Frikë nga patronazhistët? Tani kontroll edhe parave në llogaritë bankare
Nga SPAK te drejtoritë e pushtetit lokal, miratohet rregullorja se si do marrin informacion për llogaritë bankare të qytetarëve
Kur kanë kaluar 6 muaj nga hyrja në fuqi e ligjit për krijimin e regjistrit me llogaritë bankare në Shqipëri, qeveria miratoi dy ditë më parë edhe rregulloren se si do të sigurojnë informacionin institucionet që do të kenë akses.
Sipas vendimit të miratuar pa praninë e Kryeministrit Rama por të zëvendëskryeministrit Erjon Braçe, SPAK apo drejtoritë e caktuara në bashkitë e vendit do duhet të dorëzojnë një kërkesë në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve. Kjo e fundit do të gjenerojë një account dhe kodin me të cilin do të futen personat e ngarkuar në institucionet përkatëse. Informacioni do të jetë kryesish i pafiltruar dhe do të gjenerohet online, por sipas ligjit, informacioni duhet të mbahet sekret. “Subjektet e interesuara, sipas pikës 10 të nenit 4 të ligjit nr. 154/2020 ‘Për regjistrin qendror të llogarive bankare’, përcaktojnë përdoruesit që do të kenë akses në të dhënat e këtij regjistri, bazuar në kriterin nevojë për njohje. Kërkesa me shkrim për pajisjen me kodin hyrës i paraqitet Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve, duke bashkëlidhur për secilin përdorues të dhënat sipas aneksit 1, që i bashkëlidhet këtij vendimi dhe është pjesë përbërëse e tij. Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve pajis me kod hyrës secilin përdorues brenda 5 (pesë) ditëve nga marrja e kërkesës me shkrim. Kodet hyrëse nuk mund t’u bëhen të ditur personave të tretë, të ndryshëm nga përdoruesit”, thuhet në vendimin e qeverisë dy ditë më parë. Vendimi i Këshillit të Ministrave ka parashikuar edhe një dispozitë kalimtare në të cilën parashikon procedurën se si i hiqet aksesi një punonjësi të një institucioni përkatës nëse punonjësi largohet apo shkarkohet. Në të thuhet se SPAK apo institucionet e tjera që do kenë akses duhet të lajmërojnë menjëherë Drejtorinë e Tatimeve për personin që largohet dhe është kjo e fundit që jo më vonë se 48 orë duhet të heqë aksesin e tij duke bërë të pavlefshëm kodin.
REGJISTRI I LLOGARIVE BANKARE Por çfarë parashikon ligji që hyri në fuqi në fund të muajit janar? Sipas preambulës së ligjit, synohet që të krijohet për herë të parë një regjistër qendror i llogarive bankare dhe kasetave të sigurisë në Republikën e Shqipërisë. Sipas ligjit, Regjistri i Llogarive Bankare do të krijohet nga AKSHI (që u akuzua para zgjedhjeve se ka dhënë informacione konfidenciale për PS-në për databazën me patronazhistët). Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së Informacionit (AKSHI) gjithashtu do të sigurojë që regjistri të jetë gjatë gjithë kohës në funksion. Çka nënkupton se do të kryejë edhe mirëmbajtjen e regjistrit. Ndërkohë, administrimi i të dhënave bëhet nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve. Informacioni i ruajtur në regjistër do të jetë konfidencial dhe i padisponueshëm për publikun e gjerë. Ligji përcakton se të dhënat e mbajtura në regjistër përbëjnë sekret bankar e profesional dhe duhen trajtuar e ruajtur si të tilla nga të gjitha autoritetet që kanë akses në to. Ato gjithashtu përjashtohen nga dispozitat e legjislacionit në fuqi për të drejtën e informimit.
KUSH KA AKSES Drejtoria e Përgjithshme e Parandalimit të Pastrimit të Parave dhe institucione të tjera të rëndësishme, si Drejtoria e Përgjithshme e Policisë, SPAK, Byroja Kombëtare e Hetimit, do të kenë akses të plotë, të menjëhershëm dhe të pafiltruar në të dhënat e regjistrit. Në këto institucione përfshihen Prokuroria e Përgjithshme, Prokuroria e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar,
Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit, Byroja Kombëtare e Hetimit, Shërbimi Informativ Shtetëror, Inspektorati i Lartë i Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive dhe Konfliktit të Interesit, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, drejtoritë e taksave dhe tarifave pranë njësive të vetëqeverisjes vendore dhe Drejtoria e Përgjithshme e Doganave. Subjektet e tjera, si shërbimi përmbarimor gjyqësor shtetëror ose privat, institucionet financiare apo çdo autoritet publik tjetër, që legjislacioni i posaçëm i jep të drejtën për të pasur informacion në regjistër, nuk do të kenë akses direkt, por mund të marrin informacion vetëm duke paraqitur një kërkesë të argumentuar pranë Drejtorisë e Përgjithshme të Tatimeve. Me ligjin e ri, bankat duhet të krijojnë dhe të administrojnë sisteme që sigurojnë raportimin e të dhënave në regjistër, në mënyrë elektronike, duke përdorur mekanizmin qendror të automatizuar. Ato janë përgjegjëse për saktësinë dhe plotësinë e të dhënave të raportuara. Nëse ato zbulojnë se ndonjë prej të dhënave të raportuara është e pasaktë ose e paplotë, njoftojnë jo më vonë se 72 orë njësinë përgjegjëse për regjistrin në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve, duke marrë masa njëkohësisht për korrigjimin e të dhënave të pasakta ose të paplota dhe duke i raportuar ato sërish. Mbikëqyrja e zbatimit të detyrimit për raportim dhe e përputhshmërisë së të dhënave bankare të raportuara do të realizohet nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve.