Ditë historike për Europën, arrihet marrëveshja e madhe
U pajtuan në 05: 15 të mëngjesit, ja grantet e huat e rimëkëmbjes
Udhëheqësit e BEsë kanë arritur një marrëveshje historike mbi një fond të rimëkëmbjes ndaj pandemisë së koronavirusit, prej 750 miliardë eurosh si dhe janë dakorduar mbi planet e tyre për shpenzime afatgjata, pas debateve në samitin më të gjatë të bllokut në gati dy dekada.
Samiti i Brukselit, i pari fizikisht prezent i liderëve në pesë muaj, ishte vetëm pak minuta më i shkurtër nga takimi rekord në Nicë 20 vite më parë, kur liderët debatuan zgjerimin e BE- së.
Këtë herë, në ditën e pestë të diskutimeve, 27 krerët e shteteve dhe qeverisë, “të rraskapitur”, më në fund miratuan një plan, që BE të huazonte bashkërisht borxhin për t’u disbursuar përmes granteve në një shkallë të paprecedent, përballë një rënieje ekonomike të paparë që nga “Depresioni i Madh”. Presidenti i Këshillit të Europës, Charles Michel, ka shkruar të martën në “Twitter”: “Marrëveshje!”. Menjëherë kanë reaguar tregjet financiare, ku euro u rrit në 1.145 dollarë. Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, e përshkroi këtë, si një “ditë historike për Europën”.
Ursula von der Leyen, Presidentja e Komisionit Europian, tha që negociatat, të cilat zgjatën më shumë se 90 orë, ia kishin vlejtur dhe se BE nuk mund të akuzohej këtë herë se po bënte “shumë pak, shumë vonë”. Bisedimet për marrëveshjen e arritur me vështirësi vunë përballë Veriun kundër Jugut dhe Lindjen kundër Perëndimit në BE, ndërsa qeveritë u grindën rreth kushteve të buxhetit shtatëvjeçar të bllokut dhe një stimul ekonomik. Me gjithë kundërshtimin fillestar nga të ashtuquajturat “shtetet kursimtare” ( Holanda, Austria, Suedia dhe Danimarka), marrëveshja u arrit më në fund, pas një seance përfundimtare të orës 05: 15 të mëngjesit të së martës, për të shpërndarë shuma të mëdha në formën e granteve të pakthyeshme në vendet më të goditura nga pandemia e koronavirusit.
Përparimi pasoi një propozim të ri nga Michel, që BE të paguajë 390 miliardë euro në grante dhe 360 miliardë euro në kredi nga fondi i ri i rindërtimit ekonomik. “Shtetet kursimtare” kanë bërë presion ndaj propozimit origjinal nga Komisioni Europian për 500 miliardë euro grante, në 350 miliardë euro, duke zhgënjyer dukshëm Presidentin francez, Macron dhe Kancelaren gjermane, Angela Merkel.
“Ky fond i rimëkëmbjes është me të vërtetë një ndryshim historik dhe një hap historik për Europën”, tha Macron, në një konferencë të përbashkët shtypi me Merkel. Macron e përshkroi këtë si një “ditë historike për Europën”.
Borxhi masiv që do të dalë nga plani i rimëkëmbjes së BE- së pritet të ripaguhet deri në 2058. Gjatë samitit, liderët kanë rënë dakord edhe për buxhetin shtatëvjeçar 1.8 trilionë euro si dhe paketën e rimëkëmbjes ndaj COVID- 19, me synimin për rindërtimin e bllokut dhe mbështetjen e investimeve në “gjelbërim dhe tranzicionin dixhital”.
Kur ekziston frikë se reformat nuk po zbatohen nga vendet anëtare marrëse të parave, çdo drejtues i BE- së mund të ndalojë disbursimin për t’i lejuar Këshillit Europian të 27 krerëve të shteteve dhe qeverive të debatojnë situatën.