duhet të ndihet i detyruar moralisht për të bërë një bilanc të tillë, për atë çka vite më parë, u njoftua publikisht. Ndoshta sipas variantit Ministër i ri avaz i ri, nuk do të kemi transparencën për testet në fjalë.
Burime informale nga radhët e Policisë, të cilat janë tërësisht të besueshme, flasin për një shqetësim të madh lidhur me rezultatin e analizave të gjakut të punonjësve të Policisë. Jo pak syresh kanë rezultuar me probleme në përdorimin e lëndëve narkotike. Sipas burimeve në fjalë, shifra e përdoruesve është e tillë saqë personalisht nuk ndihem mirë të publikoj. Përdorimi i narkotikëve vërtet është dekriminalizuar, por ai dënohet administrativisht. Pa llogaritur këtu faktin se shpërndarësit me klientë Policinë, do të jenë më me fat në përballje me ligjin. Ky është një problem serioz, për të cilin e vërteta duhet parë në sy nga ana e drejtuesve të Policisë dhe Ministrisë.
Ndërkohë, po atë ditë të kronikës televizive të cituar pak më sipër, Kryeministri deklaroi se policët duhet t’i nënshtroheshin edhe testit të poligrafit. Fakti mbeti vetëm në kufijtë e një njoftimi.
Në fakt, pastrime janë bërë. Janë ato me karakter politik të bëra në vitin 2013. I vetmi pastrim ky. Me një të rënë të lapsit u larguan pothuaj gjithë drejtuesit e Policisë e më pas edhe shumë të roleve të mesëm e të ulët. Për të arritur shifrën 2300. Në bilanc, tri lloj testesh të njoftuara, sot pas gjashtë vitesh, asnjë i vënë në punë. Përjashtuar atë politik.
Por, megjithatë, kjo mbetet gjysma e së keqes. Sepse duke i futur në kontekstin e të gjitha reformave të ndërmarra, testet e pastrimit të radhëve të Policisë do të krijonin një situatë absurdi tepër të rrezikshme për përbërjen e personelit të Policisë. Krijimi i shoqërisë private “Ilyria Guard”, ndër të tjera, kishte për motiv edhe largimin nga radhët e Policisë së atyre punonjësve që kanë arritur moshën 55- vjeçare dhe kanë mbi 25 vite pune. Pra, nga njëra anë kemi rekrutim punonjësish Policie të rinj në moshë, por me kriterin e testeve të gjakut dhe nga i cili jo pak dalin përdorues lëndësh narkotike, kurse nga ana tjetër kemi largimin e atyre që nuk e “vuajnë” këtë kriter dhe që duket se nuk përbëjnë problem. Perspektiva duket plot aromë narkotikësh.
Në kushtet e një Policie viktimë e padijes së lidershipit politik, edhe reforma të tjera të lidhura me rendin dhe sigurinë nuk kanë sesi të japin efekte pozitive. Mjafton të kujtojmë nismën e qeverisë për ndryshime në Kodin Penal. Rritja e dënimit për ata që dhunojnë punonjësin e Policisë apo mjekun, nuk duket se do të ketë shumë efekt. Në Fier nuk u dhuna asnjë mjek, por në sallën e urgjencës plasi keq automatiku. Po ashtu, gjatë kësaj ngjarjeje, edhe polici i repartit “Shqiponja” nuk u dhunua, por u turpërua duke i grabitur armën e shërbimit për të bërë me të gjëmën. Rendin nuk e bën të qëndrueshëm vetëm ligji me dënimet e tij sado të ashpra. As frika nga Policia. Por legjitimiteti i institucioneve.