Kush e dha urdhrin e vrasjes së Ramizes
"Kishte konflikt me Mugoshën se Kosova ka emrin Shqipëri e jo Serbi". Çfarë i shkruante Nako Spiro komunistit Miladin Popovic
Motivimi i Dushan Mugoshës për vendimin e ekzekutimit të Gjebresë ishte politik. E vërteta zbulohet dhe nga Nako S. në rrëfimi me zë e figurë i Liri Belishovës, e fejuara e tij: "Me dashurinë e madhe për Kosovën, Gjebrea s'mund të mos fitonte e antipatinë e Mugoshës. Nako Spiru më tha: kur Ramizeja erdhi në Tiranë, herë të fundit, tetor ' 43, i kishte treguar se kishte konflikt me Mugoshën se Kosova ka emrin Shqipëri e jo Serbi|". ( Liri Belishova video 2005). Është pa të ngjashmen e vet! Si do jehonte sot debati i Gjebresë me Mugoshën në Kosovë! Përballja politike e egër me Mugoshën për Kosovën, kritika dërmuese për rrezikun serbo- grek e të tjera, janë motivi politik i vendimit Mugosha për ekzekutimin Gjebrea.
Në historinë e Luftës, figura të njohura vriten fshehtas me kodin stalinist "Të Dekorohet" i Tarasit. Ama, pati një rast të vetëm që Balli Kombëtar merr në mbrojte "të dekoruarit" e rasti ishte Gjebrea: një muaj nga ekzekutimi, lideri i Ballit Mit'hat Frashëri delegon te Rinia e Ballit Kombëtar traktin "Për Ramize Gjebrenë", i cili shpërndahet veças në çdo fshat në rajonet Vlorë, Kurvelesh, Mallakastër, në rajone me influencë të Ballit në Korçë, Myzeqe, posaçërisht në Tiranë ku Gjebrea ishte me popullaritet të madh mirëdashës, trakti shpërndahet në Shkodër etj. Ramize Gjebrea kombëtarizohet ikonë shqiptarizmi: "Shqipëria e shqiptarëve" sërish pa të ngjashme në historinë e Luftës!
Veprimtaria atdhetare e Gjebresë ndjehej, përjetohej e njihej mirë nga Balli dhe Rinia e Ballit shpërndan traktin "Për Ramize Gjebrean" dhe betohet para varrit të saj: "Qëllimi yt ' Shqipëria për shqiptarët' është qëllimi ynë. Ramize, ti ke qënë e do mbetesh një e re shqiptare që për shpëtimin e Atdheut ishe kudo e para. Me respekt përulim kokën përballë kufomës tënde. Ramize! Fli e qetë! Ke vëllezër e motra që të kujtojnë me simpati…". "Ekzekutimi i Gjebresë mbulohet me gjithfarë arsyesh me theks dashurie me Zaho Kokën, i cili e akuzoi se ishte kundër luftës! Gjyqin partizan Gjebrea e uli në gjunjë, ai dështoi në marrjen e vendimit, ndaj po atë natë mblidhet "byroja politike" e Qarkorit komunist e vendos ekzekutimin e Gjebresë. Thanas Nano tepër i afërt me Gjebrenë, i pranishëm në gjyq politik. Qarkori në kujtimet për autorin shquan "imoralitetin" e Gjebresë.
