Komisionet parlamentare, shkak për protestat 3- mujore të opozitës

Komisionet hetimore janë bërë shkak për nisjen e një proteste gati 3- mujore të opozitës, duke bllokuar komisionet parlamentare dhe seancat plenare të Kuvendit. Që pas komisionit të bujshëm për aferën e inceneratorëve që përfundoi punimet në mars 2022, mazhoranca ka refuzuar çdo kërkesë tjetër të opozitës, duke mohuar një të drejtë kushtetuese të saj për të kontrolluar qeverisjen. Në një situatë të tensionuar politike, PS ndryshoi ligjin duke kufizuar të drejtën e opozitës për ngritjen e tyre dhe vendosi rregulla që i japin mundësi mazhorancës të kontrollojë vendimmarrjen për mbledhjen e provave dhe thirrjen e dëshmitarëve. Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike i kërkoi kreut të Shtetit që të mos e dekretonte këtë ligj, pasi cenonte të drejtën kushtetuese të opozitës për ngritjen e komisioneve hetimore dhe se ishte miratuar në shkelje të procedurave parlamentare. Sipas përfaqësuesve të opozitës, hyrja e ligjit në fuqi “minonte dialogun politik”. Por, presidenca sqaron se ligjet shpallen pas verifikimit të kushtetuetshmërisë së dispozitave të reja dhe të procedurës së miratimit të tyre dhe se ky kontroll nuk verifikon asnjë aspekt me përmbajtje politike të ligjit. Presidenti pranon se ka pritur negociata dhe bashkëpunim politik në periudhën 20- ditore të afatit për shpalljen e ligjit dhe se e ka ftuar “eksponentët më të zëshëm të opozitës që të kërkonin kompromisin me shumicën parlamentare” për ligjin.

Ndryshe nga çdo rast tjetër, për shkak të debateve të forta politike që ka ngjallur amendimi vetëm me votat e shumicës, Presidenti i Republikës ka argumentuar dhe arsyet përse e dekretoi atë. Votimi i ligjit u bë pa debat dhe në mënyrë të njëanshme pasi opozita vijoi protestën për rrëzimin e dy kërkesave të saj për ngritjen e komisioneve hetimore gjatë sesionit të vjeshtës. Sipas Presidentit, pretendimi i opozitës se mund të minojë dialogun mes palëve politike në Kuvend nuk i qëndron kontrollit kushtetues. “Është pretenduar se miratimi i projektligjit është shoqëruar me parregullsi procedurale. Ky pretendim nuk i qëndron kontrollit kushtetues. Shkeljet procedurale nuk përbëjnë shkak të vetëmjaftueshëm për kthimin e ligjit për shqyrtim. Procedura e shqyrtimit dhe e miratimit të projektligjeve është çështje e Rregullores së brendshme të Kuvendit, kontrolli i zbatimit të së cilës kryhet nga organet e brendshme të Kuvendit, të ngarkuara nga vetë Rregullorja për këtë qëllim”, thuhet ne argumentet e kreut të Shtetit. Po kështu, sipas argumenteve te Presidentit, pretendimi se ky ligj duhet të ishte miratuar me konsensus nuk ka lidhje me ndonjë kërkesë të Kushtetutës, duke sqaruar se “nuk mund ta kthejë atë për shqyrtim me shkakun se i mungon konsensusi”. Kreu i Shtetit i kujton opozitës se pretendimi i artikuluar se hyrja në fuqi e këtij ligji mund të minojë dialogun politik, nuk ka baza kushtetuese dhe ligjore. “Pretendimi se ky ligj duhet të ishte miratuar me konsensus nuk ka lidhje me ndonjë kërkesë të Kushtetutës, ndaj Presidenti i Republikës nuk mund ta kthejë atë për shqyrtim me shkakun se i mungon konsensusi”, shprehet Presidenti. Në argumentimet e tij, Begaj shpreh rezerva për disa dispozita të ligjit dhe quan “regres” një prej pikave, por nuk sheh shkelje kushtetuese në ndryshimet e miratuara në mënyrë të njëanshme nga mazhoranca. “Është e vërtetë se dispozita për marrjen e provave dhe thirrjen e dëshmitarëve me vendim të ndërmjetëm formon regres në raport me ligjin e mëparshëm, i cili, kryerjen e këtyre procedurave nuk ia nënshtron

“Është pretenduar se miratimi i projektligjit është shoqëruar me parregullsi procedurale. Ky pretendim nuk i qëndron kontrollit kushtetues. Shkeljet procedurale nuk përbëjnë shkak të vetëmjaftueshëm për kthimin e ligjit për shqyrtim. Procedura e shqyrtimit dhe e miratimit të projektligjeve është çështje e Rregullores së brendshme të Kuvendit, kontrolli i zbatimit të së cilës kryhet nga organet e brendshme të Kuvendit, të ngarkuara nga vetë Rregullorja për këtë qëllim”.

te votimit, por çështja në vetvete nuk ka lëndë kushtetuese”, argumenton Presidenti. Në reagimin e shpërndarë për mediat nga Presidenca konstatohet se “ligji nuk mund të quhet antikushtetues”. Presidenti i kthen përgjigje opozitës lidhur dhe me kërkesën për përfshirjen e tij në procesin e dialogut politik. “Kthimi i ligjeve për shqyrtim nuk është instrumenti kushtetues që i është dhënë Presidentit të Republikës për të lehtësuar dialogun. Ligjet nuk shpallen për hir të ‘ dialogut politik mes palëve’, por si pjesë e procesit legjislativ, për shkakun se kalojnë me sukses filtrin kushtetues. Presidenti i Republikës e çmon si tejet të rëndësishme uljen në negociatë për të gjetur zgjidhje kompromisi për këtë lëndë, Zgjidhja e shpejtë e kundërshtive për këtë ligj do të formonte një mundësi serioze për të ndërtuar marrëdhënie mirëbesimi mbi një shembull konkret bashkëpunimi”, argumenton z. Begaj. Presidenti ben thirrje për dialog konstruktiv dhe bashkëpunim vullnetmirë midis forcave politike, si rruga e vetme që i shërben të mirës së përbashkët, interesit kombëtar dhe konsolidimit të pozitave të Shqipërisë në arenën ndërkombëtare. Duke marrë shkas edhe nga protestat e opozitës me bllokim të seancave parlamentare që kërkojnë ngritjen e komisioneve hetimore, kreu i shtetit shpjegoi arsyet përse ka dekretuar këtë ligj. Dekreti i presidentit Begaj vjen pas përplasjeve disamujore në Parlament, për shkak se mazhoranca rrëzoi disa kërkesa të opozitës për ngritjen e komisioneve hetimore parlamentare.