Tokat me 7501, kushtet e reja për të marrë tapinë
Kërkesa s’konsiderohet e mirëqenë, nëse nuk bëhet nga përdoruesi faktik Duhet të mos jetë pjesë e fondit për kompensimin e pronarëve dhe në hapësirën e pretenduar të mos jetë ndërtuar pa leje
Për të marrë pronësinë mbi tokën bujqësore, duhet të përmbushen 6 kritere.
Kjo vlen jo vetëm për zonat ku procesi i regjistrimit ka nisur për herë të parë, por edhe për familjet, të cilat janë të pajisura me Aktin e Marrjes së Tokës në Përdorim, por s’kanë përmbyllur praktikën e regjistrimit. Së pari, duhet që fermerët të paraqesin kërkesë pranë bashkisë apo njësisë administrative ku banojnë për pajisjen me AMTP. Kërkesa nuk konsiderohet e mirëqenë, nëse nuk bëhet nga përdoruesi faktik, çka do të thotë se nuk mund të pretendosh pronësinë për një pronë të cilën nuk e përdor. Së treti, duhet që toka të mos u takojë zërave “rëra bregdetare”, ose “plazhe”. Po ashtu, të mos jetë kaluar në pronësi të të tretëve, si edhe të mos jetë pjesë e fondit për kompensimin fizik të ish-pronarëve. Së fundmi, duhet që në hapësirën e pretenduar të mos jetë ndërtuar pa leje, qoftë kjo nga të tretë, qoftë edhe prej familjes kërkuese. Pra, toka bujqësore duhet të ketë ruajtur identitetin si e tillë, pa u zënë nga ndërtimet. Praktikat e inventarizimit dhe përditësimit në terren, që do të shoqërojnë këtë proces, do të nxjerrin në pah edhe përfitimet e bëra në mënyrë abuzive. Kështu, të gjithë ata fermerë që kanë përfituar abuzivisht tokën me 7501-n, do të detyrohen ta kthejnë atë. Kjo sipërfaqe do të përdoret më tej për kompensimin e pr
onarëve. Ligji parashikon po ashtu që në rastet kur prona është shitur, atëherë ajo familje do të duhet ta paguajë me çmimin e tregut bazuar në hartën me çmimet e trojeve që miratohet nga qeveria. Veç atyre që nuk janë të pajisur me AMTP, në skemë janë edhe ato të cilat e kanë këtë dokument, por nuk kanë bërë ende regjistrimin në Hipotekë. Në të dyja rastet, fermerët duhet të paraqiten në njësinë administrative përkatëse ku kanë pretendimin. Sa i takon dokumentacionit që duhet të dorëzohet, përveç kërkesës për pajisjen me aktin e përdorimit nga komisionet e ndarjes së tokës (për ata që ende nuk e kanë), kërkohet edhe planvendosja e secilës ngastër që kanë në përdorim, certifikatë familjare të lëshuar nga zyra e gjendjes civile e bashkisë, ku të pasqyrohet numri i anëtarëve të familjes përfituese, në favor të së cilit do të lëshohet akti i marrjes së tokës në pronësi, sipas gjendjes më 1 gusht 1991, si edhe dokumentacionin që vërteton se janë përfitues, si rezultat i lëvizjes nga qendrat e tyre të banimit. Pas miratimit të ligjit të ri, nga Agjencia e Kadastrës u identifikuan rreth 22 mijë pasuri, të cilat nuk dispononin asnjë dokumentacion. Prej më shumë se 2 vitesh kanë nisur procedurat për përmbylljen e regjistrimit fillestare në këto territore, të përqendruara kryesisht përgjatë vijës bregdetare. Për lehtësimin e procesit, vjet u hoq edhe taksa e tokës bujqësore. Ky detyrim vjetor nuk kushtëzon më procesin e pajisjes me tapi. Kjo do të thotë se regjistrimi do të bëhet, por qytetarët s’mund të bëjnë asnjë veprim, pra
s’mund ta shesin apo ta lëshojnë me qira pa kryer më parë pagesën. Taksa e tokës është e ndryshme sipas qarqeve dhe zonave kadastrale dhe varion mesatarisht nga 700 lekë deri 5600 për hektarë. Pra, një familje që ka në pronësi 3 hektarë tokë, i takon të paguajë nga 2100 lekë deri në 16800 lekë në vit në të kundërt nuk merr shërbimet që ai kërkon nga njësia e qeverisjes vendore.