Другое дыханне «Кямелішак»
Прыклад маладога спецыяліста РУП «Астравецкі саўгас «Падольскі» Юліі Кулікян разбурае стэрэатып, што моладзь не хоча ісці ў сельскую гаспадарку. Пасля атрымання вышэйшай адукацыі дзяўчына вярнулася на радзіму ў аграгарадок Рытань і ўладкавалася на работу ў саўгас. Карэспандэнт «АП» пагутарыў з Юліяй пра прафесійны выбар, планы і развіццё аграпрамысловага комплексу.
У апошнія гады актыўна вядуцца размовы пра стварэнне аграхолдынгаў і будаўніцтва малочна-таварных комплексаў. За імі, па меркаванні экспертаў, будучыня сельгасвытворчасці. Для паспяховай рэалізацыі гэтых задум пераход ад кропкавага да маштабнага ўтрымання жывёлы павінен адбыцца паступова – працэс не аднаго года. Пра гэта добра разумеюць у РУП «Астравецкі саўгас «Падольскі», дзе адбываецца рэканструкцыя фермы «Кямелішкі». Пра змяненні на жывёлагадоўчым аб’екце, запланаваныя работы і калектыў даведаўся журналіст «раёнкі».
Ззагадчыкам фермы Луцыяй Дземідовіч – летась падчас святкавання Дня работніка сельскай гаспадаркі жанчыну прызналі адным з лепшых спецыялістаў у раёне – сустрэліся ля фермы.
Акінуўшы вокам тэрыторыю, заўважыла, што запланавана тут, відаць, многае – некаторыя цялятнікі ўжо разабраны, іншыя, наадварот, «убраліся» ў новыя дахі, дзверы і вокны. Са спецыялістам накіроўваемся ў адрамантаванае памяшканне.
– Раней гэтая прастора была разбіта на клеткі, у якіх утрымлівалася 170 галоў. Зрабілі рэканструкцыю, устанавілі новыя дзверы, вокны, паілкі з аўтаматычнай падачай вады. Тут стаялі карыты, якія цялятніцы ўручную вымывалі, – расказвае Луцыя Чаславаўна. – Зрабілі высокія выгулы, каб жывёла ў вадзе не стаяла і не пералазіла праз агароджу. Залілі пляцоўку пад гноевыдаленне. Некаторыя будынкі разабралі, на іншых ідзе рэканструкцыя. Цяпер тут змяшчаецца 260 быкоў, якія могуць выходзіць на двор.
Па ўсім бачна, што работа ў «Кямелішках» кіпіць. У планах дырэктара саўгаса Дзяніса Кірпы не толькі аднавіць жывёлагадоўчыя памяшканні, але і зрабіць пакой адпачынку для працаўнікоў, дзе можна будзе пераапрануцца ці пагрэцца зімой.
– Шмат гадоў загадваю фермай «Талюшаны». Летась Дзяніс Валер’евіч папрасіў дапамагчы тут – тагачасны загадчык на пенсіі, – узгадвае жанчына. – Гэтае «дапамагчы на месяц-два» перарасло ў пастаяннае месца. Адзінае, што з Талюшан у Кямелішкі далекавата дабірацца – дырэктар выдзеліў «Жыгулі». У палавіне сёмай раніцы я ўжо за рулём.
Пацікавілася ў Луцыі Чаславаўны, як атрымліваецца «не разарвацца» паміж «Талюшанамі» і «Кямелішкамі»?
– І тут, і там людзі старанныя, працавітыя – не магу на іх нарадавацца. Хоць, зразумела, роз
ныя сітуацыі здараюцца, – працягвае загадчык. – З улікам вартаўнікоў у «Кямелішках» працуе 10 чалавек. Кожная цялятніца замацавана за асобным жывёлагадоўчым памяшканнем. Падсунуць кармы, пачысціць праходы – часу прысесці нават у дзяўчат няма.
У адрозненні ад «Талюшан», дзе кормасумесь развозяць на кані, у «Кямелішках» гэты працэс механізаваны.
– Быкі атрымліваюць сянаж і сілас. Цялушкам дадаткова даём камбікорм, сена і зялёную масу. Побач з гэтай фермай закладзены чатыры ёмістасці для захоўвання травяністых кармоў, таму сілас прывозяць з іншых крыху не хапіла да 3-га месца. А рыхтавалі нас на конкурс, як кажуць, усім светам: Марына Мар’янаўна Кутовіч напісала словы для візіткі, Аляксандр Мечыслававіч і светлай памяці Таццяна Сяргееўна Юргелянцы вучылі трымацца на сцэне і ледзь не штодзень з намі рэпеціравалі. Мама нават брала ўрокі ў аднавяскоўцаў, як запрагаць каня. Гэта быў класны вопыт!
