Zbardhet udhëzimi, kush përjashtohet nga tatimi 15 për qind për pronat
"Pronat e dhuruara ndaj kushërinjve të parë nuk përjashtohen nga tatimi 15%. Zero tatim për pasuritë me vlerë deri në 5 milionë"
Pasuritë e paluajtshme në rastet e dhurimit, heqjes dorë apo trashëgimisë do të përjashtohen nga tatimi 15 % për rastet brenda lidhjes gjinore, motër dhe vëlla, por jo ndaj kushërinjve të parë.
Udhëzimi i për përbashkët i Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë dhe Agjencisë së Kadastrës Shtetërore "Për tatimin mbi të ardhurat nga tjetërsimi i pasurive të paluajtshme" në zbatim të ligjit të ri "Për tatimin mbi të ardhurat", nëpërmjet shembujve përcakton se nëse një pasuri e paluajtshme dhurohet nga 1 individ te kushëriri i tij i parë do të taksohet 15%.
Nga taksimi 15% do të vijojnë të përjashtohen dhurimet dhe trashëgimitë të pasurive të luajtshme dhe të paluajtshme te trashëgimtarët e radhës së parë dhe të dytë. Ndërsa, pasuritë e paluajtshme e trashëguara apo dhuruara te trashëgimtarët përtej radhës së parë dhe të dytë të përcaktuara në Kodin Civil, nuk do të tatohen deri në vlerën 5 milionë lekë. "Përjashtohen nga tatimi i të ardhurave nga tjetërsimi i pasurive të paluajtshme: a) dhurimet dhe trashëgimia e përfituar nga/ ose ndërmjet trashëgimtarëve ligjorë në radhë të parë dhe të dytë, sipas neneve 361 deri 363 të Kodit Civil, si dhe dhurimet dhe trashëgimia brenda lidhjes gjinore motër- vëlla;
b) dhurimet dhe trashëgimitë të marra përveç atyre të përcaktuara në shkronjën ' a' deri në 5,000,000 lekë për tatimpagues për pasuritë e paluajtshme;
c) kalimi i së drejtës së pronësisë trashëgimtarëve ligjorë sipas neneve 361 deri 363 të Kodit Civil, përkatësisht nëpërmjet dhurimit dhe/ ose heqjes dorë nga pasuria, kur prona rrjedh nga bashkëpronësia e detyrueshme e fituar në bazë të ligjit nr. 7501, datë 19.7.1991, ' Për tokën', i ndryshuar", citohet në udhëzim.
Udhëzimi përcakton se për rastet e kalimit të së drejtës së pronësisë nëpërmjet dhurimit dhe trashëgimisë, sipas dispozitave të kreut VI të ligjit nr. 29/ 2023, "Për tatimin mbi të ardhurat", të ndryshuar, ose heqjes dorë nga e drejta e pronësisë në dobi të një të treti apo të bashkëpronarëve të tjerë, kur transaksioni konsiderohet i tatueshëm dhe për efekt të llogaritjes së detyrimit tatimor do të veprohet si në rastin e kalimit të së drejtës së pronësisë, tokë dhe ndërtesë, nëpërmjet aktit të shitjes.
Gjithashtu, raporti i vlerësimit për pasurinë e dhuruar apo hequr dorë prej saj nuk është detyrues për t'u paraqitur në dokumente cionin për kalimin e të drejtës së pronësisë së paluajtshme nëpërmjet dhurimit, apo heqjes dorë. Sipas udhëzimit vlera e pasurive e pasqyruar në këto raporte, si dhe në kontratat e dhurimit apo shkëmbimit, nuk është referuese për llogaritjen e fitimit kapital të realizuar.
SHEMBULL
Vlera në shitje e ndërtesave të dhuruara dhe vlera në blerje e ndërtesave të privatizuara. Individi AA, Korçë, i dhuron djalit të xhaxhait, individit BB një apartament me sipërfaqe 220 m2 , me akt dhurimi të datës 15.1.2024. Individi AA e ka përfituar këtë apartament nga privatizimi në vitin 1992, me ligjin nr. 7652, datë 23.12.1992, "Për privatizimin e banesave shtetërore", i ndryshuar, dhe e ka regjistruar në pronësi të tij pranë DVASHK- së në vitin 1999. Vlera në shitje Për të përcaktuar vlerën në shitje të banesës, në rastet e dhurimit vlera në shitje është e barabartë me vlerën më të madhe ndërmjet vlerës sipas çmimeve të referencës dhe vlerës mbi të cilën dhuruesi ka paguar tatim për këtë pronë. * Meqenëse ky apartament është përfituar me anë të ligjit nr. 7652, datë 23.12.1992, dhe jemi në rastin e shitjes së parë, çmimi i referencës për metër katror është 50 ( pesëdhjetë) për qind e çmimit të referencës së zonës. Vlera në shitje e apartamentit, që do të dhurojë individi AA, sipas çmimeve të referencës ( viti 2024) është: 220 m2 x ( 45,800 lekë/ m2 x 50%) = 5,038,000 lekë. Duke qenë se dhuratat ndaj kushërinjve nuk janë të përjashtuara ( kreu VI, ligji 29/ 2023), dhe njëkohësisht vlera e pasurisë së paluajtshme është më e madhe se 5,000,000 lekë, atëherë për këtë pasuri do të llogaritet tatim. Meqenëse kjo pronë do të dhurohet, si vlerë në shitje do të jetë vlera sipas çmimit të referencës prej 5,038,000 lekë ( Vlera në shitje). Vlera në blerje për apartamentin e përfituar nga privatizimi me ligjin nr. 7652, datë 23.12.1992 "Për privatizimin e banesave shtetërore", i ndryshuar, dhe që shitet ( dhurohet) për herë të parë, është e barabartë me vlerën sipas kostos së shfrytëzimit për m2 të vitit në të cilin është regjistruar pasuria në DVASHK ( kosto e vitit 1999). Kostoja e shfrytëzimit për qytetin e Korçës në vitin 1999 është 25,145 lekë/ m2 . Atëherë, vlera në blerje e pasurisë së paluajtshme është: 220 m2 x 25,145 = 5,531,900 lekë Tatimi i llogaritur Tatimi që duhet të paguajë përfituesi BB është: ( vlera në shitje - vlerën në blerje) x 15% ( 5,038,000 - 5,531,900) x 15 % = 0 lekë. Në këtë rast tatimi është 0 lekë, duke qenë se vlera në shitje është më e vogël se vlera në blerje.