Падтрымаць Івацэвіцкі вытворчы ўчастак інвалідаў па зроку
І даць яму імпульс для новага жыцця
Заканчэнне. Пачатак на 2-й стар.
У сценах будынка, які атрымаў новае жыццё, ажыла дзейнасць. Тут размясціўся вытворчы ўчастак, трэнажорная зала, пакой адпачынку… Будаваліся планы наконт іншай дзейнасці, а тым часам частка плошчаў здавалася ў арэнду прадпрымальнікам. За кошт арэнднай платы таварыства інвалідаў па зроку мела магчымасць часткова аплаціць ацяпленне памяшкання. Івацэвіцкая арганізацыя інвалідаў па зроку мела свой рахунак, займалася аказаннем гуманітарнай дапамогі інвалідам, іншай жывой і карыснай для людзей дзейнасцю.
Але, не паспелі нарадавацца, як адбылася рэарганізацыя на ўзроўні вобласці раённых грамадскіх арганізацый інвалідаў па зроку: яны ўсе ўвайшлі ў склад абласной структуры. Работа ўскладнілася, а вытворчы ўчастак стаў працаваць з перабоямі: ёсць заказ – працуюць, няма – сядзяць дома.
У дзень сустрэчы з дэпутатам Парламента краіны Наталляй Голуб маленькі калектыў быў пры рабоце – выконваў заказ для вайсковай часці.
– Мы рады, што ў нас ёсць рабочыя месцы, заробак, зносіны. Гэта нас вельмі падтрымлівае, – казаў Іван Каленік, які выконвае абавязкі старшыні раённай арганізацыі на грамадскіх пачатках. – Страта зроку – гэта моцны псіхалагічны ўдар, вы раптам аказваецеся ізаляваным і абмежаваным у інфармацыі, у паўнацэнным жыцці. І, дзякуючы рабочым месцам, для нас адкрываецца другое жыццё.
Івацэвіцкі вытворчы ўчастак – гэта структурнае падраздзяленне Пінскага ўнітарнага прадпрыемства «Элкіс» рэспубліканскага грамадскага аб’яднання «БелТІЗ», а само таварыства ўваходзіць у склад абласной структуры інвалідаў па зроку. Пінскае прадпрыемства выпускае шырокі спектр прадукцыі: ад электраразмеркавальнай апаратуры, святлотэхнічных вырабаў да шчотак, кранштэйнаў і цвікоў. Івацэвіцкі ўчастак атрымлівае ад яго кропкавыя заказы, у асноўным на выраб розных відаў шчотак. Апошнім часам яно і само адчувае перабоі ў заказах. І хоць па Брэсцкай вобласці амаль усе вытворчыя ўчасткі закрыліся, а будынкі выстаўлены на продаж, Івацэвіцкі ўчастак працуе, змагаецца за жыццё.
– Рамантавалі будынак з надзеяй, што інваліды па зроку атрымаюць, дадатковыя рабочыя месцы. Плошчы дазваляюць арганізаваць вытворчасць для 25 чалавек, а можна ж працаваць і ў дзве змены, – казаў Леанід Кавалевіч. – Патрэба ў рабочых месцах для раёна вялікая. Прынамсі ў нашым раёне інвалідаў налічваецца каля 4,5 тысяч чалавек, з іх 600 чалавек па медыцынскіх паказаннях могуць працаваць, вядома, на нескладаных работах. А на сённяшні дзень шчасліўчыкаў такіх у раёне толькі каля аднаго дзясятка. І хоць бывае, што заробак у іх атрымліваецца зусім невялікі, яны рады, што заняты, што запатрабаваны.
У сувязі з ковідам, некаторыя інваліды па зроку выконваюць работу дома. Сёння надомная праца практыкуецца, казаў Іван Мікалаевіч. Да іх прыязджае машына і забірае зроблены аб’ём заказу. Гарадскія інваліды працуюць тут, а яшчэ прыязджаюць работнікі з Хадакоў, Жытліна, вёсак, дзе ёсць зручнае аўтобуснае забеспячэнне, і працуюць, як кажуць, «ад аўтобуса да аўтобуса».
