Пра здароуе, Вакцыніраваны – для здароуя значыць узброены
НАСЕЛЬНІЦТВА РАЁНА ВАКЦЫНІРАВАНА СУПРАЦЬ ГРЫПУ.
Сёлета я ўпершыню ў жыцці зрабіла прышчэпку ад грыпу.
«Чаму ж раней не рабіла?» – спытаеце вы.
Розныя былі прычыны… То не паспявала: хвароба адольвала хутчэй, чым я «дарастала» да разумення, што трэба неяк сабрацца. То палохалі «гісторыі з жыцця», калі «сяброўка кумы маёй суседкі зрабіла прышчэпку і та-а-ак перахварэла…»
Калі прыйшла эпідэмія «ковіду», я сама та-а-ак захварэла. Вінаваціць сябе не было за што: на той час вакцыны яшчэ не было. Але як толькі яна з’явілася, я, ледзь ачомаўшыся ад хваробы, у ліку першых зрабіла прышчэпку, а затым і бустарную, палічыўшы, што беражонага бог беражэ.
Пераканалася ў праўдзівасці гэтых слоў, калі сястра, прыехаўшы да мяне пагасціць, захварэла на «ковід», а я, прабыўшы з ёй некалькі дзён у самым што ні на ёсць цесным кантакце, пазбегла рэцыдыву.
І таму сёлета, калі ў супрацоўнікаў рэдакцыі спыталі, хто хоча прышчапіцца ад грыпу, я была ў ліку першых, хто ўскінуў руку: я! А заадно, «на ўсякі пажарны выпадак», прышчапілася яшчэ і ад «ковіду» – крый божа паўтарэння пройдзенага ў 2020-м.
І ўсё ж мае дылетанцкія аргументы і ўражанні – гэта адно, а думка спецыялістаў – зусім іншае. Таму з задавальненнем прыняла прапанову паўдзельнічаць у круглым стале па пытаннях вакцынацыі ад грыпу і «ковіду», які арганізаваў раённы цэнтр гігіены і эпідэміялогіі.
Удзел у размове прынялі загадчык аддзялення ўрача агульнай практыкі Віялета Яжэвіч, урачэпідэміёлаг Вольга Юршэвіч, дырэктар СШ №3 Астраўца Людміла Сасноўская, галоўны інжынер аўтапарка №4 Міхаіл Шанчук.
– Найперш пытанні да медыкаў: калі пачалася вакцынацыя супраць грыпу і наколькі актыўна яна ідзе? Віялета Яжэвіч:
– Прышчапляць насельніцтва ад грыпу мы пачалі з 26 верасня – адразу, як толькі атрымалі вакцыну. Сталі накіроўваць пісьмы ў арганізацыі, тлумачыць, што ў іх супрацоўнікаў ёсць магчымасць зрабіць прышчэпку супраць грыпу, прапануем заключыць адпаведныя дагаворы. Калі дамоўленасць дасягнута, на месца выязджае спецыяльная брыгада: урач праводзіць агляд кожнага жадаючага прышчапіцца: мерае ціск, тэмпературу, цікавіцца самаадчуваннем. Калі ўсё ў парадку, тут жа робім прышчэпку. Калі выяўляюцца нейкія сімптомы вострай рэспіраторнай інфекцыі – насмарк, кашаль, тэмпература, чырвонае горла – адкладваем вакцынацыю да поўнага выздараўлення.
З непрацуючым насельніцтвам стасуюцца ўчастковыя тэрапеўты і медсёстры: абзвоньваюць, тлумачаць, запрашаюць прыйсці ў паліклініку і пасля адпаведнага агляду зрабіць прышчэпку. З дзецьмі і іх бацькамі кантактуюць участковыя педыятры.
Па звестках на 8 лістапада вакцыніравана 16,2% насельніцтва раёна. Стопрацэнтна прышчапіліся ад грыпу калектывы аўтапарка №4, рэстарана «Мармарэ», Ашмянскага мясакамбіната, актыўна вакцыніруюцца калектывы лясгаса, сельгаспрадпрыемстваў, устаноў адукацыі, праваахоўных органаў.
