AFATI 21- DITOR
Tokat me 7501, kushtet e reja për të marrë tapinë
Më shumë se gjysma e familjeve që janë pajisur me Aktin e Marrjes së Tokës në Përdorim s’e kanë tapinë. Kadastra sqaron procedurat, nga regjistrimi te ndarja e hipotekës
Më shumë se gjysma e AMTP- ve ( Aktet e Marrjes së Tokës në Përdorim) janë të paregjistruara. Pra, familjet që kanë përfituar tokë bujqësore me anë të ligjit 7501, e kanë këtë dokument, por nuk kanë tapinë, pasi prona e tyre nuk është regjistruar. Agjencia e Kadastrës ka sqaruar të gjitha hapat që duhet të ndiqen deri në finalizimin e këtij procesi. Përmes një dritareje informative në faqen zyrtare në internet, ky institucion u ka dhënë përgjigje pyetjeve më të shpeshta që drejtohen nga qytetarët mbi procesin e regjistrimit fillestar dhe praktikat për marrjen e titullit të pronësisë. “Për të përfituar Aktin e Marrjes së Tokës në Pronësi, duhet të bëni kërkesë pranë bashkisë. Dokumentacioni i nevojshëm është kërkesa, Akti i Marrjes së Tokës në Përdorim ( nëse e dispononi) dhe plan rilevimi i përgatitur nga inxhinier gjeodet i licencuar”, ka bërë të ditur Kadastra. Sipas ligjit të ndryshuar, Aktet e Marrjes së Tokës në Përdorim do të regjistrohen nëse përmbushen kriteret e përcaktuara. Kështu, referuar ndryshimeve të bëra, pasuria do të regjistrohet nga Agjencia e Kadastrës nëse:
INFORMACION NGA AGJENCIA E KADASTRËS PËR
PYETJET E DREJTUARA NGA QYTETARËT A i zgjidh problematikat e pronave në vend ligji 20/ 2020 “Për përfundimin e proceseve kalimtare të pronësisë në Republikën e Shqipërisë”?
Po, qëllimi i këtij ligji është pikërisht zgjidhja përfundimtare e problematikave që kanë mbizotëruar gjatë këtyre 3 dekadave në lidhje me çështjen e pronës pasi nëpërmjet tij do të trajtohet jo vetëm regjistrimi i AMTP- ve, por edhe regjistrimi: i ndërtimeve pa leje, i objekteve pa titull pronësie të ngritur para 10.8.1991, i oborreve në përdorim të objekteve me titull pronësie përpara 10.8.1991; si dhe i territoreve të cilësuara si “zona të stimuluara me përparësi zhvillimin e turizmit”; do t’i jepet zgjidhje mbivendosjeve të krijuara nga parregullsitë apo gabimet materiale. Gjithashtu, ky ligj do të mundësojë inventarizimin e përditësimin e pronave të paluajtshme të qeverisjes qendrore dhe vendore, si dhe transferimin e tyre; Të gjitha këto procese do të kryhen me procedura të thjeshtuara e mbi të gjitha nga një agjenci e vetme, Agjencia Shtetërore e Kadastrës ( ASHK).
Përmes ligjit 20/ 2020, a mund të regjistrohen edhe zërat e tjerë kadastrale përveç tokës arë, të cilat janë pajisur me një AMTP?
Ligji nr. 20/ 2020, parashikon qartë se, nuk regjistrohet AMTP … nëse toka, për të cilën është lëshuar kjo AMTP- ja, ka qenë “truall”, “vepër e infrastrukturës publike”, “rërë bregdetare”, “plazh” ose “sipërfaqe ujore” në kohën e lëshimit të aktit. Në rast se zëri kadastral që i referoheni nuk përfshihet në rastet përjashtimore të cituara më sipër, ju nuk keni pengesa për ta regjistruar nëse është dhënë me AMTP.
Cilat janë fazat e regjistrimit fillestar dhe sa zgjat secila prej tyre bazuar në ligjin 111/ 2018 “Për Kadastrën”?
