Дарагая сэрцу зямліца
Упершыню ў пісьмовых крыніцах вёска Васількова Рэчыцкага раёна ўпамінаецца ў 1523 годзе. Некаторы час яна называлася Слабодка Палевача.
У 1800 годзе Васількова налічвала 17 двароў, насельніцтва — 97 чалавек, з іх 48 мужчын і 49 жанчын. У 1802 годзе Васількова ўваходзіла ў Горвальскі маёнтак, што на правым беразе ракі Бярэзіны. Архіўныя дакументы сцвярджаюць, што ў 1800 годзе маёнтак належаў графіні Алене Патоцкай, потым графу Вікенцію Патоцкаму, які прадаў маёнтак пану Фёдару Энгелю. Ад пана Энгеля па духоўнаму запавету ад 10 жніўня 1835 года маёнтак Горваль пераходзіць да пані Марыі Раманаўны Халадоўскай (дзявочае прозвішча Фурман), якая валодала ім больш за 40 гадоў. У 1882 годзе маёнтак Горваль быў прададзены графу Георгію Фёдаравічу Менгдэну, а з 1888 года ён ужо належаў графу Зубаву. Вось такою была панская радаслоўная.
У архіўным фондзе “Минский губернский комитет для рассмотрения и составления инвентарей помещичьих имений” маецца інвентар маёнтка Горваль, складзены ў 1844 годзе. Па гэтаму інвентару ў вёсцы Васількова ў 1844 годзе налічвалася 26 двароў, жылі 59 мужчын і 56 жанчын, з якіх працоўных было 25 мужчын і 25 жанчын. У карыстанні сялян усёй вёскі знаходзілася 13 валок зямлі (адна валока складала 21,36 гектара). Сюды ўваходзілі сядзібная, ворыўная і сенакосная землі. Бацькі давалі сынам надзелы (часткі) зямлі, калі тыя жаніліся. Таму большая колькасць сялянскіх двароў мела па 0,5 — 0,25 валокі зямлі. Каб сям’я ў тыя часы панавання натуральнай гаспадаркі магла існаваць, патрэбна было мець не менш за 5 гектараў зямлі (0,25 валокі), а каб магла заможна жыць — не менш валокі зямлі. А яе ж неабходна было і апрацоўваць. Трэба мець на ўвазе, што была яшчэ і паншчына...
Вось які выпадак з часоў прыгонніцтва паспела яшчэ расказаць Аляксандра Іванаўна Батура. Цэлы дзень малацілі сялянкі, узяла яна дзецям ў чапец (своеасаблівая жаночая шапка) гароху, каб пачаставаць дзетак, якія яе чакалі. Па дарозе іх дагналі войты і сталі абшукваць. У каго знайшлі гарох, сталі біць шомпаламі. Пасля гэтага пасадзілі на воз і адвезлі да ўпраўляючага. Той “выпісаў” па 25 розгаў кожнай. Білі калючай дзікай ігрушавай галінкай. Ноччу іх паўжывых мужыкі прывезлі дадому. Месяц з паловай не змагла падняцца жанчына. На паншчыну ў гэты час за яе хадзіла старэйшая дачка.
Вясною 1929 года быў створаны калгас. Ён налічваў толькі 25 гектараў ворнай зямлі. Праўда, спачатку калгаснікі працавалі сваімі прыладамі працы і жывёлаю: дазвалялася паступова адвыкаць ад прыватнаўласніцкай псіхалогіі, ды і жывёліна была дагледжана і накормлена.
Ураджаі ў тыя часы складалі 4 — 7 цэнтнераў з гектара. Павялічваліся колькасць калгаснікаў, колькасць зямлі, калгасны статак, з’явіліся неабходныя пабудовы, распрацоўваліся новыя землі. Мацнеў калгас. Але пажар 1932 года знішчыў значную частку калгаснага дабра. Хлявы згарэлі, аднак жывёла выратавалася, бо была на пашы. Калгасны двор адбудаваўся на тым жа месцы, дзе быў і раней.
Непадалёку, у бок вёскі Бабічы, дзе праходзіла чыгунка, сярод дзяржаўнага лесу з’явіўся леспрамгас. Там было 16 жылых двароў з сем’ямі і агародамі, клуб, сталовая, пачатковая школа...
Пачалася Вялікая Айчынная вайна. На матацыклах, веласіпедах немцы ўвайшлі ў вёску з боку вёскі Крынкі, дзе была чыгунка, і у той жа дзень рушылі на вёскі Дуброва і Заходы. Паліцыі ў вёсцы не было, штаб яе потым размяшчаўся ў Бабічах, што за 12 кіламетраў ад Васількова...
З пачатку 1960-х гадоў у Рэчыцкім раёне пачаліся шырокія работы па разведванню залежаў нафты. Гэта прадказвалася вучонымі яшчэ ў 1933 годзе. І вёска Васількова з навакольнымі мясцінамі, і Елізаравічы, Бушаўка, Дуброва, Заходы, Вузнаж, Краснае, Крынкі, Ліскі, Бабічы былі падзелены на квадраты, у якіх паасобку ў 30-мятровых свідравінах вызначаліся хістанні зямлі. Прыборы на спецыяльных машынах фіксавалі іх. Мы, падлеткі, бегалі паглядзець у свідравіну, калі з’едуць нафтавікі.
Вакол Васількова нават начамі зіхацелі бурыльныя вышкі. І нафта была знойдзена, здабываецца і цяпер. Цікава, што знойдзена чырвонага, жоўтага і зялёнага колераў.
Ёсць на нашай зямлі яшчэ таямніцы. За вёскаю на ўзвышаным месцы знаходзіцца каля сотні курганоў. Ніхто не ведае, калі і чаму яны з’явіліся. Ёсць яшчэ і так званыя “Сковарады”. Паміж Васільковам, Крынкамі і Бабічамі іх налічваецца сем.