У школе Юля добра вучылася і была актывісткай. Больш таго, ніводны канцэрт ці мерапрыемства не абыходзіліся без яе ўдзелу. Праўда, як прызнаецца дзяўчына,
траншэй, – працягвае загадчык. – Па прывагах плюсуем. Яны залежаць не толькі ад кармлення, але і ад сарціроўкі жывёлы: большых пераводзім да большых, меншых – да меншых. Калі гэтага не будзе, пра прывагі можна забыць: большыя будуць аб’ядаць меншых.
На тэрыторыі сустрэла цялятніц Святлану Будзько, Ірэну Духновіч, Вольгу Мажуту і Валянціну Вашкевіч. У адзін голас жанчыны сцвярджаюць, што загадчык у іх самы лепшы. – Год толькі прайшоў, як да нас прыйшла Чаславаўна, а ўжо такія змяненні: і прывагі харошыя, і жывёла, і рамонт ідзе, – гаворыць Святлана Фёдараўна.
На ферме жанчына каля 20-ці гадоў. Спачатку была даяркай, а калі дойных кароў перавялі на комплексы ў Падольцы і Рытань, стала даглядаць цялят.
Пра бычкоў на адкорме клапоціцца Валянціна Вашкевіч. На ферму яна прыйшла ў 2005 годзе, калі ў аграгарадку закрылі сталовую райспажыўтаварыства, дзе працавала да гэтага.
За Ірэнай Духновіч на ферме замацаваны цялушкі. Акрамя гэтага, жанчына адказвае за іх пакрыццё.
– Шмат гадоў па вёсках малако збірала, пакуль прыватнік не прыйшоў. Апушыны, Паядуні, Кямелішкі, Вярдзелішкі, Даўцюны – вёсак не злічыць, – узгадвае Ірэна Духновіч. – Штодзень і ў свята, і ў выхадны прачыналася ў 3 гадзіны ночы. Кабыла Баска, на якой рабіла аб’езд, цяпер на ферме ў Стрыпунах.
Падменнай цялятніцай нядаўна працуе Вольга Мажута. Сюды жанчына перайшла з мясцовага клуба.
– Калектыў харошы. Хоць работа ў сельскай гаспадарцы, а тым больш на ферме, нялёгкая, але ж трэба некаму працаваць! – зазначыла вяскоўка.
і многае іншае, – тлумачыць малады спецыяліст. – Як сакратар сачу за ўваходнай і сыходнай дакументацыяй, электроннай поштай. Нядаўна перайшлі на рэспубліканскую платформу becloud. Без значнай дапамогі праграміста з усім разабралася сама.
У саўгасе «Падольскі» для маладых спецыялістаў прадугледжаны прэферэнцыі: пад’ёмныя, надбаўкі да зарплаты, пры патрэбе выдзяляюць жыллё.
– Акрамя мяне, тут некалькі маладых спецыялістаў: інжынер-механік Дзіма Северавастокаў, заатэхнік-селекцыянер Ліза Станіславіч, ветурач малочна-таварнага комплексу «Падольцы» Іра Мешчаракова, юрысконсульт Дзіяна Юркойць, – пералічвае дзяўчына. – У нас цудоўныя калектыў і дырэктар.
Юлія з мужам пакуль жывуць з бацькамі ў Рытані і будуюць кватэру ў райцэнтры. Як жыццё складзецца далей, зазіраць наперад дзяўчына не хоча. Папрасіла маладога спецыяліста падзяліцца бачаннем, якім увогуле будзе аграпрамысловы комплекс, і саўгас у прыватнасці, праз 10-20 гадоў.
– Можна памарыць. Чаму б і не? – з энтузіязмам успрыняла маё пытанне Юлія Кулікян.
– Верыцца, што сельская гаспадарка будзе актыўна развівацца і далей. Па сутнасці вёска горад корміць – і гэта будзе заўсёды. Мару, што наш саўгас стане больш паспяховым і вялікім: прырасце землямі, жывёлай і тут абавязкова з’явіцца перапрацоўчае прадпрыемства.
Няхай мары і задумы Юліі абавязкова спраўдзяцца!
Матэрыялы старонкі падрыхтавала Алена ГАНУЛІЧ, фота аўтара.