DISA GJETJE NË RAPORT
Projektligji nuk është pasuruar nga konsultimet e duhura me të rëndësishme me palët e interesuara para se të dorëzohej në Parlament, pasi projektligji ishte paraqitur në Parlament më 9 korrik. Duke marrë parasysh ndikimin e gjerë të këtij legjislacioni, urgjenca me të cilën u miratua ky projektligj nuk është e justifikuar. Për më tepër, ligjit të propozuar i mungon një vlerësim i nevojshëm i pasurive që do të legjitimohen dhe i të ardhurat që do të gjenerohen nga ky legjitimim.
Shtrirja e kësaj amnistie fiskale dhe penale do të shkonte përtej ndikimit të ngjashëm në legjislacion e zbatuar në vendet e tjera. Ne këshillojmë për një rishikim të fushës së veprimit të ligjit, për të synuar vetëm evazionin fiskal të kryer nga persona me banim të besueshëm ( vërtetuar) në Shqipëri, që nuk kanë arritur të deklarojnë pjesërisht ose plotësisht të ardhurat, transaksionet në lidhje me pasuritë e tyre. Është esenciale që projektligji të tregojë specifikisht llojet e taksave dhe periudhën kohore që do të përfshijë amnistia. Një amnisti e tillë tatimore do të ishte shumë e vështirë për t'u zbatuar, sepse përkufizimi i pasurive përfshin elemente të tilla si prona e paluajtshme në Shqipëri dhe jashtë Shqipërisë, paratë cash të mbajtura në monedhën vendase ose të huaj, monedhë dixhitale, sende me vlerë prej ari ose gurë të çmuar. Është e vështirë të garantohet se: 1) ato nuk rrjedhin nga aktivitete kriminale ; 2) deklarohen nga pronari i tyre aktual ( përfitues); 3) rezultojnë nga të ardhurat të cilat nuk i përkasin një periudhe tatimore që ose është ende subjekt i deklaratës tatimore, ose subjekt i një kontrolli tashmë të kryer tatimor.
Elementet thelbësore mbeten për t'u përcaktuar në lidhje me funksionimin e Njësisë Speciale, përfshirë mekanizmat e bashkëpunimit dhe koordinimit me agjencitë ligjzbatuese dhe bankat. Rikthimi i pasurive ( neni 13) duhet të bëhet përmes transferimeve bankare ndërkombëtare në vend se të nënkuptohet që paratë cash mund të zhvendosen fizikisht. Nëse fitimet janë jashtë vendit, transferta e tyre në një vlerë të caktuar duhet të deklarohet në zyrën doganore në kufi. Ka një rrezik që projektligji të krijojë hapësira për evazion fiskal dhe pastrimin e parave që vijnë nga jashtë. Neni 16/ 2, i cili përcakton se "çdo paqartësi në zbatimin e këtij ligji do të interpretohet në favor të subjektit", është shumë i gjerë dhe lë hapësira për pasoja të shumta. Ndërsa parimi i prezumimit të pafajësisë ndaj të pandehurit është një parim themelor i sundimit të ligjit. Në këtë rast rrezikon përjashtimin nga ndjekja panele e subjektit në posedim të pasurive të jashtëligjshme.
Nuk jepet asnjë garanci që pas amnistisë fiskale, të ashtuquajturit "Viti Zero", sistemi do të sigurojë zbatimin e duhur të legjislacionit fiskal në mënyrë që praktikat e evazionit fiskal të ndalojnë. Shqipëria, së pari, duhet të ndërtojë një administratë tatimore profesionale, e cila do të bllokonte mundësinë për pastrim parash dhe korrupsion.
Qeveria dhe Parlamenti duhet të rishqyrtojnë miratimin e këtij projektligji. Nëse Parlamenti synon të ecë përpara me miratimin e ligjit fiskal dhe penal të amnistisë, çështjet e trajtuara në këtë punim duhet të adresohen siç duhet.