Па паказаннях павінны ў першую чаргу вакцыніравацца тыя, хто штодзённа кантактуе з людзьмі: медыкі, настаўнікі, работнікі гандлю, супрацоўнікі міліцыі, аддзела па надзвычайных сітуацыях. І ўсе, у каго зніжаны імунітэт зза нейкіх хранічных захворванняў.
– Я правільна зразумела: атрымаць прышчэпку ад грыпу могуць нават дзеці?
Віялета Яжэвіч:
– Так, пачынаючы з шасцімесячнага ўзросту дзіцяці можна рабіць прышчэпку ад грыпу ў спецыяльным кабінеце педыятрычнага аддзялення паліклінікі ці ў медыцынскіх кабінетах устаноў адукацыі. Дзеці вакцыніруюцца толькі з пісьмовай згоды бацькоў.
Да слова, прышчапіцца можна і жанчынам, якія чакаюць дзіця, у другімтрэцім трыместры цяжарнасці. Грудное кармленне немаўляці таксама не з’яўляецца супрацьпаказаннем для вакцынацыі – гэта ўжо даказана шматлікімі даследаваннямі.
– А што з’яўляецца супрацьпаказаннем?
Віялета Яжэвіч:
– Як я ўжо гаварыла, любыя сімптомы ВРЗ, а таксама абвастрэнне хранічных захворванняў. Прышчапіцца можна пасля выздараўлення ці ўваходжання ў стан рэмісіі.
– Якая вакцына выкарыстоўваецца для прышчэпкі?
Вольга Юршэвіч:
– Вакцынацыя цяпер праводзіцца трохвалентнай расійскай вакцынай супраць грыпу. У хуткім часе павінна паступіць французская «Ваксігрып». Але я хачу папярэдзіць тых, для каго слова «французская» азначае «лепшая»: расійская вакцына не толькі не горшая за «Ваксігрып» – яна лепш ачышчана, утрымлівае меншую долю бялка курынага яйка. Расійская вакцына інактывіравана, гэта значыць, у яе складзе няма часцінак жывога віруса, яна не ўтрымлівае ад’ювантаў і адсарбентаў і поўнасцю адпавядае сусветным стандартам. У нас яна выкарыстоўваецца першы год, але гэта не азначае, што яе будуць на нас выпрабоўваць: вакцыну распрацавалі 7 гадоў таму і з поспехам прымянялі не толькі ў Расіі, але і ў Ізраілі, Кубе. Даследаванні не зафіксавалі ніякіх сур’ёзных пабочных з’яў пасля яе ўвядзення.
– А як жа «гісторыі з жыцця, калі «зрабіла прышчэпку і ледзь не памерла»?
Віялета Яжэвіч:
– Вакцынацыя праводзіцца больш за месяц, прышчэплена амаль 15% насельніцтва – і я не ведаю выпадкаў, каб нехта пасля прышчэпкі звярнуўся да ўрача з высокай тэмпературай ці іншымі сімптомамі цяжкага захворвання.
Вольга Юршэвіч:
– Да таго ж трэба разумець, што імунітэт пасля ўвядзення прышчэпкі з’яўляецца не праз гадзіну і нават не праз дзень, а праз дватры тыдні. Цалкам магчыма, што чалавек заразіўся за некалькі гадзін да таго, як прыйшоў вакцыніравацца, ці праз некалькі дзён пасля прышчэпкі. Паверце: ад самой вакцыны захварэць немагчыма, гэта ўжо неаднаразова даказана.
– Ці можна спадзявацца, што, зрабіўшы прышчэпку супраць грыпу, не захварэеш падчас магчымай эпідэміі?
Віялета Яжэвіч:
– Вядома ж, ніхто не можа даць падобнай гарантыі! Вірус грыпу вельмі каварны, часта заворванне праходзіць цяжка, з рознымі ўскладненнямі. Але выпрацоўка імунітэту пасля вакцынацыі дазваляе спадзявацца, што нават калі хваробы не пазбегнуць, пройдзе яна больш хутка і лёгка.
