“Klube memecë, Prokuroria ta nisë nga FSHF-ja”

“Shpresoj te Jemini, moviolistët e tjerë komandohen nga shefat”

Arsen Hoxha bën një bilanc të detajuar për sezonin që sapo u mbyll dhe përtej vlerësimit për disa përmirësime të dukshme, ai mbetet kritik për shumicën e gjërave. Ish-arbitri i FIFA-s dhe ish-disenjatori i arbitrave në FSHF kërkon masa drastike për rastet e dhunës, por ndërkohë i mëshon edhe nevojës për reformim të thellë në federatë dhe strukturat e saj. Në një intervistë për "Panorama Sport", ai vlerëson me notë të ulët gjyqtarët e Superiores dhe e cilëson si problem madhor paracaktimin e rezultateve, që sipas tij kanë mbetur në të njëjtat nivele ashtu si më parë.

Sapo përfundoi një sezon jo pak i përfolur. Cili është vlerësimi juaj?

Të gjitha sezonet që kanë përkuar me votimin e Presidentit të FSHF-së, natyrisht jo zgjedhjen e tij, janë shoqëruar me problematika jo të vogla. Megjithatë, niveli i organizimit ka qenë më i mirë se vitet e shkuara dhe kjo jo vetëm në Kategorinë Superiore, por edhe në të gjitha kategoritë e tjera, përfshirë këtu edhe futbollin amator. Mendoj se edhe në aspektin profesional kampionati, veçanërisht ai i Kategorisë Superiore, pati një përmirësim të ndjeshëm. Ekipet e Skënderbeut, Kukësit, Gjirokastrës, Laçit dhe pjesërisht Flamurtarit, i cili u godit jo pak nga vendimet e gabuara të arbitrave, i dhanë ndeshje të një niveli të lartë këtij kampionati.

Çfarë nuk shkoi si duhet ose çfarë mund të kishte ndryshuar këtë sezon?

Në mjaft raste morali sportiv mbeti në pozicionet e vjetra. Etiketoje si të duash, por në thelb trukimi, lëshimi, aleanca apo formacioni që nuk garanton fitoren nën pretekstin e aktivizimit të lojtarëve të rinj. Këto janë veprime të pastra antisportive sepse favorizojnë një ekip të caktuar mbi kurrizin e ekipit tjetër. Kërkesa e zotit Duka për një bashkëpunim me Prokurorinë e Përgjithshme, edhe pse e paqartë në synimin e saj, të lë të kuptosh se veprimtaria antisportive e zhvilluar para syve të zyrtarëve të FSHFsë, e cila presupozohet që të ketë brenda strukturave të saj organe të specializuara për të ndëshkuar në kohën e duhur dukuritë antisportive, tregon se ka qenë jo gjithnjë produktive.

A duhet të jetë Prokuroria më e vëmendshme ndaj futbollit?

Prokuroria bën mirë që të studiojë me përgjegjësi shkeljet që çojnë në degradimin e FSHF-së, duke filluar që nga mungesa e statusit ligjor që mjaft subjekteve u mungon e deri tek e drejta e tyre për të votuar, duke vazhduar më tej me abuzimin e qenies aksioner në klube sportive të zyrtarëve të Federatës, në kundërshtim flagrant me nenet e përcaktuara qartë në dokumentin themelor të FSHF-së. Në përgjithësi, futbollistët dhe drejtuesit e klubeve respektuan rregullat e një futbolli të pastër dhe aktet e dhunës të shprehura prej tyre kanë qenë minimale. Goditjet e arbitrave me grusht apo me forma të tjera, që ndodhën në raste tepër të veçanta, duhet të ndëshkohen vetëm me një masë, e cila duhet të jetë "përjashtim për gjithmonë nga futbolli".

Ju jeni vazhdimisht kritik me FSHF- në, po për drejtuesit e klubeve çfarë mendoni?

Disa drejtues klubesh e kaluan masën e akuzave ndaj arbitrave, FSHF- së si dhe ndaj kolegëve të tyre, veçanërisht në media, sepse atje ku është vendi i vërtetë i debateve konstruktive, siç janë Asambletë e Përgjithshme të FSHFsë, heshtin duke u qëndruar kështu besnikë pakteve josportive që kanë lidhur me zyrtarët e lartë të FSHF- së. Këto lloj qëndrimesh i kanë shndërruar asambletë në institucione false, madje dhe qesharake. E vetmja gjë serioze që sheh në këto asamble është veshja me kostume autoritare e të gjithë anëtarëve të Komitetit Ekzekutiv si dhe zyrtarëve të FSHF- së, por këto kanë qenë të pamjaftueshme për ta ngritur pjacën e trajtimit të problemeve të shumta që ka pasur futbolli. Të vjen keq kur sheh se forma nuk ka qenë asnjëherë në unison me përmbajtjen e shurdhmemecëve që marrin pjesë në këto asamble.

Një problem shumë i rëndësishëm në këtë sezon kanë qenë edhe marrëdhëniet jo të mira të shoqatave të tifozëve me FSHF-në apo me drejtuesit e klubeve, por edhe me policinë...

E vërtetë është! Një filozof francez ka thënë: "Ndajmë kufijtë, pastaj bëjmë bashkimin". Mjaft nga drejtuesit e këtyre shoqatave nuk kanë demonstruar kulturën e domosdoshme për të udhëhequr një shoqatë dhe shpesh e kanë drejtuar atë në rrugë të gabuar, sepse së pari ata nuk dinë se ku janë kufijtë e tyre. Është e domosdoshme që sa më shpejt të jetë e mundur të hartohet një statut i ngjashëm me ato të vendeve me futboll të përparuar, ku të jenë specifikuar të gjitha llojet e marrëdhënieve midis palëve. Kryetarët e shoqatave duhet të jenë të arsimuar mirë dhe të aftë për të negociuar me kulturë e jo si deri më sot.

Besueshmëria ndaj arbitrave ka qenë më e ulët se asnjëherë tjetër, cili mendoni ju se është shkaku kryesor?

Përmirësime ka pasur, sidomos në ndeshjet e gjykuara në Kategorinë e Parë e më poshtë, por në ndeshjet e Kategorisë Superiore janë bërë gabime aq të rënda, sa do të ishte e pabesueshme që unë të thosha se ka përmirësim nga sezoni i kaluar.

Disa nga shkaqet kryesore që unë do të numëroja janë:

1- Nga përgatitja e dobët psikologjike dhe morale, ku aftësia për të marrë vendime tepër të rëndësishme për fatin e lojës në mënyrë të pavarur nga ndërhyrjet e shefave, nga presioni i spektatorëve apo drejtuesve të klubeve si dhe për interesat e tyre personale, mund të numërohet si shkaku kryesor.

2- Nga mosnjohja e mirë teorike e rregullave të lojës. Këtë e kanë treguar qartë të gjitha testet, madje edhe për arbitrat e FIFA-s që nuk siguruan dot as minimumin e lejuar për aktivizimin e tyre.

3- Nga përgatitja e pamjaftueshme fizike. Kanë qenë të shumtë rastet që arbitrat janë ndodhur shumë larg nga vendi ku ndodh shkelja ose në pozicione jo të përshtatshme.

4- Nga mosndëshkimi i arbitrave që kanë gabuar rëndë dhe në mënyrë të përsëritur, çka të krijon përshtypjen se gabimet kanë qenë të urdhëruara nga shefat e tyre.

5- Aktivizimi i arbitrave, veçanërisht i asistentëve, nuk u bë mbi kritere të shëndosha dhe sipas meritës. Shumë nga asistentët kryesorë, qoftë edhe nga ata të FIFA-s, i pamë që të aktivizoheshin shumë pak ose jo në ndeshjet e duhura edhe pse paraqitja e tyre ka qenë shumë e mirë.

5- Nga mungesa e analizave serioze për të zbuluar shkaqet e vërteta të gabimeve të rënda të arbitrave. Thyerjet e vazhdueshme të Kryetarit të Shoqatës së Arbitrave se vetëm një pakt xhentëlmenësh midis presidentëve për të krijuar një klimë më besuese ndaj arbitrave do të çonte në përmirësimin e punës, tregon se analizat kanë qenë të cekëta, joprofesionale dhe me ndjenjë të ulët përgjegjësie.

6- Dëmtimi i standardizimit në formimin e arbitrave nga moviolistët, që njëkohësisht janë edhe zyrtarë të tyre.

Çfarë duhet të bënte sipas jush Tahir Kastrati?

Zoti Kastrati ka pasur në dorë një mënyrë më rezultative se ajo e marrëveshjes prej xhentëlmenësh të presidentëve. Nëse me të vërtetë ai mendon se një marrëveshje e pastër xhentelmenësh, do ta përmirësonte nivelin e gjykimeve, këtë ai duhet t'ua kërkojë arbitrave që i ka brenda shoqatës së tij.

Keni qenë tepër kritik ndaj mënyrës se si kanë funksionuar moviolistët, mendoni se ata kanë reflektuar ndaj këtyre kritikave?

Koha në të cilën punova me ta, si dhe ndjekja në vazhdimësi e aktiviteteve futbollistike që zhvillohen në vendin tonë, kanë qenë të mjaftueshme për të arritur në konkluzionin se ka diçka që nuk shkon në veprimtarinë e tyre. Nëse i gjykojmë si specialistë, ata janë me të vërtetë shumë të mirë. Të gjithë e dinë se si arbitra, ata kanë funksionuar në një periudhë tepër të vështirë, ku në disa raste kanë qenë të detyruar të dalin nga vetvetja dhe të pranojnë të përdoren nga shefat e tyre. Por, nuk ka asnjë arsye që të vazhdojnë të sillen në po të njëjtën mënyrë edhe në këtë rol të ri, sepse i sjellin një dëm shumë të madh fushës së arbitrimit dhe për pasojë vetë institucionit ku ata janë pjesë e rëndësishme, madje më të rëndësishme sesa kjo e moviolistit. Njëfarë reagimi ka pasur, por ai është ende i pamjaftueshëm.

