Pasuesi i Enverit, çfarë thuhej në raportin e DASH

"Shehu mund të ketë propozuar lehtësimin e izolimit me jashtë, për të siguruar teknologjinë perëndimore dhe prodhimin ekonomik"

udhëheqjes dhe si pasojë e pasigurisë dhe e përçarjes do të synohet ndërhyrja nga sovjetikët dhe jugosllavët në Shqipëri.

Përshkruhet se mendimi i diplomatëve të huaj në Shqipëri, kryesisht ata jugsollavë e perendimorë, të cilët besojnë se ekziston një rrymë prosovjetike në parti, e cila pret vdekjen e Hoxhës apo largimin e tij nga politika, para se të ketë vendosur për pushtetin e tij.

Sipas tyre, një mundësi e tillë, shqetëson jugosllavët, të cilët besojnë se influenca sovjetike ose ajo më ogurzeza, prania e saj ushtarake/ detare në Shqipëri, mund të shkatërrojë unitetin dhe integritetin territorial të Jugollavisë dhe të minojë stabilitetin në Ballkan/ Adriatik.

Sipas infomacioneve të mbledhura, Moska kishte bërë disa përpjekje hapjeje për të vendosur marrëdhënie me Tiranën, por janë rrefuzuar deri tani por, nënvizohet se pasuesi/ it e Hoxhës normalisht mund të ndryshojnë ketë aspekt të politikës së jashtme, veçanërisht nëse sovjetikët do të japin ndihma dhe asistencë të ndjeshme ekonomike/ ushtarake dhe mbrojtje ndaj kërcënimve nga Jugosllavia. Mundësitë të vogla për udhëheqje të re pas Hoxhës Raporti i inteligjences amerikane ndalet edhe në ndryshimet në udhëheqjen e partisë, duke nënvizuar se ndryshimet në udhëheqje treguan kontrollin e plotë të Hoxhës dhe se nuk ka ndonjë të dhënë për përçarje politike apo larje të hesapeve personale. Kështu, anëtari i Byrosë Politike dhe sekretari i KQ, Hekuran Isai, zëvendësoi Feçor Shehun si ministër i Brendshëm. Po ashtu, dy ndryshimet e tjera në kabinet erdhen po nga Byroja Politike dhe se kredencialet e të ardhurve të rinj vetëm e forcuan kontrollin e partisë mbi aparatin qeverisës. Sipas raportit, largimi i Haki Toskës nga ministër i Financave duket se erdhi më shumë si rezultat i mungesës së kompetencës se sa i mosmarrëveshjeve me Hoxhën, sepse ai nuk u zgjodh anëtar i Byrosë Politike, por vijoi të mbetët anëtar i Komitetit Qendror, duke treguar se është akoma me lidhje të shëndosha me udhëheqjen e partisë.

Ndryshimet në udhëheqjen e Partisë përshkruhen si tregues se garda e vjetër e privilegjuar vazhdon të mbajë pushtetin kryesor, edhe pse Hoxha u shpreh për sjelljen e "gjakut të ri" me ndryshimet që u bënë në Byronë Politike dhe në Komitetin Qendror.

Kriteri kryesor për procesin e rigjenerimit mbeti luajalieti politik dhe ideologjik, aftësia dhe balanca mes anëtarëve të rinj e të vjetër. U shtuan 4 anëtarë të rinj në Byro, duke e rritur numrin në 18 ( 13 anëtarë dhe 5 kandidatë të Byrosë Politike). KQ u bë me 81 anëtarë dhe 39 kandidatë, me një rritje të vogël prej Kongresit të 1976, mosha e anëtarëve në KQ, nga 50,7 vjeç në 1976, arriti në 49 vjeç në 1982 dhe, sipas pretendimeve të Hoxhës, u përmirësua edhe përbërja e grupeve shoqërore dhe gjinisë.

Raporti përmend se përshirja në KQ e disa anëtarëve të rinj intelektualë nga shkenca, letërsia, arti, gazetaria dhe kultura, duket përpjekja më serioze për të përfshirë anëtarë të shtresës intelektuale, që prej largimit të zyrtarëve dhe personaliteteve kulturore e letrare në 1973.

Raporti i Inteligjecës Amerikane konludon se shpresa për ndyshme të thella në udhëheqjen shqiptare duken të pakta për amerikanët pasi askush nuk e identifikon udhëheqësin e ardhshëm shqiptar nga radhët e elementëve të rinj.

Ata relativisht më pak të njohur dhe zyrtarë të shquar, si Alia e Carçani, janë enigmë për perendimorët dhe ishin të po aq të njohur për ashpërsinë, devotshmërinë ndaj stalinizmit dhe armiqësinë ndaj "revizionistëve" dhe "imperializmit" amerikan. Sipas raportit, vetëm Hoxha e Shehu qenë të parashikuarit e fundit të perëndimorëve për udhëheqjen në Shqipëri.

Në kushtët e paparashikueshmerisë, ekspertët e Inteligjncës Amerikane sugjerojnë se presioni dhe influenca e jashtme mund të jetë më e rëndësishme për të përcaktuar udhëheqjen e ardhshme shqiptare dhe politikat e zhvillimet e saj të brendshme.

Në dokumentin e DASH nënvizohet se, përtej bashkëpunimit të gjatë e miqësisë personale, mosmarreveshjet politike mes Hoxhës dhe Shehut nuk duhen lënë mënjanë, veçanërisht ato për shkak të aktivitetit e përgjegjësive. Sipas tij, Shehu ishte përgjegjës për drejtimin e përditshëm burokratik të qeverisë ( çështjet ekonomike, të jashtme dhe të sigurisë së brendshme).