Matrioshka e resortit ‘ offshore’. Dritëhijetetenderavetërindërtimit
Zbulohen lidhjet mes Petrit Kovaçit dhe kompanisë “Adriatic Union”, ku Kovaçi del ortak me Genti Klosin e Oliver Ushinën
Jo shumë larg nga vila e ish kryeministrit të regjimit komunist, Mehmet Shehu gjendet një shesh punimesh që lidh fondet e Rindërtimit me parajsat offshore të Londrës.
Projekti për këtë shesh ka nisur më 29 maj 2023, kur Agjencia e Zhvillimit të Territorit midis dhjetëra lejeve për parqe fotovoltaike dhe komplekse do të miratonte lejen e zhvillimit për resortin “Azure Elegance Hotel”.
Historia e kompanisë “ADRIATIC UNION” e ka zanafillën jo shumë larg nga bregdeti i Durrësit, në zyrat e “Big Bar”, ku në vitin 2022 Petrit Kovaçi del ortak me vëllain e drejtorit aktual të Tatimeve, Genti Klosi dhe me Oliver Ushinën.
DRITËHIJET E TENDERAVE TË RINDËRTIMIT
Petrit Kovaçi, babai i drejtorit të Ujësjellësit, ka 50% të aksioneve të kompanisë, Genti Klosi ka 25% të aksioneve dhe ortaku tjetër Oliver Ushina zotëronte 25% të aksioneve.
Në vitin 2022, Petrit Kovaçi, nëpërmjet kompanisë “ADRIATIK” shpk fiton në shkelje të ligjit nga Bashkia Durrës, tenderin për rehabilitimin e infrastrukturës së rrjetit në zonën e Porto Romanos- Kënetë dhe sistemin e rrjetit të ujërave të shiut në pjesën urbane të Durrësit për fazën e parë.
Ky fond ka vlerën 1,97 miliardë lekë ose 20 milionë euro, para publike, të cilat mesa duket kanë si destinacion matrioshkën e resortit në Durrës.
Por pas 7 muajsh, pjesa nuk ndahet më në 3. Një nga ortakët, Oliver Ushina i shet aksionet Genti Klosit, duke fuqizuar këtë të fundit me 50% të aksioneve nga kompania “ADRIATIC UNION”.
Në të dhënat e kompanisë rezulton se subjekti ka në zotërim toka dhe ndërtesa me vlerë 761 milionë lekë. Por, Oliver Ushina ia shet aksionet e veta me një vlerë të papërfillshme, prej 25 mijë lekësh.
Janë ekspertët e pronave që ngrejnë pikëpyetje: Si mund të shiten lirë aksionet e një kompanie që ka asete me vlerë të lartë në qytetin bregdetar?
Këto transaksione ngrejnë pikëpyetje se si aksionet u shitën për 25 mijë lekë.
Në nëntor të vitit të kaluar, “Vetting” i bëri një kërkesë për informacion Bashkisë Durrës për vendndodhjen e objektit. Pas këtij interesimi Bashkia e Durrësit deklaroi zyrtarisht se “ADRIATIC UNION” nuk ka leje ndërtimi nga institucioni dhe kompetencat për informacione të mëtejshme shtrihen tek Agjencia e Zhvillimit të Territorit.
Ekskluzivisht, emisioni “Vetting” zbulon vendndodhjen ku është marrë leja e zhvillimit nga kompania “ADRIATIC UNION”.
Nga investigimi në terren zbulohen të dhëna që ngrejnë pikëpyetje për Bashkinë Durrës. Në tabelën e punimeve, del se më herët po për të njejtin vend është marrë një leje ndërtimi në vitin 2019 nga “USHINA” shpk, ku punimet do të përfundonin në vitin 2023.
Mbetet e paqartë përse nuk është ‘ ekzekutuar’ kjo leje.
Leja për “USHINA” shpk është miratuar nga ish- kryetari i Bashkisë Durrës, Vangjush Dako. Ky i fundit gjendet në paraburgim për ndërtimin e një pallati dhe për projektin e “Promendate”.
Nga informacionet e siguruara zbulohet se resorti do të ketë sipërfaqe më të madhe se projekti që ka patur “USHINA” shpk, në pronësi të Oliver Ushinas.
POR KUSH ËSHTË OLIVER USHINA?
Biznesmeni Ushina është bashkëshorti i ish- gjykatëses Ema Gashi, kjo e fundit është përjashtuar për 15 vjet nga sistemi i drejtësisë.
Përjashtimi erdhi pasi u tërhoq nga detyra, për të shmangur procesin e kualifikimit dhe kontrollit të pasurisë nga sistemi i “Vettingut” në Drejtësi.
Nga kërkimet e “Vetting” zbulohen kompani offshore që lidhin Oliver Ushinën me familjarë të personave në kërkim nga drejtësia italiane.
