Rëndësia e komunikimit publik të Bankave Qendrore

Rasti i bllokimit të dinarit në Kosovë “Errësira nuk mund ta dëbojë errësirën: vetëm drita mund ta bëjë këtë”.

Ky mesazh vlen edhe për debatin për efektet jopozitive të krijuara nga vendimi i Bankës Qendrore të Kosovës për ndalimin e përdorimit të dinarit në territorin e Kosovës. Debati nuk është për thelbin e vendimit, të cilin profesionalisht e mbështes, por për “errësirën” e përgatitjes dhe moskonsultimit të tij. Mungesa e transparencës së vendimit, komunikimi i vonuar me publikun dhe mungesa e konsultimit zyrtar me grupet që prekeshin, zbehën dhe vonuan zbatimin me sukses të tij. BQ e Kosovës ka pavarësi për vendimmarrjet e saj, por sidomos gjatë krizave, bashkërendimi me qeverinë është i detyrueshëm. Kjo nuk cenon sado pak pavarësinë e saj. Gjatë menaxhimit të krizës së vitit 2008 në SHBA, kreu i FED Ben Bernake, sekretari i Thesarit, Henry M. Paulson, së bashku me Timothy F. Geithner, takoheshin çdo mëngjes me njëri- tjetrin. Kjo nuk cenoi pavarësinë e asnjë institucioni, por rriti efektivitetin e bashkërendimit të paketave antikrizë. Ky bashkëpunim unifikoi qëndrimin dhe komunikimin e tyre me publikun. Kjo zvogëloi efektet negative të krizës, veçanërisht pasigurinë e individëve dhe bizneseve. Rasti vendimit të BQK për ndalimin e përdorimit të dinarit rikthen diskutimet lidhur me parimet dhe rëndësinë e komunikimit publik të bankave qendrore. Një komunikim i mirë me mesazhe të qarta i Bankave Qendrore lehtëson implementimin e politikave monetare. Një komunikim publik i “keq” zgjat periudhën e transmetimit të politikave monetare në ekonominë reale dhe ul dhe efektivitetin e tyre. Në historinë e efekteve negative të komunikimeve publike njihet rasti i Ben Bernarke, i cili në vitin 2006 u përzgjodh nga presidenti Bush si shef i FED/ guvernatori i BQ të SHBA. Ditën e parë duke dalë nga shtëpia për të shkuar në zyrë, Bernake ndjehet i rrethuar nga gazetarë të shumtë. Përgjigjja e tij për sfidat e ekonomisë amerikane u shpërnda si një mesazh pasigurie dhe frike. Bursat ranë ndjeshëm. Kriza e tregjeve të kapitaleve e SHBA mund të kthehej në krizë globale. Që prej atij rasti Bernake mori një vendim që asnjëherë nuk do të jepte intervista në mënyrë spontane. Mario Draghi, guvernatori i Bankës Qendrore Evropiane ( BQE), kur u kritikua në Parlamentin Evropian se politikat antikrizë të BQE nuk po jepnin efektin e duhur, theksoi se në ekonomitë e hapura dhe të lira, zhvillimet e

