Амелькаўшчына — нашы карані
Святы бываюць розныя. Юбілеі і проста дні нараджэння, гадавіны знамянальных дат і прастольныя святы. Апошнія адзначаюцца ў розны час: на Пятра і Міколу, на Юр’я і Ушэсце, на Прачыстую і Узвіжанне. У лясной Амелькаўшчыне гэта Тройца — зялёнае і сонечнае свята, цяпер для яе былых жыхароў нязвыклае і асаблівае. Нязвыклае тым, што і вёскі самой на новых картах проста няма — яна сцёрта з зямлі Чарнобылем, як і многія на нашай Хойнікшчыне.
Але двойчы на год асірацелая вёска ажывае. Вядома ж, на Радаўніцу, калі ва ўсе вялікія і малыя паселішчы з’язджаюцца людзі, каб памянуць сваіх родных. І другі раз — на Тройцу, у дзень, калі ў тым дачарнобыльскім жыцці ў кожнай хаце накрываліся сталы, гучалі галасы гасцей і звінелі песні.
Пачатак гэтай шчымлівай традыцыі паклаў (нізкі яму паклон!) цяпер ужо расіянін, бізнесмен Алег Прыматор. У 25-ю гадавіну Чарнобыля ён за ўласныя сродкі збудаваў на могілках — месцы сустрэч землякоў — невялікую каплічку, каб было дзе жывым паставіць свечку за памерлых, памаліцца за спачын душы пахаваных тут.
Асвячалі каплічку на Тройцу, аддаючы даніну памяці і павагі сваёй малой радзіме. Былы хойніцкі святар айцец Уладзімір, што прыехаў на асвячэнне пасля святочнай службы ў сваім храме, быў нямала здзіўлены, што ў адселенай вёсцы яго чакалі столькі людзей. Век тэлефонаў і Інтэрнэту зрабіў сваю справу: на цырымонію прыехалі з самых розных месцаў не толькі Беларусі, але і іншых рэспублік. Сустрэліся як родныя, хоць часам ужо і не пазнавалі адзін аднаго, бо не бачыліся з кім дваццаць, а з кім і сорак гадоў.
Сустрэча стала сапраўдным святам, і, вядома, землякі дамовіліся пра новае спатканне праз год. І яно адбылося, тым больш што бліжэй да гэтай даты стала зразумела, што нават дрэннае надвор’е не перашкодзіць сустрэчы: Алег Паўлавіч зрабіў аднавяскоўцам новы падарунак — шыкоўную крытую веранду з доўгім сталом больш чым на паўсотні чалавек.
Тут дарэчы будзе сказаць шчырае дзякуй і хойніцкім будаўнікам на чале з Сяргеем Кузьменкам: кожны год, не зважаючы на ўласныя справы, шчыруюць на ўзвядзенні сімвалічных (інакш і не скажаш) пабудоў, што ўсё больш згуртоўваюць і яднаюць землякоў. 2013-ы таксама не стаў выключэннем.
Як расказаў Аляксандр Кузьменка — адзін з энтузіястаў, арганізатараў гэтых сустрэч, і раённыя ўлады не засталіся абыякавымі да імкнення былых жыхароў не проста захаваць памяць пра сваю радзіму, а і клапаціцца пра яе добраўпарадкаванасць.
Галоўны спецыяліст адміністрацыі зон адсялення і адчужэння Яўген Краўчанка, выслухаўшы просьбу вяскоўцаў, таксама пастараўся дапамагчы землякам: было выдзелена 45 мільёнаў рублёў на добраўпарадкаванне вясковых могілак, на аднаўленне іх агароджы, і работы гэтыя да сёлетняй сустрэчы былі выкананы. Дзякуй вялікі ад людзей!
Алег Прыматор і тут не застаўся ўбаку: аплаціў выраб новых веснічак і варотаў на могілках. А яшчэ — узвядзенне (побач з мінулагодняй альтанкай) пляцоўкіэстрады, што аказалася вельмі дарэчы.
...Кожны ўкладвае ў нашы сустрэчы часцінку сваёй душы. Упрыгожаннем сёлетняй стаў яшчэ адзін сюрпрыз, арганізаваны на гэты раз Сяргеем Гуляем — салістам народнага хору “Вязанка” Брылёўскага сельскага Дома культуры (мастацкі кіраўнік Валерый Арлоў). На чале з дырэктарам установы Уладзімірам Сыбатавым у Амелькаўшчыну прыехаў калектыў хору і падарыў вяскоўцам незабыўнае свята. Брылёўцы зачаравалі слухачоў і гледачоў, выклікалі шквал эмоцый і апладысментаў. Многія з прысутных нават у скокі пускаліся...
А пазней была ўрачыстая служба: кожны год каля капліцы праводзіцца набажэнства, на якое прыязджаюць святары з ямпальскай царквы, што ў Рэчыцкім раёне. Дарэчы, у гэтым годзе ўпершыню з дачарнобыльскіх часоў на свяце прысутнічалі і госці з суседніх вёсак: адселенага Рашава і Дубровіцы.
Таксама вельмі цёпла сустракалі вяскоўцы паважанага ўсімі чалавека — настаўніка Мікалая Фаміча Зелянкоўскага. Для яго нечаканым сюрпрызам стала тое, што адна з былых вучаніц на сустрэчу прыехала з кнігай, падоранай ім, класным кіраўніком, у 1969 годзе!
А колькі было прывезена фотаздымкаў! Альбомы, пакеты і нават каробкі з-пад абутку. І на ўсіх — імгненні былога жыцця, шчымлівая памяць пра дарагія сэрцу часіны.
Менавіта іх успаміналі землякі, і калі слухалі песні ў выкананні трыа ў складзе Зінаіды Філончык, Вольгі Дрозд і Ніны Худзенка, якое сабралася праз столькі год з розных куткоў Беларусі. А заключным акордам выступлення зямлячак стала песня “Хорошо бы с молодостью встретиться”, напісаная самой Зінаідай Іванаўнай, былым музычным кіраўніком Азершчынскага дзіцячага садка Рэчыцкага раёна, якому яна аддала 30 гадоў жыцця.
Слухаючы цяперашніх артыстаў, успомнілі на гэтым свяце (прычым паіменна!) і творчы састаў вядомага некалі на ўсю вобласць фальклорнага калектыву “Самародак”, што выступаў нават у студыі Гомельскага тэлебачання, — па тых часах пашана неверагодная. Вяскоўцы спадзяюцца, што недзе ў архівах тэлерадыёкампаніі захаваўся гэты запіс і знойдзецца, магчыма, да нашай наступнай сустрэчы.
Нікога зноў не пакінулі абыякавымі кранаючыя радкі Марыі Сафронаўны Філончык: ...Амельковщины нашей
нет больше на планете. Теперь ее ищите на сайте
в Интернете. Дай Бог, чтобы дороженька
сюда не заросла И люди долго помнили:
деревня тут была...
Сёлета, прачуўшы пра сустрэчы, прыехалі ў вёску аж з Якуціі яе былыя жыхары Карнейчукі, якія некалі пражылі ў Амелькаўшчыне ўсяго чатыры гады. Ды і Алег Прыматор шчыра падзяліўся: у апошні час яго ўсё больш цягне на Радзіму, у Беларусь, да сваіх каранёў, і ён усур’ёз падумвае пераехаць сюды жыць.
Пажадаем жа яму і астатнім жыхарам Амелькаўшчыны і надалей захоўваць такую шчымлівую памяць і любоў да зямлі, што іх узгадавала!