Procesi i Regjistrimit fillestar kalon në dy faza. Faza I: Njoftimi, azhurnimi fushor, grumbullimi, dixhitalizimi, përpunimi i të dhënave, regjistrimi i dokumentacionit tekniko- ligjor në sistem. Faza II: Afishimi Publik ( kohëzgjatja 45 ditë), përgjigjet e ankesave të pronarëve, të cilat janë administruar gjatë afishimit, printimi i kartelave, hartës kadastrale, listat e printimeve, evidencat, legalizimi i produktit të Regjistrimit Fillestar. Bazuar në ligjin 111/ 2018, nuk kemi afate kohore të përcaktuara për kohëzgjatjen e fazave të Regjistrimit Fillestar. Kohëzgjatja e këtij procesi është në varësi të terrenit, numrit të pasurive brenda një Zone Kadastrale, problematikave që kanë rezultuar gjatë periudhës së informimit publik apo gjatë trajtimit të dokumentacionit. Me përfundimin e fazës së parë, njoftimi publik zgjat për një periudhë 45- ditore për t’u dhënë kohë gjithë subjekteve të interesuara të depozitojnë ankesat e tyre në lidhje me të dhënat për pronat që posedojnë e pretendojnë.
Cilët janë subjektet që mund të aplikojnë gjatë regjistrimit fillestar? Çfarë dokumentesh duhet të dorëzojë në zyrat e hapura pranë zonës ku unë banoj, në zbatim të thirrjes për fillimin e regjistrimit fillestar?
Gjatë kryerjes së procesit të regjistrimit fillestar, mund të aplikojnë të gjithë subjektet që pretendojnë pronësinë apo të drejta reale për pasuritë që gjenden në një zonë të caktuar kadastrale. a. Të gjithë ata, të cilët nuk kanë aplikuar për legalizimin
Përfituesi i AMTP ka qenë i legjitimuar për të përfituar tokë sipas akteve ligjore e nënligjore për ndarjen e tokës bujqësore ose, edhe nëse nuk ka qenë i legjitimuar, ka përfituar tokën, për të cilën i është hequr pronësia atij apo trashëgimlënësit gjatë krijimit të kooperativës apo ndërmarrjes bujqësore. Së dyti, përfituesi i AMTP ka marrë tokë në territorin e vetëm një kooperative ose ndërmarrje bujqësore dhe së fundmi, toka për të cilën është lëshuar AMTP- ja, nuk ka qenë “truall”, përveç rastit të truallit të banesës së ndërtuar para datës 10.08.1991, në pronësi të përfituesit të AMTP- së, “vepër e infrastrukturës publike”, “rërë bregdetare”, “plazh”, ose “sipërfaqe ujore”, në kohën e lëshimit të aktit. Njëkohësisht, duhet që toka të mos jetë pronë private e të tretëve; të mos jetë objekt i formave të kompensimit fizik sipas legjislacionit për trajtimin e pronës dhe kompensimin e pronave; të mos jetë zënë nga ndërtime pa leje të të tretëve apo të vetë subjektit; si edhe të mos jetë objekt i investimeve strategjike në Republikën e Shqipërisë. e objektit të tyre deri në datën e hyrjes në fuqi të ligjit 20/ 2020, kanë të drejtën për të aplikuar.
b. ata të cilët kërkojnë kalimin në pronësi të oborrit në përdorim?
Në rastet kur poseduesit kërkojnë kalimin në pronësi të oborrit në përdorim, ASHK- ja miraton dokumentin e pronësisë në favor të tij nëse ky truall është në funksion të ndërtimit të ngritur para 10.08.1991 me ose pa titull pronësie.
c. ata të cilët kanë objekte pa titull pronësie të ndërtuar përpara 1.8.’ 91?