Konkretisht në vitin 2017, Tefta Zekaj hap kompaninë “FZ Group Limited” në Londër dhe në 2019 vendos si drejtor Oliver Ushinën.
Në 2020 Oliver Ushina bëhet aksioneri kryesor i kompanisë, por nga regjistri i kompanive britanike nuk ka informacione për vlerën e transaksioneve. Është e paqartë se sa para janë investuar për këtë kompani dhe sa është vlera e aksioneve që ka blerë Oliver Ushina nga Tefta Zekaj.
Më pas, Ushinaj ka ndryshuar emrin e kompanisë në “USHINA” në gusht 2020, pasi ka emrin e ngjashëm me kompaninë “F. Z Construction” shpk në Shqipëri, në pronësi të Tefta Zekaj.
Por Zekaj është mamaja e Fejzo Zekaj, person i kërkuar dikur nga policia italiane. para 19 vitesh. Biznesmeni Zekaj ishte shpallur në kërkim nga Ministria e Brendshme e Italisë që prej dhjetorit 2004, por urdhërarresti nuk u ekzekutua për më shumë se një dekadë.
Në dhjetor 2004, Interpol Roma u kërkoi homologëve në Tiranë arrestimin e tij me qëllim ekstradimin në Itali, por urdhri mbeti pezull për arsye të paqarta.
Ekstradimi i tij nuk ndodhi asnjëherë, edhe pse Prokuroria e Tiranës e ka lënë të hapur mundësinë e rifillimit të hetimeve.
Pikërisht kjo shmangie e ekstradimit, edhe pse marrëveshja me Italinë është zbatuar me qindra herë në këto vite, mësohet se është kthyer në objekt hetimi nga SPAK. Ky hetim mund të zbardhë edhe lëvizjet me çmime qesharake të aksioneve nga Ushina te Gent Klosi e më pas, nga Gent Klosi te Kovaçi. Ky i fundit i bleu Genti Klosit gjysmën e aksioneve me vlerë 50 mijë lekë.
SHKELJA
I biri i jep babait tenderat ku është vetë drejtor. Petrit Kovaçi, babai i drejtorit të Ujësjellës- Kanalizime në Durrës, Spartak Kovaçit, është përfituesi i dy prej tenderave, që janë në konflikt të interesit. Ligji ua ndalon përfitimin familjarëve të zyrtarëve të lartë në rajonin ku ata drejtojnë, por kjo nuk e ka ndaluar Spartakun të bëjë biznes me të atin me paratë publike. Për fatin e keq të banorëve, punimet nuk janë kryer as në afat, duke lënë pa ujë të pijshëm qindra familje në zonën e ish Kënetës në Durrës.
TENDERAT NË SHKELJE TË LIGJIT
Më 26 tetor 2021, kryetarja e Bashkisë Durrës, Emiriana Sako, do të hapte garën për tenderin për rehabilitimin e infrastrukturës së rrjetit në zonën e Porto Romanos- Kënetë dhe sistemin e rrjetit të ujërave të shiut në pjesën urbane të Durrësit për fazën e parë me fond limit 1,97 miliardë lekë ose 20 milionë euro.
Në garën për tender do të merrte pjesë kompania “Gjoka Konstruksion” shpk dhe konsorciumi i kompanive “Vëllezërit Hysa” & “2T” & “ADRIATIK” shpk.
Bashkimi i kompanive fituan garën për tenderin me ofertë sa 99.9% e fondit limit, ndërsa oferta e “Gjoka Konstruksion” shpk ishte 2 milionë lekë më shumë se oferta e fituesve.
Konkretisht, kompania “ADRIATIK” sh. p. k ka si aksioner Ardian Mustafarajn dhe Petrit Kovaçin me nga 50% të aksioneve. Petrit Kovaçi është babai i Spartak Kovaçit, Drejtorit të Përgjithshëm të Ujësjellës Kanalizime Durrës, institucion që ishte në zotërim me shumicë aksionesh nga Bashkia Durrës dhe pjesa tjetër nga Bashkitë Shijak, Krujë, Vorë dhe Kurbin.
Ligji për Parandalimin e Konfliktit të Interesave në Ushtrimin e Funksioneve Publike ndalon përfitimin nga familjarët e zyrtarëve.
Ndërkohë, Petrit Kovaçi, përfituesi i këtij tenderi, është i ati i Spartak Kovaçit, drejtorit të Ujësjellësit, një ndërmarrje që ishte nën zotërimin mazhoritar të Bashkisë Durrës.
Për të verifikuar shkeljen, “Vetting” hulumtoi dokumentet ku janë përpiluar kushtet për të garuar dhe për të fituar tenderin, ku rezulton se janë Dokumentet Standarte të Tenderit ato që përjashtojnë nga gara familjarë të zyrtarëve të lartë që punojnë në Bashkinë e Durrësit apo institucione në varësi të kësaj të fundit.
