Kur trajneri i Shqipërisë ishte italiani Gianni de Biasi...

Dikush shpejtoi të thoshte "Brazil 2014", me guximin se atje mund të mbërrihej. Unë për vete thosha: "Shqipëri 2013". Sepse me mend në krye, tash për tash, duhej t'i gëzoheshim kësaj Shqipërie 2013, e cila, sapo kishte hyrë në 40-she të FIFA-s, saktësisht e 38-ta midis 208 shteteve dhe e cila, simbas renditjeve të 9 grupeve të Europës, krejt papritmas për herë të parë bënte pjesë midis 20 Kombëtareve më...

KAPITULLI III

VITI 2013 MBËRRINTE NORVEGJIA TJETËR

D ikush shpejtoi të thoshte "Brazil 2014", me guximin se atje mund të mbërrihej. Unë për vete thosha: "Shqipëri 2013". Sepse me mend në krye, tash për tash, duhej t'i gëzoheshim kësaj Shqipërie 2013, e cila, sapo kishte hyrë në 40-she të FIFA-s, saktësisht e 38-ta midis 208 shteteve dhe e cila, simbas renditjeve të 9 grupeve të Europës, krejt papritmas për herë të parë bënte pjesë midis 20 Kombëtareve më rezultative të Europës së 53 shteteve, mbas 6 tureve të kualifikimeve të Kupës së Botës. Kujtoj se De Biasi, në baraspeshën e mendimit të tij prej profesionisti, pati "kundërshtare", në kuptimin e mirë të këtij përcaktimi, atë pjesë të gazetarisë sonë, e cila ndodhej disi më pranë FSHF-së, kur kjo e fundit në të vërtetë mbetej drejtuese e një rritjeje të dukshme të Kombëtares së Shqipërisë. E megjithatë: ishte ende tepër për të thënë "Brazil 2014".

Sa kishte ndikuar e gjitha kjo në psikologjinë e lojtarëve?

Shtatë ditë mbas Norvegjisë, fitorja 4-1 në miqësoren ndaj Lituanisë në Tiranë me aktivizimin e plot 19 lojtarëve, dukej se po e përforconte edhe më, dëshirën që shfaqej në vetëm një fjalë dhe në vetëm një shifër - të dyja "misterioze: "Brazil 2014"! Ndërkaq, duhej kuptuar se gjakimet (pasionet), euforitë, haretë, marramendjet nuk shërbenin. E vërteta e deritanishme ishte vetëm kjo: Kombëtarja e Shqipërisë - e dyta e Grupit E të Europës.

Mirëpo, ja që duhej pritur edhe tre muaj. 7 qershor 2013, kur në Tiranë mbërrinte për kthimin Norvegjia. Dhe Shqipëria-Norvegjia 1-1!

Ndoshta u pa se në minutat e fundit të ndeshjes kjo psikologji, këto emocione të dëshirës së pandalshme, të parakohshme për Brazilin, ua kishte marrë paksa mendtë djemve, të cilët u pa qartë se në çastet e fundit po prisnin me padurim mbarimin e ndeshjes 10; për të qenë pra, mëtues të mëdhenj të vendit të dytë në grup, madje vetëm 2 pikë larg kryesueses me emrin Zvicër. Por 1-1!