Faqet 5 e 6 të letrës së Interesantit grisen "për arsye konsipirative pse kishte emra", le të shkruar Deti [ Nako S.] bashkë me "Delegaten" Xhuglini. Cilët ishin emrat konspirativë shkruar në letrën e Interesantit? Ishin emrat Miladin P. e Dushan M., thelbi kritik në faqet e grisura: ata urrehen nga populli e janë rrezik për Shqipërinë. Grisja e faqeve është tregues i rrezikshmërisë për ç'kishte shkruar Intersanti në dy faqe të prera të letrës. Të vërtetën e dinte vetëm Nexhmije H. pse letra për të ishte. Letra e Interesantit me faqe të censuruar është shkolla e parë e censurës komuniste në vitet e luftës. Në Arkivin e luftës rasti Interesanti është unik, me të nis e mbaron historia e censurës komuniste arkivore në partinë komuniste në vitet e Luftës. Letra e Interesantit përfundoi me shënim: "Faqet 5 e 6 janë të prera në mes për arsye konspirative pse kishte emra. Deti"
Ekzekutimi i Gjebresë mbulohet me gjithfarë arsye me theks dashurie me Zaho Koka, i cili e akuzoi se ishte kundër luftës! Gjyqin partizan Gjebrea e uli në gjunjë, ai dështoi në marrje vendim, ndaj po atë natë mblidhet "byroja politike" e Qarkorit komunist e vendos ekzekutimin e Gjebresë. Thanas Nano tepër i afërt me Gjebrenë, i pranishëm në gjyq politik. Qarkori në kujtimet për autorin shquan "imoralitetin" e Gjebresë: "Në të mbathurat e Gjebresë është parë gjak dhe kjo sipas autorit të shpifjes, ishte e mjaftueshme për të mbështetur akuzën e bërë për të provuar marrëdhënie intime". ( Thanas Nano 2004: 20 janar, Figura 7) Pyetja ngulmuese si u konstatua gjaku në të mbathura u mbulua me heshtje prej tij, andaj edhe kontrolli mjekësor i virgjërisë mbetet të ishte e vetmja alternativë, tjetër mundësi s'ka!
Zbulohet dokumenti sekret "Raporti i KQ të Partisë" për ekzekutimin e Gjebresë e dënimin e Zaho
Kokës. Në raport në dy faqe të mëdha vjen motivimi për ekzekutimin e Ramize Gjebresë firmuar nga shtatë inkuizitorë partiakë të lartë të rajonit Vlorë, çudia se njëri syresh s'dëshiron të identifikohet e firmos me Xhako, [ R, Xhangolli] dërguar nga Tarasi për "ndihmë" ndër protagonistët kryesorë në ngjarjen "Gjebrea", siç shihet te letra e "Delegatit", Nexhmije ( 20 shkurt 1944). Vendimi i Qarkorit: "Ramize Gjebrea para gjyqit është treguar aspak e sinqertë, bindemi pra se e përmendura është tradhtare e Partisë, shkelëse e moralit proletar, tradhtare e shokut që i kishte premtuar fejesë, nuk ka asnjë fije komunisti. Me zë të përbashkët shfaqet mendimi të pushkatohet para forcave partizane". Akuza numër një, se "Gjebrea është tradhtare e Partisë" është e vërtetë, faktologjia erdhi më parë. Akuza e dytë "shkelëse e moralit proletar", e vërtetë. Akuza "ke kënduar këngë dashurie", e vërtetë. Tualet i lehtë në kohë pushimi pas aksioni, puthja në ballë e rinisë kur nisen për aksion. Akuza e tretë, e pavërtetë pse s'kishte dhënë fjalë për fejesë kur Nako Spiru të fejuar legale në parti kishte Liri Belishovën, burimi i padyshimtë arkivor. Historia me Zaho është histori herrori komunist.
"Delegati" Nexhmije Xh. është protagonist e rëndësishme në ekzekutimin e Ramize Gjebresë, shtatë vjet shoqe shkolle! Në librin "Një jetë me Enverin" Nexhmije Hoxha shkruan "pjesëmarrjen" e saj aktive në Demonstratën e 28 tetorit 1941 dhe për ilustrim boton foto me tekst ( sipër): "Për herë të parë në një vijë zjarri me Enverin" dhe poshtë: "Demonstrata e 28 tetorit 1941 në Tiranë" dhe qartësisht lexohet: Unë Nexhmije Hoxha në demonstratën e 28 tetorit jam në një vijë zjarri me Enverin! E pabesueshme por fakt, koka e Nexhmije H. në trupin Gjebrea!
Nexhmije H. pret kokën e Gjebresë flamurtare dhe e tranplanton të vetën!