ПРАЦАВАЦЬ ТУТ ЦІКАВА І ГАНАРОВА

Дзяржаўны архіў Віцебскай вобласці самы буйны сярод абласных устаноў па колькасці спраў: на пачатак года тут захоўвалася 1 мільён 307 тысяч 184 справы

Канстанцін Карпекін — галоўны захавальнік фондаў Дзяржаўнага архіва Віцебскай вобласці, кандыдат гістарычных навук. У свой час скончыў гістарычны факультэт Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя

П. М. Машэрава, потым былі магістратура, аспірантура пры Акадэміі навук Рэспублікі Беларусь. Дарэчы, на другім курсе вырашыў, што размаўляць будзе выключна на роднай беларускай мове. Хаця, канешне, калі выязджае за мяжу, напрыклад, у Расію, на нейкія семінары, сустрэчы ці проста падарожнічае, праблем з мовай рускай аніякіх! Як лёс звязаў з архіўнай справай?

— Я родам з Якубаўшчыны, што на Лёзненшчыне,— расказаў пра сябе пры сустрэчы Канстанцін Карпекін.— І ўся мая сям’я настаўніцкая, нават можна сказаць, што гэта дынастыя: бабуля Варвара Іларыёнаўна была настаўніцай пачатковых класаў, бацька — настаўнік фізікі і астраноміі, маці — настаўніца хіміі, сястра — хімік-біёлаг і таксама некалькі год пасля размеркавання працавала ў школе, ну а я па адукацыі — гісторык. На выбар і маёй будучай прафесіі паўплывала бабуля: я вельмі любіў слухаць яе гісторыі, успаміны, у нашым доме было шмат розных сямейных рэліквій — цікавых дакументаў, фотаздымкаў, якія мы разглядалі. А з бацькамі, калі выдаваўся вольны час, вандравалі па нашай роднай Лёзненшчыне, па яе гістарычных мясцінах, напрыклад, запомніліся рэшткі панскіх маёнткаў. І хаця я спачатку рыхтаваўся на настаўніка-фізіка, потым пераарыентаваўся на замежныя мовы, але ў нейкі момант зрабіў правільны выбар!

Ва ўніверсітэце студэнтаў не прымушалі наведваць архіў, першакурснік Канстанцін Карпекін аднойчы сюды завітаў па асабістай ініцыятыве, папрацаваў у чытальнай зале, а потым заахвоціўся, ды настолькі, што архіўная справа стала для юнака прызваннем і лёсам. Хаця, шчыра кажучы, і тады, і зараз гэтую прафесію не назавеш прэстыжнай сярод моладзі. З-за невялікіх грошай у тым ліку! Як пацвярджае і Канстанцін Рыгоравіч — гэта прафесія для душы.

У Дзяржаўным архіве Віцебскай вобласці Канстанцін Карпекін працуе дзесяць гадоў. Увесь час яго цікавіла гісторыя рэлігій, і калі яшчэ ў ВДУ пісаў навуковую працу, у яго назапасіліся некаторыя напрацоўкі. Праца ў архіве ўзбагаціла ведамі, а дысертацыя, на стварэнне якой пайшлі чатыры гады, потым стала падставай для выдання аднайменнай кнігі — «Иудейские общины в Белорусской ССР, январь 1919 — сентябрь1939». Кніга выйшла на рускай мове, каб пашырыць кола зацікаўленых гісторыяй краю і яе рэлігійнымі канфесіямі.

А што цікавага асабіста для сябе знайшоў аўтар манаграфіі падчас яе напісання?

— Напрыклад, Віцебск у першыя паслярэвалюцыйныя гады займаў другое месца ў рэспубліцы пасля Мінска па колькасці сінагог і малітоўных дамоў,— расказаў Канстанцін Рыгоравіч.— Калі ў сталіцы іх налічвалася 84, то ў Віцебску — 73! Цікава і тое, што нават у час узмоцненай антырэлігійнай прапаганды ў 1918-20-х гадах у Віцебску яшчэ даволі памяркоўна адносіліся да правоў вернікаў. Напрыклад, пастановай мясцовых улад ім не забаранялася ўжо напярэдадні рэлігійных свят раней пакідаць працу і многае іншае.

Як галоўны захавальнік фондаў Канстанцін Карпекін расказвае:

— Дзяржаўны архіў Віцебскай вобласці самы буйны сярод абласных устаноў па колькасці спраў: на пачатак года тут захоўвалася 1 мільён 307 тысяч 184 справы, за дзевяць месяцаў паступіла яшчэ звыш 6,7 тысячы. Наша ўстанова — з багатымі традыцыямі, працаваць тут вельмі ганарова. Калектыў складаюць самаадданыя прафесіяналы сваёй справы. Дарэчы, у хуткім часе будзе поўнасцю завершана стварэнне электроннага каталога ў архіўнай бібліятэцы, якая налічвае больш за 12 тысяч экзэмпляраў кніг, газет і часопісаў. Архівы заўсёды адкрыты для нашых грамадзян.