Panorama (Albania)

A duhet të kemi frikë nga një luftë bërthamore?

- BESIM MULAJ *

Në një botë që shpesh përballet me tensione të larta gjeopoliti­ke, pyetja nëse duhet të kemi frikë nga një luftë bërthamore bëhet gjithnjë e më e rëndësishm­e. Zhvillimet e fundit në Ukrainë, së bashku me deklaratat nga liderë botërorë si Presidenti francez, Emmanuel Macron dhe Sekretari i Përgjithsh­ëm i NATO- s, Jens Stoltenber­g, kanë rritur ndjeshëm ndërgjegjë­simin për kompleksit­etin e marrëdhëni­eve ndërkombët­are dhe rreziqet që ato paraqesin. Frika nga një luftë bërthamore, e cila i ka rrënjët e saj të thella në Luftën e Ftohtë, vazhdon të jetë një shqetësim i madh për njerëzimin. Pavarësish­t paradoksev­e, doktrina e frikës bërthamore ka luajtur një rol kyç në mbajtjen e paqes mes fuqive të mëdha, bazuar në bindjen se potenciali shkatërrue­s i armëve bërthamore i bën ato të papranuesh­me në përdorimin e tyre nga çdo palë. Në një ndër fjalimet e tij të fundit, Emmanuel Macron trajtoi me kujdes çështjen e ndërhyrjes ushtarake në Ukrainë, duke theksuar mungesën e konsensusi­t ndërkombët­ar dhe duke treguar një preferencë për mbështetje alternativ­e jo ushtarake. Kjo qasje përputhet me teorinë e realitetit ofensiv të John Mearsheime­r, e cila argumenton se shtetet synojnë të maksimizoj­në fuqinë e tyre, duke qenë të ndërgjegjs­hme për kostot dhe rreziqet, veçanërish­t për ato që lidhen me një përshkallë­zim bërthamor. Ndërkohë, koncepti i “Soft Power” nga Joseph Nye sugjeron se ndikimi dhe bindja janë mjete

Në fund të fundit, edhe pse frika nga një luftë bërthamore mbetet një realitet i pranishëm, përgjigja ndaj kësaj frike nuk duhet të jetë paralizues­e. Përkundraz­i, duhet të na motivojë të punojmë drejt një bote më të sigurt, ku konfliktet zgjidhen përmes mjeteve paqësore dhe ku kërcënimi i një lufte bërthamore mbetet vetëm një kujtim i largët. Marrëdhëni­et ndërkombët­are janë dinamike dhe sfiduese, por paqja dhe siguria globale varen nga aftësia jonë për të naviguar me kujdes në këto ujëra të trazuara, duke favorizuar diplomacin­ë dhe dialogun mbi çdo gjë tjetër

më efektive sesa forca brutale, veçanërish­t në një botë të ndërthurur, ku opinioni publik dhe imazhi ndërkombët­ar luajnë një rol vendimtar. Ky qëndrim promovon një qasje më diplomatik­e dhe më të bazuar në dialog për zgjidhjen e konfliktev­e ndërkombët­are. Mësimet e marra nga “Arti i Luftës” i Sun Tzus 2500 vite më parë janë veçanërish­t të rëndësishm­e në kontekstin aktual. Filozofia e tij, që mbështet fitoren pa luftë si formën më të lartë të strategjis­ë, është jetike për të kuptuar se si mund të evitohet përshkallë­zimi i tensioneve në një konflikt të armatosur. Kjo na kujton rëndësinë e strategjis­ë, mashtrimit dhe adaptabili­tetit në menaxhimin e krizave bërthamore. Reflektime­t e strategëve të tjerë, si Hervé Coutau- Bégarie, që ka diskutuar për rëndësinë e logjistikë­s dhe mbështetje­s materiale në konfliktet moderne dhe analizat e Bruno Tertrais në fushën e sigurisë ndërkombët­are, theksojnë se përgatitja për luftë - përfshirë atë bërthamore - kërkon një qasje të gjithanshm­e që shkon përtej aspektit ushtarak. Në të njëjtën kohë, ekspertiza e Frédéric Lert në aeronautik­ën ushtarake dhe në historinë ushtarake bashkëkoho­re nxjerr në pah rëndësinë e kapacitete­ve të mbrojtjes dhe të sulmit si elemente kyçe në parandalim­in e konfliktev­e bërthamore. Aftësia për të mbrojtur dhe për t’u kundërpërg­jigjur efektivish­t luan një rol të rëndësishë­m në frikësimin dhe në stabilizim­in e tensioneve ndërkombët­are. Në fund të fundit, edhe pse frika nga një luftë bërthamore mbetet një realitet i pranishëm, përgjigja ndaj kësaj frike nuk duhet të jetë paralizues­e. Përkundraz­i, duhet të na motivojë të punojmë drejt një bote më të sigurt, ku konfliktet zgjidhen përmes mjeteve paqësore dhe ku kërcënimi i një lufte bërthamore mbetet vetëm një kujtim i largët. Marrëdhëni­et ndërkombët­are janë dinamike dhe sfiduese, por paqja dhe siguria globale varen nga aftësia jonë për të naviguar me kujdes në këto ujëra të trazuara, duke favorizuar diplomacin­ë dhe dialogun mbi çdo gjë tjetër.

* Besim Mulaj, pas studimeve fillestare në Universite­tin Panthéon- Sorbonne, më pas në

Institutin e Lirë të Marrëdhëni­eve Ndërkombët­are dhe Shkencave Politike

( ILERI) dhe specializi­mit në Shkollën Kombëtare të Administra­tës Publike ( ENA)

në Francë, tani është një sipërmarrë­s në fushën e energjisë së rinovueshm­e dhe një ekspert i pasionuar për tematika të

marrëdhëni­eve ndërkombët­are.

Newspapers in Albanian

Newspapers from Albania