‘Einstein zou niet kunnen functioneren aan onze uniefs’

BRUSSEL | Er zijn soms weken waarin Noel Salazar niet toekomt aan onderzoek. Nochtans is precies dat zijn job: als onderzoeksprofessor in de sociale en culturele antropologie (KU Leuven) hoort hij kennis te vergaren over hoe en waarom mensen landsgrenzen oversteken. ‘Maar bij ons werk komt ongelooflijk veel administratie kijken. Zodanig veel dat er soms erg weinig tijd is voor iets anders’, zegt Salazar. ‘Ik herinner me bijvoorbeeld een administratieve rel om een uitgave van 8 euro. Omdat het bonnetje verloren was gegaan, waren er meerdere mensen mee bezig. Uiteindelijk heeft het hele gedoe zeker meer gekost dan die 8 euro voor de uitgave zelf. Waar zijn we eigenlijk mee bezig?’

U hebt meegewerkt aan een standpunt van de Koninklijke Vlaamse Academie voor We- tenschappen en Kunsten waarin dat wordt aangeklaagd: professoren moeten continu verantwoording afleggen omdat universiteiten almaar meer als bedrijven worden gemanaged.

‘Veel collega’s en ook ikzelf doen ons onderzoek heel graag. We zijn gedreven en verwachten niet dat we een nine-to-five-job hebben. Maar u zou eens moeten weten hoeveel uren we bezig zijn met andere dingen die de steeds grotere administratieve diensten naar ons sturen. Laatst nog een uitgebreide evaluatie van de nieuwe evaluatiemethode van de opleidingen. Op zich natuurlijk zinvol, maar het telt allemaal op.’ ‘We willen kunnen rekenen op vertrouwen en niet continu over alles, onderzoeksresultaten en uitgaven, rekenschap moeten afleggen. Daar kruipt veel tijd in die we niet in ons onderzoek kunnen steken.’

Maar u kunt toch niet verwachten dat u zomaar belastinggeld krijgt en dat niemand weet wat ermee gebeurt?

‘We vragen geen carte blanche voor ons onderzoek. Maar vandaag is de slinger te ver doorgeslagen. Het huidige systeem leidt ertoe dat we vooral projecten aanvragen rond thema’s die trendy zijn en dat we projecten voorstellen die meteen resultaten en wetenschappelijke publicaties

opleveren. Dat is zo belangrijk omdat de financiering van de universiteiten gebaseerd is op competitie.’ ‘Als professor kan ik geen onderzoek verrichten als ik geen projecten binnenhaal. Om onderzoekslijnen te kunnen voortzetten, investeer ik in het schrijven van projecten dus veel energie. Ook al is de slaagkans klein.’

Wat stelt u voor?

‘In Nederland hebben ze de bere- kening eens gemaakt. Als er minder projecten geschreven worden, zou dat veel geld besparen. Geld dat je eerlijk zou kunnen verdelen tussen de onderzoekers.’ ‘Natuurlijk mag een deel van de financiering competitief blijven. Maar niet alles, want dat is niet gezond. Einstein zou niet kunnen functioneren in dit klimaat.’