KONKLUZIONET E VENECIAS

Në përgjigje të kërkesës për një mendim nga Kryetari i Kuvendit të Shqipërisë, Komisioni i Venecias arrin në përfundimin se në mungesë të një dispozite ligjore për këtë çështje, Presidenti mund të anulojë zgjedhjet për organet e qeverisjes vendore vetëm në një situatë ku përmbushen kriteret për marrjen e masave të jashtëzakonshme. Edhe atëherë, Presidentit i duhet një bazë ligjore specifike – e posaçme - për të shtyrë zgjedhjet. Ky përfundim mbështetet nga rregulli i përgjithshëm interpretues, sipas të cilit, rregullimi i shprehur në Kushtetutë dhe ligje i kompetencave në rast emergjence, e kufizon përdorimin e çdo kompetence plotësuese të pashkruar në rast emergjence për situata shumë të jashtëzakonshme; kryesisht për situata me pamundësi faktike ose juridike, të cilat nuk parashikohen në mënyrë të qartë nga ligji i shkruar në rast emergjence. Anulimi i zgjedhjeve është i mundur vetëm në situata, që plotësojnë kërkesën për shpalljen e gjendjes së jashtëzakonshme. Sidoqoftë, në këtë rast nuk u ndoqën rregullat e zbatueshme kushtetuese për situatat e jashtëzakonshme. As nuk kishte një konsensus politik, i cili do të lejonte krijimin e një baze ligjore të posaçme. Anulimi i zgjedhjeve prek gjithashtu të drejtat e zgjedhjeve të njohura nga instrumentet ndërkombëtare të të drejtave të njeriut dhe zbatimi thjesht i actus contrarius ( një veprimi të kundërt) parandalohet nga kërkesa e proporcionalitetit për çdo ndërhyrje. Mungesa e një baze ligjore dhe mundësia e alternativave ( shtyrja e zgjedhjeve sipas masave të jashtëzakonshme të parashikuara nga neni 170 i Kushtetutës ose rifillimi i dialogut politik pas zgjedhjeve) e bëjnë ndërhyrjen te të drejtat zgjedhore joproporcionale. Bojkoti i zgjedhjeve nga partitë politike, edhe pse përfaqësojnë një pjesë të rëndësishme të elektoratit, nuk mund të ndalojnë zhvillimin e rregullt të zgjedhjeve. Përndryshe, këto parti do të fitonin pushtet për të parandaluar plotësisht çdo zgjedhje. I mbetet Kuvendit dhe së fundi Gjykatës Kushtetuese të përcaktojë nëse anulimi dhe më pas shtyrja e zgjedhjeve konsiderohet një shkelje e Kushtetutës dhe nëse shkelja i përket një natyre serioze, e cila do mund të lejonte shkarkim të Presidentit. Sikurse paraqitet në këtë opinion, një sërë faktorësh tregojnë se kjo mund të mos ketë qenë e një natyre të tillë të domosdoshme për të përbërë një shkelje serioze. Kjo ka të bëjë kryesisht me thirrjet e Presidentit për dialog, pritshmërinë se shtyrja e zgjedhjeve do të kontribuonte në ndjekjen e kompromisit mes palëve, mungesën e një ankimimi të drejtpërdrejt të dekreteve të Presidentit para një gjykate dhe statusin kushtetues të zgjedhjeve vendore, në krahasim me zgjedhjet parlamentare. Të marra së bashku, kjo mund të përmbajë elemente për Kuvendin për të shkuar drejt një mendimi se, edhe pse Presidenti mund t’i ketë tejkaluar kompetencat e tij kushtetuese duke anuluar dhe shtyrë zgjedhjet vendore përtej mandatit zgjedhor të organeve vendore pa ndonjë bazë të veçantë ligjore, këto akte nuk plotësojnë kriteret e nevojshme të një serioziteti të mjaftueshëm në rrethanat për të autorizuar një shkarkim të Presidentit. Përfundimisht, edhe nëse do të përcaktohej serioziteti i shkeljeve, kjo nuk çon domosdoshmërisht në shkarkimin e Presidentit, duke marrë parasysh kompetencën e seancës plenare të Kuvendit për të marrë në konsideratë qëllimet kushtetuese, si ai i kontrollit dhe balancës.