Si gazetar më ndodhi ndërkaq, një diçka e jashtëzakonshme: dy orë para ndeshjes kam vonuar mbi një gjysmë ore për të hyrë në stadium. Po synoja pra, tribunën e shtypit të "Q.Stafës" përmes një "tuneli" të improvizuar, të rrethuar me kufij tubash hekuri (ende vetëm në Shqipëri gazetarët hynin në stadium në të njëjtën portë me publikun), teksa përfundova në rresht me tifozët shqiptarë të Kosovës. I pyesja se nga ishin. Prishtina, Tetova, Prizreni, Gjakova, Peja, Shkupi, Gjilani, Kaçaniku… Po bindesha se në stadiumin kombëtar më shumë se gjysma e tifozëve do të ishin shqiptarë të Kosovës e të Maqedonisë. Mandej, plot 5 "bashkatdhetarë" të tyre në 11-shin e parë të Shqipërisë: Berisha, Mavraj, Dallku, Basha, Rama. Kombëtarja gjithnjë e më fort, gjithnjë e më tepër po i largohej "tokës nanë". Duke iu afruar gjithnjë e më fort shtrëngimit të bukur të fanellës së kuqe. Ishte Shqipëria 2013, të cilës ia vlente t'i gëzoheshim. Ishte Shqipëria globale ose e globalizimit të kohës, e cila, më befasisht se kurrënjëherë, ia kishte arritur madje të kishte në Kombëtaren e saj edhe dy djem, të cilët vinin nga fanellat e Kombëtareve të Gjermanisë e të Zvicrës: Mërgim Mavraj, 2 ndeshje me Gjermaninë "NËN 21" dhe Migjen Basha, 8 ndeshje me Zvicrën "NËN 19" dhe "21". Ky po, ishte sensacioni tjetër historik apo gjeopolitik, quaje si të duash. Me fatin e keq që ekipet kombëtare të Shqipërisë po i largoheshin gjithnjë e më fort Kampionatit Kombëtar të Shqipërisë!...

Ndeshja Shqipëria-Norvegjia kishte qenë disi kontradiktore. Ajo kishte qenë dramatike, taktike, emotive, me një lloj "bukurie" racionale, nëse vërtet mund të kishte një të tillë. I kishte pasur thuajse të gjitha: golat, shtyllat, kthesat dhe fundin e pakëndshëm. Po përderisa Shqipëria kishte shënuar gol 4 minuta para mbarimit të pjesës së parë, përse nuk duhej të kishte të drejtë Norvegjia të shënonte gol po 4 minuta para mbarimit të pjesës së dytë? Ky është futbolli, krejt i pasigurt, sidomos kur kryeson ngushtësisht vetëm 1-0. Ky është sporti që luhet me këmbën kapricioze, e cila, me mijëra herë, nuk i bindet asaj çka urdhëron truri i futbollistit. Dhe 1-1 në të 87'! Krejt normale. Aq më tepër në një ditë befasinash europiane krejt të rralla: Kroacia - Skocia 0-1, Armenia - Malta 0-1, Azerbajxhani - Luksemburgu 1-1, Letonia - Bosnja Hercegovina 0-5, Lihtensteini - Sllovakia 1-1! Dhe befasia e befasinave: Mali i Zi - Ukraina 0-4! Dhe Zvicra që fitonte me Qipron 1-0 me gol në minutën e 90-të! Kjo e Shqipërisë kishte qenë një ndeshje e menduar fort mirë me dy mbiprotagonistë: Rama dhe Basha, të cilët, gjithnjë e më fort, po e zotëronin mesin e fushës, ndonëse ajo, çka mund të vlerësonim tejet, ishte shpërndarja e forcës fiziko-teknike tek të gjithë: Berisha, Osmani, Teli, Agolli, Dallku, Mavraj, Bulku, Vila, Çani, Salihi. Shto këtu dy 19-20-vjeçarët Hysaj dhe Kaçe.

ÇFARË TRAJNERI KISHTE SHQIPËRIA?

Njeriu i jashtë fushës ishte italiani De Biasi! Taktik si gjithë trajnerët e shkollës italiane, ia kishte ânda fort mbrojtjen, ndonëse te barazimi pikërisht mbrojtja e kishte tradhtuar. Nuk më dukej kështu, megjithatë. Ndonëse kishte bërë një gabim jo të vogël: kishte ndërruar Salihin 12 minuta pa mbaruar ndeshja. E vërteta është se Hamdiu nuk po bënte diçka të madhe, madje dukej se kishte mbetur disi në hije. Mirëpo, duke ia njohur tashmâ befasinë, mbrojtja norvegjeze po i tregonte tepër kujdes për ta mbuluar, teksa po harxhonte jo pak energji me të. E, kur ai doli, ajo u çlirua jo pak. Dhe golin na e shënonte një mbrojtës: Hogl! E pra, nëse i kishte thënë mendja që ta ndërronte, përse nuk e kishte zëvendësuar me Bogdanin? Mirëpo, nëse vepronte kështu, a vërtet mund ta fitonim ndeshjen?...

Shqipëria kishte trajnerin e parë në historinë e saj që, mbas 6 ndeshjeve të grupit, e kishte ngjitur përkohësisht në vendin e dytë në grup. Kishte trajnerin me përqindjen më të lartë të suksesit në ndeshjet kualifikuese europiano-botërore: 50 për qind sukses! Kishte trajnerin me përqindjen më të lartë të suksesit të të gjitha llojeve të ndeshjeve prej të gjithë të tjerëve: 60 për qind! Kishte trajnerin me mesataren më të lartë të pikëve (me sistemin 2 pikë për fitoren) për ndeshjet kualifikuese: 1.16! Kishte trajnerin e dytë për sa u përkiste fitoreve të ndeshjeve kualifikuese: 3 fitore. (Ende kryesonte Briegel me 6). Kishte trajnerin me golavarazhin më pozitiv: 7-6!

E quanin Gianni De Biasi. Për të dhe për Shqipërinë po niste një histori tjetër. Perdja e aktit të parë sapo ishte mbyllur midis duartrokitjeve dhe entuziazmit të rrallë të stadiumit kombëtar "Qemal Stafa", për fat të keq, para shkatërrimit të tij (nëse kjo ishte e vërtetë) për t'ia lënë vendin një të riu.

Akti i dytë do të niste, përsëri me dramë. Më 6 shtator 2013, skena tjetër do të vendosej jo larg Ballkanit, në Slloveni, e cila nuk e quante më veten Ballkan. Me shpresë se gjithçka do të mbetej thjesht dramë, pa episode "tragjike". Një dramë me përcaktimin tim "origjinal": "Jo Brazil 2014, por Shqipëri 2013". E vetëm mandej ndoshta do të mund të guxonim të mendonim për mirë apo "për keq" për Brazilin 2014. Sepse për të mbërritur në Rio-n e tij mitik duhej kaluar Oqeani i pafund Atlantik…

Ky ka qenë çasti kur unë kisha botuar atë që e kisha quajtur "Poezia e Mosarritjes" të Shqipërisë në Kupën e Botës, qysh nga 1966. Plot 6 herë e fundit në grup, 3 herë e parafundit, 1 herë e dy parafundit. Kisha vargëzuar duke i quajtur "fajtorë pa faj" gjithë trajnerët: L.Boriçi, Z. Konçi, M.Alla, I.Shuke, Sh.Rreli, A. Sulo, B. Birçe, N. Bajko, A. Hafizi, M. Zhega, S.Demollari, H.P.Briegel, A.Haan, J.Kuze. Por dhe futbollistët! Ndërsa "fajtor me faj" kisha vargëzuar vetëm një: Federatën Shqiptare të Futbollit. "Paksa fajtorë" gazetarët "kritikë" dhe euforikë! Kryefajtorë kisha përcaktuar dy: Shqipërinë Komuniste dhe Shqipërinë Demokratike. E gjitha ishte një retrospektivë në perspektivë. Mandej do të përfshija këtu edhe trajnerin Gianni De Biasi. Ngaqë nuk po bindesha se ai mund të ishte më ndryshe nga të tjerët. Vërtet, çfarë trajneri kishte Shqipëria?...

DHE PRAPË SI MË PARË ?…

Ndonëse Shqipëria dukej të ishte më mirë se asnjëherë tjetër në një turne kualifikues të Kupës së Botës apo të Kupës së Europës. Kjo ishte thuajse e padiskutueshme. Për këtë mjaftoje të shihje Renditjen e Grupit E të Europës mbas barazimit Shqipëria - Norvegjia 1-1. Kujtoni për një çast se si u "kompozua" pra, Grupi E i kualifikimeve të Kupës së Botës 2014:

E kjo do të thoshte se përjashto Zvicrën, e cila mbas golit të minutës 90 që i kishte dhënë fitoren 1-0 me Qipron, dukej se tashmâ ajo e kishte marrë rrugën "atlantike" për në Rio de Zhaneiro. Po, ndërkaq, të paktën matematikisht, katër skuadra kishin të drejtë të mëtonin vendin e dytë. Ishte një katërshe që, për herë të parë në histori, kryesohej prej Shqipërisë, mbrapa së cilës ishin Islanda, Norvegjia dhe Sllovenia. Në Shqipëri euforia kishte mbërrit kulmin. Edhe ne shpresonim, por nuk ishim euforikë. Çfarë mund të ndodhte? Shkrova:

"…Absolutisht nuk mund të marrë përgjigje kjo pyetje. Vështroni tash se çfarë ndeshjesh vendimtare janë përpara:

06.09.13 Sllovenia - Shqipëria

10.09.13 Islanda - Shqipëria

06.09.13 Shqipëria - Zvicra

06.09.13 Qipro - Shqipëria

Prej të cilave, Shqipëria plot 3 ndeshje i ka jashtë fushës së saj! Kësisoji, Kombëtarja Shqiptare mund ta ruajë vendin e dytë, mund të renditet e treta, mund të renditet e katërta. Dhe krejt papritmas mund të renditet edhe e parafundit apo dhe e fundit, që ishte vendi i saj 'klasik' në kualifikimet europiano-botërore. Kjo është situata e Grupit E"…

Kisha përmendur pra, edhe mundësinë e vendit të parafundit mû në kulmin e euforisë.!...Nuk mund të krenohesha për këtë. Por, për fat të keq, kjo do të ndodhte: Shqipëria do të renditej e parafundit! Do ta ritregoj më mbas këtë "fatalitet" të vjetër… Ndërsa tash më duhej të stepesha përballë "guximtarëve", madje gazetarë, të cilit i kishin kërkuar Shqipërisë kualifikimin për në Brazil, dikush madje edhe me një lloj "prepotence"! "Poezia" ime e vargëzimit në rimat "e fundit, "e parafundit", "dy parafundit" nuk kishte luajtur asnjë rol.

Ndërkaq, mbasi kishte fituar një miqësore tjetër, kësaj radhe 2-0 me Armeninë në Tiranë, mbas nja 20 ditëve, 6 shtator 2013, Shqipëria shkon e humbet në Lubjanë me Slloveninë për Kupën e Botës.

E mandej? Mandej radhazi Islanda - Shqipëria 2-1. Dy humbje rresht! Dhe ëndrra naïve që me Zvicrën në Tiranë do të shuhej shkatërrimtare…

Dy humbjet e para prej këtyre të trijave kishin qenë krejt të merituara! Ndonëse një opinion i çuditshëm e kishte quajtur të pamerituar humbjen me Slloveninë. Thjesht për faktin se Kombëtarja e Shqipërisë kishte luajtur shumë mirë vetëm 20 minuta, kishte krijuar, e pakta dy raste të pastra, shto edhe nja tre të përafërt. Dhe vetëm kaq. Harrohej se portieri kundërshtar, Handanovic, kishte kryer shkëlqyeshëm detyrën e tij, në një kohë kur te goli slloven portieri shqiptar, Berisha, nuk e kishte kryer detyrën e tij. Dhe duke qenë se kundërshtari kishte pasur një portier të pagabueshëm, ndërsa ti të gabueshëm, me gjykimin e mendimit të ftohtë futbollistik, na duhej të pranonim se Sllovenia kishte marrë një fitore të merituar 1-0.

Kjo është logjika e futbollit modern. Jo duke harruar se portieri është pjesë e skuadrës. Madje, pjesë fort e rëndësishme. Kësisoji, ai mund të ndalë barazimin tënd e mund të nënshkruajë fitoren e vet. Kjo ishte filozofia.