Po, nëse plotësohen njëkohësisht këto kushte: për objektin nuk ka dokument të fitimit të pronësisë; nuk është objekt në pronësi shtetërore; Nuk është ndërtim pa leje; Ndërtimi është i përfunduar, përfshirë këtu edhe ato ndërtime të cilat kanë dëmtime, shembje të pjesshme apo u ka rënë mbulesa, për shkak të vjetërsisë; Të ketë funksion banimi.
d. ata që janë pajisur me një Akt të Marrjes në Përdorim të tokës bujqësore?
Po. Ju mund të aplikoni për kalimin në pronësi të tokës së marrë në përdorim nëse jeni përfitues i tokës në përdorim; Nuk keni përfituar tokë bujqësore në territorin e ndonjë ishkooperative apo ish- ndërmarrje tjetër; Deri në 6 muaj pas hyrjes në fuqi të ligjit, keni paraqitur kërkesë pranë njësive të vetëqeverisjes vendore për plotësimin me AMTP për tokat e ish- kooperativës bujqësore apo ish- ndërmarrjeve bujqësore, pavarësisht nëse keni apo jo Akt Marrje Toke në Përdorim; të jenë përdorues faktik i tokës bujqësore;
Nëse ju si subjekt dhe toka, të cilën ju kërkoni ta regjistroni plotësoni të gjitha kushtet e renditura më lart, atëherë ju mund të përfitoni tokën që posedoni, pa pagesë.
e. ata të cilët janë pajisur me një Akt të Marrjes në Pronësi të Tokës Bujqësore?
Po, por në rast së plotësojnë njëkohësisht këto kritere: ju takonte të përfitonit tokë bujqësore sipas ligjit të kohës; kanë marrë tokë në territorin e vetëm një ish- kooperative ose ishndërmarrje bujqësore; toka për të cilën është lëshuar AMTPja nuk ka qenë “truall”, “vepër e infrastrukturës publike”, “rërë bregdetare”, “plazh”, ose “sipërfaqe ujore” në kohën e lëshimit të aktit. Gjithashtu, duhet që toka të mos e jetë e regjistruar në emër të një personi tjetër.
Unë jam pajisur me Aktin e Marrjes në Përdorim duke përfituar tokë bujqësore, të cilën e posedoj aktualisht. A mund ta regjistroj këtë pronë? Po, nëse plotësohen kushtet si më poshtë: Të jeni përfitues i tokës në pronësi apo përdorim Të mos keni përfituar tokë bujqësore në territorin e ndonjë ish- kooperative apo ish- ndërmarrje tjetër;
Deri në 6 muaj pas hyrjes në fuqi të ligjit, të ketë paraqitur kërkesë pranë njësive të vetëqeverisjes vendore për plotësimin me AMTP për tokat e ish- kooperativës bujqësore apo ish- ndërmarrjeve bujqësore, pavarësisht nëse ke apo jo Akt Marrje Toke në Përdorim; Të jeni përdorues faktik i tokës bujqësore; Njëkohësisht, toka që kalohet në pronësi pa shpërblim, duhet të përmbushë disa kushte: T’i përkasë një prej zërave bujqësore; Të mos jetë pronë private e të tretëve; Të mos jetë objekt i formave të kompensimit fizik sipas legjislacionit për trajtimin e pronës dhe kompensimin e pronave;
Të mos jetë zënë nga ndërtime pa leje të të tretëve apo të vetë subjektit;
Të mos jetë objekt i investimeve strategjike në Republikën e Shqipërisë;
Atëherë, ASHK ju pajisë me Aktin e Marrjes së Tokës në Pronësi, i cili regjistrohet. a. Cila është procedura që duhet të ndjek? Për të përfituar Aktin e Marrjes së Tokës në Pronësi, duhet të bëni kërkesë pranë bashkisë. Dokumentacioni i nevojshëm është kërkesa, Akti i Marrjes së Tokës në përdorim ( nëse e dispononi) dhe plan rilevimi i përgatitur nga inxhinier gjeodet i licencuar. b. Çfarë dokumentesh duhet të paraqes? Aktin e Marrjes së Tokës në Përdorim dhe plan rilevimi i përgatitur nga inxhinier gjeodet i licencuar, të miratuar nga pushteti vendor.