Ju shpeshherë keni ngacmuar edhe instruktorët e tyre...

Tre instruktorët kryesorë si Sokol Jareci, Plarent Kothere dhe Bujar Pregja, në përgjithësi bëjnë një punë të mirë, që arbitrat të jenë sa më të unifikuar në vendimmarrjet e tyre, si rruga më e mirë e edukimit të futbollistëve dhe sportdashësve për të mirëpritur gjykimin e arbitrave. Fatkeqësisht, në të gjitha periudhat, moviolistët i janë kundërvënë punës së mirë me shpjegime, që bien në kundërshtim me frymën e rregullores, thjesht për të mbrojtur arbitrin që ka gabuar, në kurriz të së vërtetës. Nëse në një javë e justifikojmë arbitrin që ka gabuar, në javën pasardhëse një arbitër tjetër, në një rast analog nuk do ta gjykojë në përputhje me rregullat e lojës, por me mënyrën se si e shpjegoi gabimisht moviolisti disa ditë më parë. Është bërë tepër qesharake situata kur moviolisti do të justifikojë një 11-metërsh të paqenë të thotë: "Ja e shihni, me këmbën e djathtë ka një kontakt të vogël", kur për një rast analog javën tjetër të thotë: "Nuk është 11- metërsh, sepse kontakti është i vogël". Kontakti i vogël apo kontakti i madh është një sajesë jo e sinqertë dhe aspak profesionale, sepse në futboll, nuk është i ndaluar kontakti fizik, por shtyrja, mbajtja, pengimi nga para apo mbrapa si dhe përdorimi i forcës së tepruar. Moviolisti duhet të jetë shumë konkret dhe të thotë: "Është 11metërsh ose jo dhe jep argumentin". Ndërkohë, qëllimi dhe detyra e moviolistit është që t'u shpjegojë të interesuarve se cili do të ishte interpretimi profesional i rasteve që vihen për diskutim dhe jo t'u bëjë "gjyqe" arbitrave. Thëniet se kjo ndeshje u gjykua nga X arbitër, nuk duhet të jetë asnjëherë objekt i oratorisë së tyre.

Ndaj moviolistit të ri Lorenc Jemini, jeni treguar më kërkues. Pse ka ndodhur kështu?

Tashmë unë e njoh mirë Jeminin, madje dhe në disa cilësi, që jo të gjithëve u është dhënë rasti ta njohin. Është i zgjuar dhe kur dëshiron, është plotësisht i aftë për t'i interpretuar drejt rastet e vështira. Ndërkohë është kurajoz dhe ka guxim për të reaguar pozitivisht ndaj asaj që nuk i duket e drejtë. Mendimet e mia, që në pamje të parë u dukën si kritika, në thelb ishin një mbështetje inkurajuese ndaj tij, me qëllimin e vetëm për të parë një moviolist ndryshe. Për fat të keq, cilësitë individuale të Jeminit u kuptuan shpejt nga ata që në mënyrë arbitrare e larguan si arbitër, prandaj edhe e rehabilituan dhe e aktivizuan atë në rolin e vëzhguesit, madje në kundërshtim edhe me rregullat. Mjafton që ta kishin nën pushtetin e tyre... Ishte pikërisht kjo arsyeja që unë thashë: "Liria e Lorenc Jeminit vdiq, si shumë liri të tjera në mbretërinë e Dukës". Por, sa më i thelluar që të bëhet Jemini në njohjen reale të vetvetes, aq më shpejt ai do të bëhet një moviolist shumë i mirë dhe i respektuar, sepse progresi i tij ka qenë premtues. Disa konsiderata personale që lidhen me përvojën e tij si arbitër dhe që janë pjesë e menaxhimit të situatave, me të vërtetë tepër të vështira, Jemini nuk duhet t'ua rekomandojë arbitrave, kur ai del në rolin e moviolistit. Moviolisti duhet të jetë shumë i ftohtë ndaj këtyre ngjarjeve. Ai nuk shpërndan receta. Ai nuk duhet të flasë kurrë nëse ngjarja është në minutën e parë apo të fundit të ndeshjes, nëse është një ndeshje e thjeshtë apo me shkallë të lartë vështirësie, apo se si arbitrat duhet të aplikojnë masa disiplinore të diferencuara ndaj lojtarëve titullarë. Detyra e tij është që të flasë vetëm me gjuhën e interpretimit korrekt të ligjeve të lojës, sepse ky është pozicioni

"Disa drejtues klubesh e kaluan masën e akuzave ndaj arbitrave, FSHF-së si dhe ndaj kolegëve të tyre, veçanërisht në media, sepse atje ku është vendi i vërtetë i debateve konstruktive, siç janë Asambletë e Përgjithshme të FSHF-së, heshtin duke u qëndruar kështu besnikë pakteve josportive që kanë lidhur me zyrtarët e lartë të FSHF-së. Këto lloj qëndrimesh i kanë shndërruar asambletë në institucione false, madje dhe qesharake".