Анофранка, Н.В. Дваранкі беларуска-літоўскіх губерняў у канцы XVIII – першай палове ХІХ ст. /

2016. – 219 с. – ISBN 978-985-08-1964-2.

Гн.в. анофранка. – мінск: беларуская навука, історыя Беларусі канца ХVIII – першай паловы XIX стагоддзя поўніцца складанымі падзеямі. У выніку далучэння беларуска-літоўскіх зямель да Расійскай імперыі пачаўся працяглы працэс інтэграцыі насельніцтва ў новае грамадскае і прававое поле. У першую чаргу ён закрануў вышэйшае саслоўе былой Рэчы Паспалітай. У айчыннай гістарычнай навуцы пад увагу даследчыкаў традыцыйна трапляла мужчынская частка саслоўя. Дваранкі ж, сціплыя «захавальніцы хатняга ачага», у меншай ступені выклікалі даследчыцкі інтарэс. Кандыдат гістарычных навук Н.В. Анофранка запоўніла нішу недастатковай вывучанасці гэтай тэмы.

Храналагічныя рамкі даследавання ахопліваюць перыяд з падзелаў Рэчы Паспалітай да канца кіравання ў Расійскай імперыі Мікалая і. Асноўная ўвага ў працы нададзена не столькі прыватнаму жыццю прадстаўніц вышэйшага саслоўя, колькі іх уцягнутасці ў мадэрнізацыйныя і інтэграцыйныя працэсы таго часу, а таксама ўзаемаадносінам з грамадствам і дзяржаўнай уладай. Па сутнасці дваранкі разглядаюцца ў кнізе як непасрэдныя ўдзельніцы грамадскіх і палітычных падзей.

У асобных раздзелах манаграфіі разгледжаны шляхі ўключэння прадстаўніц вышэйшага саслоўя былой Рэчы Паспалітай у склад дваранства Расійскай імперыі; выяўлены агульныя і рэгіянальныя тэндэнцыі развіцця шлюбна-сямейнай сферы з акцэнтам на маёмасныя правы; прааналізавана спецыфіка жаночай адукацыі і пытанні выхавання; раскрыты прычыны палітычнай актыўнасці і формы грамадскай дабрачыннай дзейнасці дваранак у беларуска-літоўскіх губернях.