“Kreu i SPAK raportim te ministri”, Halimi tregon për “listën e zezë”: Çfarë fshihet pas ligjit anti- KÇK

ANALIZA E ISH- MINISTRIT PER LIGJIN E RI: NUK PREK PROKURORET E GJYQTARET

Me të paktën 6 shkelje kushtetuese, me nxitim të pajustifikuar dhe ndikues direkt i Reformës në Drejtësi, duke i hequr asaj edhe perden e fundit të pavarësisë politike. Nëse Eduard Halimi ka të drejtë në analizën e tij ( në fakt ish- ministri në gjithë kritikën për ligjin u është referuar akteve kushtetuese vendëse dhe të Gjykatës Europiane), atëherë Shqipëria po rrëshqet drejt një të kaluare me fare pak lidhje me të drejtat e njeriut. Sipas ishministrit të Drejtësisë, ligji i ri shkel Kushtetutën, të drejtat e njeriut, uzurpon kompetencat e SPAK dhe të BKH, anashkalon gjykatat e Prokurorinë dhe të gjithë këto atribute ia jep qeverisë. Kaq e thjeshtë është loja, që fshihet pas "ligjit special".

Vendimi i qeverisë për të miratuar në mënyrë urgjente, me akt normativ, "ligj special" artikuluar publikisht si anti- KÇK, solli reagime të shumta.

Nga eksperienca ime e gjatë si jurist, por edhe ligjvënës, nisma të tilla ligjore kërkojnë kohë të konsiderueshme për t'u diskutuar dhe konsultuar, pasi ngërthejnë në vetvete implikime me aktet kushtetuese, por edhe ato ndërkombëtare në fushën e të drejtave të njeriut, luftën kundër korrupsionit, krimit të organizuar dhe terrorizmit. Misionet ndërkombëtare nëpërmjet përfaqësive diplomatike "mirëpriten përpjekjet e qeverisë për të parandaluar krimin e organizuar…", por u kujdesën njëzëri të theksonin fort se "Mekanizmat duhet të mbështesin institucionet e reja të drejtësisë ( SPAK) dhe duhet të harmonizohen me standardet e një procesi të drejtë ligjor". Të gjithë i thanë qeverisë se do t'i vëzhgonin nga afër këto këshilla ndaj saj dhe zbatimin e ligjit special.

Për të gjithë lexuesit e thjeshtë, ligji i qeverisë quhet special, pasi qeveria, sipas Kushtetutës nuk nxjerr ligje, ato i miraton Parlamenti, por bazuar në një klauzolë përjashtuese ( nenin 101), qeveria mund të nxjerrë dhe ligje speciale si ky, të cilat hyjnë në fuqi menjëherë dhe shqyrtohen nga Parlamenti brenda 45 ditëve, pasi ka filluar ekzekutimi i tij. Unë nuk e di ende, si shumë të tjerë, se ku ishte emergjenca, pse qeveria nuk e bëri një ligj normal dhe jo special kur e ka Parlamentin tërësisht nën kontroll dhe kur nisma është prezantuar nga Kryeministri në 25 nëntor, dhe ka përcaktime identike me ligjin e miratuar po nga kjo qeveri para 5 vjetësh e të shfuqizuar nga Gjykata Kushtetuese ( vendimi 43/ 2015), megjithatë qëllimi për të cilin u ula të shkruaj është tërësisht teknik për të analizuar pikërisht raportin mes ligjit special dhe standardit të një procesi ligjor për të cilën të dyja përfaqësitë diplomatike, BE dhe USA, u kujdesën këtë të diel. Për këtë, bëra një kërkim shkencor këtë të diel pasdite në arkivin tim juridik për të gjitha diskutimet e bëra lidhur me këtë çështje në vitin 2014, kohë në të cilën qeveria "Rama 1" miratoi ligjin "Për Policinë e Shtetit", e cila parashikonte krijimin e Byrosë Kombëtare të Hetimit, nën varësinë e ministrit të Brendshëm, diskutimet dhe komunikimet me partnerët dhe misionet ndërkombëtare, praktikat ndërkombëtare, vendimet e Gjykatës Kushtetuese dhe Gjykatës së Strasburgut të konsultuara.