Падчас размовы з дэпутатам работа на ўчастку не перапынялася. Работнікі сапраўды шчыравалі з імпэтам, на вачах дэталі ператвараліся ў вырабы.
– Мы працуем на паўстаўкі, у месяц у залежнасці ад выпрацоўкі выходзіць каму 30, каму 50, а каму і 190 рублёў, – казала Валянціна Кавалевіч. – Выпрацоўка – вялікая, але некаторыя выходзяць на планавую.
– Таццяна Кулініч, поўнасцю невідушчая, зарабіла
За работай Алена Стральчэня. 120 рублёў. Для яе і гэта добрыя грошы – цэлы прычэп дроў, – дадае Іван Мікалаевіч. – Людзі, якія цэняць кожны рабочы дзень, рады і дробным заробкам.
Так, узровень зарплаты невысокі, і каб яго падняць, патрэбны аб’ёмы. Там, дзе яны ёсць, там ёсць і зарплата. У суседніх Баранавічах інваліды па зроку атрымліваюць зарплату ў 500-600 рублёў. Леанід Кавалевіч казаў, што ён пабываў у Брэсце, на прыватным прадпрыемстве інвалідаў, якое займаецца выпускам дзіцячых гульнявых домікаў.
– Арганізаваў вытворчасць малады хлопец, але пакуль у яго яшчэ ідзе працэс станаўлення прадпрыемства. Так, вытворчасць цікавая, на лазерных станках выразаюцца дэталі, збіраюцца, змацоўваюцца – больш за тысячу ў месяц іх у стане зрабіць, – расказваў Леанід Мікалаевіч. – Мы шукаем свайго вытворцу, магчыма і прыватніка, каб зацікавіць каго нашымі магчымасцямі. Ёсць пэўныя льготы для тых, хто забяспечвае работай інвалідаў у падаткаабкладанні. Пра гэта трэба казаць пры сустрэчах. Да таго ж, нашы маладыя інваліды хочуць працаваць. Бацькі такіх дзяцей, каб толькі чулі, як дзякуюць, калі ўдаецца каму з іх уладкавацца. Гэта для іх зусім новае жыццё. Ёсць і такія, каму засталося да пенсіі некалькі гадоў і калі не будзе пэўнага стажу, то яны атрымаюць сацыяльную пенсію, а працоўная – большая. Ім таксама хочацца дапамагчы.
Сёння на частцы плошчаў адчынены сацыяльная цырульня, масажны кабінет, размясціўся дзіцячы цэнтр развіцця «Мамарада», у якім займаюцца і дзеці з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця. Усе гэтыя паслугі запатрабаваныя. Але стаіць задача – арганізаваць дадатковыя рабочыя месцы.
У сістэме ГА «БЕЛТІЗ» працуе 10 прадпрыемстваў. І падчас размовы абмяркоўвалася магчымасць выйсці на сувязь з больш магутнымі прадпрыемствамі, такімі, як да прыкладу Мінскі «Святлапрыбор», на якім працуе каля 800 чалавек, прапрацаваць магчымасць выканання часткі іх заказаў ці атрымаць падказку, у якім кірунку шукаць выйсце.
– У любым выпадку, той хто не сядзіць на месцы, хто «гарыць» ідэяй, таго абавязкова чакае рэзультат. Праблема інвалідаў узнята вельмі важная і над ёй трэба працаваць разам, – згадзілася Наталля Голуб.
Іван Каленік і Леанід Кавалевіч падкрэслілі, што ў рэканструкцыю будынка была ўкладзена душа, таму трэба прыкласці ўсе намаганні, каб вытворчасць працавала без збояў, пашырылася і каб інваліды па зроку мелі магчымасць мець дадатковую капейку, заробленую сваімі рукамі. Гэта так важна! Дэпутат Парламента краіны Наталля Голуб унікла ў праблему івацэвіцкіх інвалідаў па зроку, быў намечаны план канкрэтных крокаў.
Валянціна БОБРЫК, фота аўтара.