Përgjegjësia në këtë rast bie edhe mbi kreun e Bashkisë Durrës, Emiriana Sako, si dhe Komisionin e Vlerësimit të Ofertave në këtë bashki.
Një detaj tjetër që përbën shkelje zbulohet tek dokumentat e tenderit, ku kërkohet zbatimi i kushteve financiare që duhet të plotësojnë operatorët ekonomikë që do marrin pjesë në garë. Sipas këtij kushti, kompanitë duhet të paraqesin bilancet vjetore, për vitet financiare 2018, 2019, 2020, ku bilancet e dy viteve të njëpasnjëshme, nuk duhet të kenë raport negativ ndërmjet aktivit dhe pasivit.
Por, nga bilancet e kompanisë “ADRIATIK” shpk zbulohet se në vitin 2019, kompania ka dalë me humbje 380 milionë lekë, duke ngritur pikëpyetje se si është kualifikuar në tender.
Projekti i rindërtimit jo vetëm që ka patur shkelje në garë dhe në konflikt interesi, por në terren ka prodhuar dhe një shkelje tjetër, duke kaluar afatet e punimeve. Sipas kontratës gjithçka duhej të kishte mbaruar në fund të janarit 2023. Por ndërsa jemi në mes të shkurtit 2024, punimet ende vazhdojnë dhe për firmën nuk ka asnjë penalizim. Nga korrenspondenca me Bashkinë Durrës, “Vetting” zbulon se shkak për vonesat është procesi i shpronësimit, një hap që vë në pikëpyetje procedurat se si është zhvilluar tenderi i kanalizimeve, ku nuk është zgjidhur shpronësimi.
Zgjatja e fundit e kontratës ka qenë më 10 janar 2024 edhe për 6 muaj të tjerë, por askush nuk thotë se kush do mbajë përgjegjësinë.
Ndërkohë, Agjencia e Prokurimit Publik, në një komunikim me “Vetting”, ka deklaruar se ” nuk rezulton që Bashkia Durrës të ketë dërguar raportin për zbatimin e kontratës, duke mos dhënë asnjë shpjegim për zgjatjen e kontratës dhe humbjet që vijnë nga këto vonesa si për qytetarët ashtu edhe për fondet e rindërtimit”.
NGRITJA NË DETYRË Edhe pse e zhyti në 150 milionë euro borxhe Ujësjellësin e Durrësit, ky fakt nuk e ndali qeverinë aktuale ta promovonte Spartak Kovaçin, si administrator të Shoqërisë Rajonale UjësjellësKanalizime Durrës pas shkrirjes së ujësjellësit të vjetër.
Raportet e njëpasnjëshme të Kontrollit të Lartë të Shtetit për Ujësjellësin e Durrësit evidentojnë problemet me arkëtimin e parave nga ana e Spartak Kovaçit. Sikur të mos mjaftonin raportet nga KLSH, janë audituesit e pavarur ata që konfirmojnë problemet financiare të ujësjellësit.
Sipas këtyre të fundit, ndërmarrja publike ka probleme me transaksionet dhe dokumentimin e tyre.
Ndërkohë, pas ngritjes në detyrë të Kovaçit, kompania e babait të tij përfitoi një tjetër tender nga Bashkia Durrës. Edhe në këtë rast, lidhja e kontratës publike paraqet konflikt interesi, pasi Bashkia Durrës ka aksione tek Shoqëria Rajonale e Ujësjellës- Kanalizimeve, pra i biri.
POR SI LINDI KËRKESA PËR KËTË TENDER?
Në 15 shtator 2022, Bashkia Durrës hapi garën për tenderin “Sistemim K. U. B në rrugën Taulantia” me fond limit 366 mijë euro.
Nga dokumentat zbulohen detaje që tregojnë implikimin e ndërmarrjes së Ujësjellësit në këtë tender. ” Vetting” zbulon se hartimi i këtij projekti është bërë nga drejtoria teknike e ujesjellësit të Durrësit. Në këtë rast, fituese e tenderit është kompania e babait të Drejtorit të Ujësjellësit, Petrit Kovaçi me ofertë 400 mijë euro me TVSH.
Edhe pse Shoqëria Rajonale e Durrësit ka si aksioner kryesor Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë, përsëri si një ndër aksionerët rezulton Bashkia Durrës. Kjo e fundit ka 32,47% të aksioneve duke lidhur fushën e veprimit të biznesit të Petrit Kovaçit me të birin, si administrator i ujësjellësit.
Por denoncimet për Spartak Kovaçin kanë nisur shumë më shpejt se sa përfshirja e tij në çështjet e rindërtimit. Ai është përmendur nga Partia Demokratike si person që ka influencuar në korruptimin e procesit zgjedhor dhe devijimin e votës në zgjedhjet e 25 Prillit 2021.
Burimet hetimore kanë konfirmuar për “Vetting” se, vitin e kaluar SPAK ka sekuestruar kompjuterat e ujësjellësit, duke vendosur nën hetim Spartak Kovaçin.