«ТВАЕ МАРЫ АБ РОДНАЙ ЗЯМЛІ...»

У Верхнядзвінскім раёне прайшла прайшла Міжнародная Міжнародная навуковая навуковая канферэнцыя, прысвечаная 2008годдзю 2008годдзю з з дня дня нараджэння нараджэння Ігната Храпавіцкага

дзел у канферэнцыі «Праблемы гісторыі і куль туры пагранічча: гуманітарныя веды і выклікі часу» прымалі больш 60 аўтараў з шасці краін — Беларусі, Расіі, Украіны, Польшчы, Казахстана, Узбекістана. Нашу краіну прадстаўлялі ўсе вядучыя вышэйшыя ўстановы адукацыі. Заяўленая тэматы ка канферэнцыі разглядалася пад рознымі ракур самі, што сведчыла аб вялікім інтарэсе да яе ў на вуковым асяроддзі. Акрамя дакладчыкаў, якія змаглі прыехаць, шматлікія тэзісы і артыкулы на за яўленую тэму былі прадстаўлены ў зборніку.

Праходзіла сустрэча на малой радзіме Ігната Хра павіцкага — у Каханавічах. Яго імя доўгі час было незаслужана забытым, а між тым гэты чалавек шы рокага кругагляду і яркага таленту. Паэт, фалькла рыст, перакладчык, этнограф, грамадскі дзеяч, асо ба якога і сёння да канца не даследавана.

— Гэты чалавек быў прагрэсіўным грамадзяні нам свайго часу, — зазначыў старэйшы навуковы супрацоўнік раённага музея, краязнаўца Антон Бу бала. — Яго можна назваць нашым сучаснікам, як і ўсіх людзей, якія кіруюцца высокімі мэтамі, працу юць на прагрэс. Свае даследаванні і паэтычныя творы І. Храпавіцкі выдаваў у часопісе «Рубон». Верш Храпавіцкага, які дайшоў да нашага часу, ад люстроўвае тое, аб чым марыў аўтар. І не толькі марыў, а дзейнічаў: выступіў з праектам скасаван ня прыгнёту і сам пачаў вызваляць сваіх сялян. За што пазней царскі ўрад узнагародзіў яго срэбным медалём.

Антон Францавіч расказаў таксама, якім чынам імя славутага земляка было вернута з небыцця мяс цовымі энтузіястамі, як дзякуючы народнаму клубу «Белыя вароны» былі вернуты на могілкі выкінутыя надмагільныя помнікі Ігната і яго жонкі Саламеі.

Кар’ера Ігната Храпавіцкага пачалася ў якасці інспектара сельскіх магазінаў, а з 1880 года і да канца жыцця ён быў маршалкам дваран Віцебскай губерні. З’яўляючыся таксама даследчыкам бела рускай культурнай спадчыны, у тым ліку этнагра фічнай, Ігнат Храпавіцкі стаў першым этнографам, які вывучаў тэрыторыю сучаснага Верхнядзвінс кага раёна ў 30—40 гады XIX стагоддзя. Яго інта рэс да гісторыка культурнай спадчыны быў на столькі вялікім, што, каб запісаць толькі адну пес ню, мог паехаць у далёкую вёску. Сёння гэту спра ву працягваюць вядомыя этнаграфічныя школы па вывучэнні беларускага Падзвіння ў Полацку, Віцебску.

Удзельнікі сустрэчы пабывалі на адноўленым месцы пахавання Храпавіцкіх — Ігната і яго жонкі Саламеі, усклалі да помнікаў кветкі. Наведалі сквер, дзе на вялікім камяні ад удзячных нашчад каў напісаны радкі: «Твае мары аб роднай зямлі светлай явай на ёй прараслі».

Завяршылася канферэнцыя наведваннем раён нага гісторыка краязнаўчага музея.