– Часта ад праціўнікаў вакцынацыі можна пачуць: навошта прышчапляцца, калі ніхто не ведае, які штам грыпу прыйдзе да нас на гэты раз? Вольга Юршэвіч:
– Эксперты Сусветнай арганізацыі аховы здароўя на падставе дадзеных, атрыманых за некалькі папярэдніх гадоў, і іншых паказчыкаў прагназуюць для кожнай тэрыторыі верагоднасць таго ці іншага штама віруса і рэкамендуюць для кожнай краіны пэўны састаў вакцыны. Зноўтакі, гэта прагноз, які можа апраўдацца ці не, але ў большасці выпадкаў эксперты не памыляюцца. Да слова, расійская вакцына, якой сёння прышчапляюцца астраўчане, абараняе ад штамаў А і В, яна ўтрымлівае па 15 мкг гемаглюцыніну віруса кожнага штама (лініі Viktoria, Darvin, Austria).
– Пытанне да Міхаіла Сямёнавіча: у вашым калектыве вакцыніраваўся ўвесь калектыў. Прызнайцеся: «адміністрацыйны рэсурс» уключалі?
Міхаіл Шанчук:
– Не прымушалі і не заахвочвалі. Толькі тлумачылі: некалькі разоў праводзілі сходы, на якіх расказвалі пра карысць прышчэпкі, паказвалі відэафільмы, распаўсюджвалі літаратуру па гэтай тэматыцы. Затым прыехала брыгада медыкаў – зрабілі прышчэпкі.
Мне здаецца, людзі самі ацанілі магчымую рызыку ад прышчэпкі і ад хваробы. «Ковід» і яго наступствы ўсіх навучылі, чым можа закончыцца ігнараванне рэкамендацый урачоў.
Думаю, пэўную ролю адыграла і спецыфіка нашай работы. Вадзіцелі штодня кантактуюць з насельніцтвам усяго раёна, і не толькі нашага: яны перавозяць рабочых на АЭС – а людзі там з розных рэгіёнаў Беларусі і Расіі. Цяпер працуюць у Скідзелі на адвозцы цукровых буракоў і ў Магілёве на будаўніцтве дарог. Ніхто не можа гарантаваць, што ў дарозе вадзіцельскія дарогі не перасякуцца з вірусам. А вакцыніраваны – значыць узброены.
Кожны чалавек павінен перш за ўсё сам клапаціцца пра сваё здароўе, задача арганізацыі – толькі дапамагчы яму ў гэтым.
– Людміла Станіславаўна, у школе ёсць тыя, хто катэгарычна адмовіўся ад прышчэпкі? Усё ж у вас пакуль не 100 працэнтаў вакцыніраваліся… Людміла Сасноўская:
– Адмовіліся толькі тыя, хто мае нейкія медыцынскія супрацьпаказанні. Усе астатнія ўслед за дырэктарам прыйшлі на прышчэпку.
Нам нельга інакш: мы з дзецьмі працуем. І адказваем не толькі за сябе, але і за сваіх вучняў.
Дарэчы сказаць, вучні таксама актыўна прышчапляюцца ад грыпу: класныя кіраўнікі вядуць актыўную работу з бацькамі і знаходзяць разуменне.
– Мы ўвесь час гаворым пра прышчэпку супраць грыпу. А ад «ковіду» цяпер вакцыніруюць? Ці тэма гэтая ўжо не актуальная?
Віялета Яжэвіч:
– Чаму ж – актуальная: мы кожны тыдзень рэгіструем 13 выпадкі захворвання ковіднай інфекцыяй.
Вольга Юршэвіч:
– Прышчэпка супраць «ковіду», да слова, унесена ў нацыянальны каляндар прышчэпак. Зрабіць яе можна адначасова з прышчэпкай супраць грыпу.
У тым, што чалавецтву ўдалося справіцца з пандэміяй COVID19, асноўная заслуга масавай вакцынацыі насельніцтва. У рэшце рэшт выпрацаваўся калектыўны імунітэт – прышчэпкі атрымалі 90% насельніцтва, у тым ліку і ў нашым раёне.
Але за час пандэміі «ковіду» людзі амаль не хварэлі на грып – і цяпер у насельніцтва няма супрацьгрыпознай імуннай праслойкі. Таму так важна своечасова зрабіць прышчэпку супраць грыпу. Паўтаруся: імунітэт пасля прышчэпкі выпрацоўваецца на працягу двухтрох тыдняў і дзейнічае на працягу паўгода ці больш – да года. Таму не варта марудзіць і ўцягваць у сезон прастудных захворванняў, бо можна і спазніцца. і ўсе
Гутарыла Ніна РЫБІК.