Kam AMTP, por mungon firma e kryetarit. Do ma regjistrojë AMTP ligji i ri për të fituar të drejtën e pronës të përcaktuar në AMTP?
AMTP- ja nuk i nënshtrohet verifikimit të vlefshmërisë nga ana e ASHK- së. Nëse plotësohen kushtet: Të jesh përfitues i tokës në pronësi apo përdorim Të mos kesh përfituar tokë bujqësore në territorin e ndonjë ish- kooperative apo ish- ndërmarrje tjetër;
Deri në 6 muaj pas hyrjes në fuqi të ligjit, të kesh paraqitur kërkesë pranë njësive të vetëqeverisjes vendore për plotësimin me AMTP për tokat e ish- kooperativës bujqësore apo ish- ndërmarrjeve bujqësore, pavarësisht nëse ke apo jo Akt Marrje Toke në Përdorim; Të jesh përdorues faktik i tokës bujqësore, Atëherë, mungesa e firmës së kryetarit nuk e pengon regjistrimin e kësaj AMTP- je. A më regjistrohet toka truall e dhënë me AMTP? Nëse është lëshuar AMTP, për tokë “truall”, ajo nuk i përmbush kriteret për regjistrim. ASHK, pasi shqyrton rastin, njofton mbi konkluzionet duke u dhënë mundësinë të paraqisni provat e shpjegimet tuaja dhe në rast refuzimi të regjistrimit, ju keni të drejtën e ankimit gjyqësor.
Sa kohë zgjat regjistrimi dhe kur i marrim certifikatat e pronësisë?
Sipas parashikimeve të ligjit, kërkesa për regjistrim shqyrtohet nga drejtoria, e cila, brenda një periudhe 30- ditore, informon mbi ecurinë e mëtejshme. Në rastin kur zona ku ndodhet pasuria juaj nuk i është nënshtruar regjistrimit fillestar, atëherë është i nevojshëm të kryhet konsultimi publik 45- ditor, duke u shpallur publikisht zona që është objekt regjistrimi. Me përfundimin e këtij afati dhe në rastin kur nuk ka ankesa, ju pajiseni menjëherë me certifikatë pronësie. Në rastin kur zona i është nënshtruar regjistrimit fillestar, kërkesa juaj trajtohet brenda 15 ditëve nga data e depozitimit, por në çdo rast jo më vonë se 21 ditë kalendarike.
Me ligjin e ri a regjistrohet toka, mbi të cilën është ndërtuar një ndërtesë pa leje?
Po, kjo realizohet nëpërmjet procedurave të legalizimit të ndërtimit pa leje. Në rast se ky ndërtim plotëson kriteret për legalizim, ai legalizohet. Akti i legalizimit të ndërtimit nga ASHK- ja shërben edhe si akt i kalimit të pronësisë mbi truallin.
A do t’i paguaj punonjësit e ASHK për vlerën e pozicionimit hartografik të pronës sime, që ata do të bëjnë?
Gjatë procesit të regjistrimit fillestar, ju nuk duhet të paguani asnjë tarifë. Ky proces është FALAS. Për pajisjen me Certifikatë Pronësie duhet të paguhet tarifë përkatëse. Gjithashtu, ndryshimet që mund të kërkoni pas përfundimit të Regjistrimit Fillestar bëhen pranë zyrave/ drejtorive vendore të ASHK- së, kundrejt pagesës së tarifave të përcaktuara në VKM nr. 389/ 2020.
Nëse ASHK refuzon të më regjistrojë AMTP, a mund t’i drejtohem Gjykatës?
Në momentin që ASHK shprehet me vendim për refuzimin e regjistrimit të AMTP, atëherë juve ju lind e drejta e ankimit gjyqësor dhe ngritjen e padisë civile për vërtetimin e pretendimeve përkatëse sipas parashikimeve të legjislacionit në fuqi.