Ataku në zemër, si manifestohet te femrat dhe si te meshkujt
Instituti i Shëndetit Publik
Në mbarë botën, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, pjesa më e madhe e njerëzve vdesin nga sëmundjet kardiovaskulare ( mbi 17.9 milionë çdo vit). Nga këto vdekje, 80% ndodhin për shkak të sëmundjeve koronare të zemrës ( p. sh. atak në zemër) dhe sëmundjeve cerebrovaskulare ( p. sh. goditje në tru), dhe prekin kryesisht vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme. Në ditën botërore të sëmundjeve kardiovaksulare ( 29 shtator), Instituti i Shëndetit Publik ka dhënë informacion mbi faktorët e rrezikut, shenjat, por edhe masat që duhet të ndërmerrni. Ndër faktorët e rrezikut mund të veçohet pirja e duhanit, dieta jo e shëndetshme, stresi etj. Kontrolli i rregullt i këtyre faktorëve të rrezikut dhe monitorimi i tensionit tuaj arterial, mund të zvogëlojë rrezikun e një individi për të patur sëmundje të zemrës. Por le t’i shohim në mënyrë të detajuar.
Faktorët e rrezikut
Ka shumë faktorë rreziku që shoqërohen me sëmundje koronare të zemrës dhe goditje në tru. Disa faktorë rreziku, siç është historia familjare, nuk mund të modifikohen, ndërsa faktorët e tjerë të rrezikut, si presioni i lartë i gjakut, mund të modifikohen me trajtim. Ju nuk do të zhvilloni sëmundje kardiovaskulare nëse keni një faktor rreziku. Por sa më shumë faktorë rreziku të keni, aq më e madhe është mundësia që të sëmureni nëse nuk merrni masa për të modifikuar këta faktorë rreziku, si dhe të parandaloni që ata të dëmtojnë shëndetin e zemrës suaj. Faktorët e rrezikut të modifikueshëm përfshijnë: Pasivitetin fizik, dietën jo të shëndetshme, tensionin e lartë të gjakut, përdorimin e duhanit, kolesterolin e rritur, obezitetin dhe mbipeshën. Faktorët e rrezikut jo të modifikueshëm përfshijnë: Histori familjare, diabetin, gjininë, statusin socioekonomik, stresin, moshën.
Shenjat paralajmëruese të atakut në zemër
Mbi 70% e të gjitha emergjencave kardiake dhe atyre të aparatit të frymëmarrjes ndodhin në shtëpi, kur një anëtar i familjes është i pranishëm dhe mund të ndihmojë një të sëmurë. Njihni shenjat dhe simptomat e kësaj emergjence shëndetësore dhe nëse dyshoni se një anëtar i familjes ka një atak në zemër, kërkoni menjëherë ndihmën mjekësore. Disa atakë në zemër janë të papritur dhe të mëdhenj, ku askush nuk dyshon se çfarë po ndodh. Por shumica e sulmeve në zemër fillojnë ngadalë, me dhimbje të butë ose një gjendje parehatie. Shpesh njerëzit e prekur nuk janë të sigurt se çfarë nuk shkon dhe presin shumë kohë para se të kërkojnë ndihmë mjekësore. Më poshtë jepen disa shenja që mund të nënkuptojnë se po ndodh një atak në zemër: Siklet në gjoks. Shumica e atakëve në zemër përfshijnë siklet në qendër të gjoksit, që zgjat më shumë se disa minuta. Mund të ndihet si presion i pakëndshëm ose dhimbje. Siklet në zona të tjera të pjesës së sipërme të trupit. Simptomat mund të përfshijnë dhimbje ose siklet në njërin ose të dy krahët, në shpinë, qafë, nofull ose stomak. Gulçim me ose pa shqetësime në gjoks. Shenja të tjera mund të përfshijnë djersë të ftohtë, të përziera.
Manifestimi i shenjave/ simptomave të atakut në zemër shpesh ndryshon nga femrat te meshkujt. Ashtu si te meshkujt, edhe te femrat simptoma më e zakonshme e atakut në zemër është dhimbje në gjoks ose siklet. Por femrat janë disi më të prirura se meshkujt që të pësojnë disa nga simptomat e tjera të zakonshme, veçanërisht gulçim, të vjella dhe dhimbje prapa shpinës ose nofulla.