BQ duhet të synojnë përshtatjen e komunikimit për grupmosha dhe struktura demografi të ndryshme. Ato duhet të matin efektivitetin e strategjive të komunikimit që të kuptojnë sa mirë kuptohen mesazhet nga publiku. Në bazë të gjetjeve mund të bëhen përmirësime në strategjinë e komunikimit. Bankat qendrore mund të nxisin një kuptim më të mirë publik të rolit të tyre, të krijojnë besim dhe të lehtësojnë implementimin e politikave monetare. Simon Sinek konkludon se: “Liderët e mëdhenj komunikojnë dhe komunikuesit e mëdhenj udhëheqin”. Bankat Qendrore duhet të udhëheqin pritshmëritë dhe zhvillimet në ekonomi. ekonomisë influencohen shumë nga ciare dhe të marrin pjesë në mënyrë më akperceptimi\ pritëshmëritë publike, të cilat tive në sistemin ekonomik. Elementët kryepërkeqësohen edhe nga agresiviteti ndërparsorë të një komunikimi joefektiv të Bankave tiak në vendet dhe institucionet e BE- së. PërQendrore përfshijnë: ( a) zhargoni teknik i fitimet kryesore të BQ nga një komunikim përdorur, deklaratat e BQ mund të jenë plot efektive përfshijnë: ( i) rritjen e efektivitetit të me zhargon ekonomik që është e vështirë për politikës monetare, pasi komunikimi i qartë t’u kuptuar nga publiku; ( b) mbingarkimi i ndihmon publikun të kuptojë arsyetimin që deklaratave për shtyp me terma jo lehtësisht qëndron pas vendimeve të politikës monetë kuptueshme mund të krijojë konfuzion tare; ( ii) rritja e llogaridhënies dhe besimit dhe ta bëjë të vështirë për publikun të kupduke shpjeguar hapur vendimet dhe objektojë qëllimet e bankës; ( c) komunikimi i BQ tivat e tyre, BQ duhet të ndërtojnë besim dhe nuk duhet të shpërndaj sinjale të përziera. besueshmëri me publikun; ( iii) përmirësimi Për dekada në historinë e BQ ka dominuar i funksionimit të tregut, pasi komunikimi ideja se komunikimet publike të guvernaefektiv mund të zvogëlojë pasigurinë dhe torëve të ishin “sa më shumë lehtësisht të paqëndrueshmërinë në tregjet financiare. pakuptueshme nga publiku; ( d) komunikiKur publiku kupton qëndrimin e BQ dhe mi i BQ mund të jetë i paqartë ose i hapur drejtimin e politikës së ardhshme, ai mund për interpretime të ndryshme. Kjo mund të të marrë vendime investimi më të mirinforçojë në paqëndrueshmëri të tregut, pasi inmuara, duke çuar në funksionim më të qetë vestitorët përpiqen të kuptojnë se çfarë do të tregut; ( iv) BQ mund të luajnë një rol edukatë bëjë banka; ( e) BQ duhet të eliminojnë tiv duke thjeshtuar konceptet komplekse vonesat në komunikimin publik. Ato nuk ekonomike. Kjo mund t’i fuqizojë individët mund të presin shumë gjatë për të komuqë të marrin vendime të informuara finan- nikuar ndryshimet e politikave, veçanërisht gjatë krizave të besimit. Vonesa mund të shkaktojë pasiguri dhe të gërryejë besimin e publikut. Disa nga këshillat më të mira për BQ për të përmirësuar efikasitetin e komunikimit të tyre publik përfshijnë: qartësi dhe thjeshtësi, gjuhë sa më e thjeshtë, të hiqen zhargonet e pakuptueshme. Kërkohet të përdoret gjuhë e qartë dhe koncize, që edhe një person me njohuri mesatare ekonomike t’i kuptojë vendimet e tyre. BQ në komunikimin e tyre publik duhet të fokusohen në qartësimin e arsyeve për vendimet e marra. Kjo kërkesë vlen edhe për rastin e BQK për vendimin e saj për ndalimin e përdorimit të dinarit në Kosovë. Çdo politikë apo vendim duhet të ketë pjesë integrale dhe të rëndësishme edhe strategjinë e komunikimit publik. Informimi i publikut kërkon që BQ të sigurojnë përditësime të qëndrueshme mbi kushtet ekonomike dhe ndryshimet e politikave. Publiku nuk duhet lënë të hamendësojë. Shumë e rëndësishme për strategjinë e komunikimit të BQ është një qasje proaktive. BQ nuk duhet të presin që krizat të dominojnë komunikimin publik. Ato duhet të adresojnë rregullisht shqetësimet ekonomike dhe skenarët e mundshëm të reagimeve. Në plotësimin e misionit të tyre BQ duhet të ndërtojnë besimin dhe kredibilitet tek publiku dhe agjentët ekonomikë. Ato duhet të njohin në kohë shqetësimet publike, të adresojnë ankthet dhe të shpjegojnë se si politikat do të ndikojnë në jetën e tyre të përditshme. Përvojat pozitive të komunikimit publik të BQ- ve përfshijnë: organizimin e sesione të rregullta pyetje- përgjigje me publikun ose median për t’iu përgjigjur drejtpërdrejtë shqetësimeve; shpjegimin e kufizimeve te veprimeve të BQ dhe faktorët kompleksë ekonomikë që ndërveprojnë. BQ duhet të synojnë përshtatjen e komunikimit për grup- mosha dhe struktura demografi të ndryshme. Ato duhet të matin efektivitetin e strategjive të komunikimit që të kuptojnë sa mirë kuptohen mesazhet nga publiku. Në bazë të gjetjeve mund të bëhen përmirësime në strategjinë e komunikimit. Bankat qendrore mund të nxisin një kuptim më të mirë publik të rolit të tyre, të krijojnë besim dhe të lehtësojnë implementimin e politikave monetare. Simon Sinek konkludon se: “Liderët e mëdhenj komunikojnë dhe komunikuesit e mëdhenj udhëheqin”. Bankat Qendrore duhet të udhëheqin pritshmëritë dhe zhvillimet në ekonomi.