Megjithatë, përpara trajtimit teorik, nen për nen të aktit normativ me fuqinë e ligjit, dua të ndaj me lexuesin e thjeshtë disa konsiderata të përgjithshme lidhur me këtë akt:

Së pari, ky akt normativ nuk përbën asnjë risi juridike në kuptimin e masave në luftën kundër korrupsionit, krimit të organizuar dhe terrorizmit. Kjo, pasi të gjitha masat e parashikuara në këtë akt, janë të pasqyruara në mënyrë mjaft të saktë dhe të detajuar në korpusin ligjor që ka miratuar ndër vite nga qeveritë e majta e të djathta, për luftimin e këtyre fenomeneve mjaft shqetësuese. Konkretisht, Kodi Penal, Kodi i Procedurës Penale, ligji nr. 9258, datë 15.07.2004, "Për masat kundër financimit të terrorizmit", ligji Nr. 9917, datë 19.05.2008, "Për parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit", ligji nr. 10192, datë 03.12.2009, "Për parandalimin dhe goditjen e krimit të organizuar, trafikimit, korrupsionit dhe krimeve të tjera nëpërmjet masave parandaluese kundër pasurisë", ligji nr. 95/ 2016, "Për organizimin dhe funksionimin e institucioneve për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar", parashikojnë mekanizma të plotë dhe efektivë në luftën ndaj korrupsionit, krimit të organizuar dhe terrorizmit. Në këtë kuptim, të gjitha masat e propozuara në aktin normativ gjejnë vend në mënyrë të plotë dhe të saktë në legjislacionin e sipërcituar. Madje, nga pikëpamja cilësore, këto ligje qëndrojnë shumë më lart se akti normativ për shkak të kohës, ekspertizës dhe konsulencës që ka marrë Kuvendi i Shqipërisë përpara miratimit të tyre. Dallimi është se këto masa, veprime që ishin të parashikuara të bëheshin nga Policia Gjyqësore dhe Prokuroria, tani do bëhen nga OFL, që është nën Ministrinë e Brendshme.

Së dyti, akti normativ mbledh në një dorë edhe gjurmimin, edhe hetimin, të cilat qartazi janë të ndara, ku gjurmimin e ka Policia dhe hetimi u përket organeve të drejtësisë së re. Ky është dhe shqetësimi i misioneve ndërkombëtare, të cilat i kërkuan që zbatimi të jetë nën SPAK dhe jo nën Ministrinë e Brendshme ( shih reagimet e BE dhe SHBA këtë të diel). Por dukshëm, do të kemi një hetim, i cili do të ketë një ndikim tërësisht të papërshtatshëm politik. Ministri i Brendshëm do të thërrasë në zyrë drejtuesin e SPAK dhe do t'i kërkojë llogari. Prokuroria kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar është krijuar që të kontrollojë ministrin e Brendshëm dhe të gjithë ministrat e Qeverisë, e jo të shkojë dhe të japë llogari para ministrit të Brendshëm. Sundimi i ligjit dhe shteti i së drejtës do të jetë atëherë kur ministri i Brendshëm të ketë frikë nga SPAK dhe jo e kundërta. Dhe kjo nuk ka të bëjë fare me emrat e përveçëm. Kolegët e mi juristë në Parlamentin aktual duhet ta mendojnë dy herë këtë, sepse ligjet nuk bëhen për emra konkretë. Kjo duhet të jetë kështu edhe për ministrin e Brendshëm të PS- së sot, ashtu edhe për ministrin e PD- së apo LSI- së nesër. Unë jam i bindur se as qytetarët dhe as partnerët ndërkombëtarë nuk duan as ministrin socialist dhe as ministrin demokrat që të ketë kompetenca të tilla. Mbledhja në një dorë, nën ministrin e Brendshëm është një zgjidhje e papërshtatshme dhe jashtë çdo standardi evropian, siç do të argumentojmë edhe më poshtë në pjesën teknike. Këto kompetenca duhet t'i ketë vetëm pushteti gjyqësor, pra pushteti i tretë, i cili duhet të organizohet dhe funksionojë jashtë çdolloj ndikimi politik, pasi siç do të analizojmë më poshtë këto janë "standardet e një procesi ligjor", për të cilën u kujdesen ambasadat të dielën paradite.

Së treti, miratimi me akt normativ që ka fuqinë e ligjit nuk është në përputhje me parashikimin e nenit 101 të Kushtetutës. Kjo pasi dispozita kushtetuese e lidh nxjerrjen e një akti normativ me fuqinë e ligjit me nevojën dhe urgjencën, kritere të cilat siç do t'i shohim në vijim, nuk përmbushen në rastin konkret. Ky

IMPLIKIMET KUSHTETUESE DHE EUROPIANE TË LIGJIT SPECIAL QEVERITAR, NË RAPORT ME STANDARDET E PROCESIT LIGJOR

Nga Eduard Halimi