E kur kalonim mandej te ndeshja e dytë, ajo islandeze, humbja ishte e supermerituar, sa për të përdorë "super"-in edhe unë, meqë "super"-i po bëhej fjala e parë e barbarizmit të sotëm gjuhësor në shtypin e folur e të shikuar sportiv. Dy ishin "neologjizmat" mbytëse të atyre viteve në gazetarinë sportive: "super" dhe "sfida". Sot në lulëzim të plotë… Kështu, pra. Kombëtarja e Shqipërisë "së vogël" kishte humbur dy herë me radhë dy ndeshje të saj të Kupës së Botës, me rezultat të ngushtë me dy kundërshtarë të përafërt të saj, jashtë fushës së saj, për fat në epilogun e garës për kualifikimet europiane të Kupës së Botës. Çka më dukej krejt normale, sidomos për dy ndeshje të jashtë fushës. Kur kujtoje ndërkaq, se në 92 ndeshje të saj për këtë veprimtari midis vetëm 14 fitoreve të pakta e të vetme të saj, Shqipëria deri ato ditë të vitit 2013, kishte fituar jashtë fushës së saj vetëm 2 herë: me Kazakistanin dhe Norvegjinë!

Kësaj radhe ajo kishte humbur edhe për shkak të shpirtit të saj të trazuar. Kur me "shpirt të trazuar" nënkuptoja gjendjen shqetësuese psikologjike që asaj here kulmoi me dëshirën gati të shfrenuar për të shkuar Shqipëria "e vogël" në fundoret e "Brazil 2014". Kur ende nuk dihej nëse do të mund të shkonin Kroacia, Bullgaria, Suedia, Hungaria, Portugalia, Greqia, Ukraina e deri dhe Franca. Këto ishin skuadrat, të cilat zinin vendet e dyta në grupet përkatëse, të cilave, nëse do të qëndronin këtu, do t'u duhej të luanin ndeshjet dramatike shtesë për një biletë për në Brazil. Me këtë eufori, të cilën autori i këtushëm e kishte kritikuar para pak ditëve në gazetën "Panorama Sport", ia morën mendtë Kombëtares, ia mpakën iniciativën e të luajturit futboll me qetësi e pa trysni të shfrenuar kësisoji. Dhe pa mëshirë i vunë mbi krye shpatën e Damokleut të kualifikimit "utopik" varun mbi një pê. Dhe me nxitim ia mbushën mendjen kësaj Shqipërie se është një skuadër e madhe! Vërtet, është e çuditshme se si mund të guxosh t'i kërkosh kaq fort Shqipërisë "së vogël", sepse "e vogël" është kudo: në sipërfaqe, në popullsi, në ekonomi, në futboll, në sport, e pra edhe në Kombëtaren e futbollit. Dhe kaq e vogël është në këtë të fundit, saqë përveç të tjerave, kjo Kombëtare "nuk gjente" më lojtarë as në kampionatin kombëtar të shtetit të saj! Dhe ishte Kombëtarja e vetme midis 53 të tjerave të Europës, e cila në 8 ndeshjet e saj për Kupën e Botës, midis 27 futbollistëve të aktivizuar, plot 17, pra më shumë se gjysma e lojtarëve, nuk i kishte prodhim të Kampionatit Kombëtar të Shqipërisë. Ky ishte një rekord absolut europian!

Kishim mbërritur kështu, te shpirti i trazuar i Kombëtares, së cilës prej një viti me naivitet ia kishin parashikuar dhe kërkuar Brazilin. Shpirti që trazohej deri në përpëlitje të fuqishme të gjoksit ende pa dalë në fushën e lojës. Ose deri në përpëlitje që t'i dridhin gjunjtë, siç u pa që u dridhën sidomos në ndeshjen në Reykjavik me Islandën, çka e kishte shndërruar verën shqiptare në dimër islandez.

Kur ndërkaq, kishim edhe dy ndeshje të tjera. Papritmas Shqipërinë po e kërcënonte gjithnjë rima e poezisë: "e fundit", "e parafundit në grup". Gjithçka përsëri të dukej si më parë…