Rusland mag dan toch meedoen in Rio
Opluchting in Moskou, forse kritiek elders. Het Internationaal Olympisch Comité schuift de beslissing over de deelname van Russische atleten door naar de verschillende sportfederaties.
Rusland mag dan toch deelnemen aan de Olympische Spelen in Rio, die op 5 augustus beginnen. Dat heeft voorzitter Thomas Bach van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) gisteren bekendgemaakt. Met die beslissing gaat het IOC lijnrecht in tegen het advies van het Wereld Anti-Doping Agentschap (Wada). Dat had bij monde van Dick Pound opgeroepen om Rusland te schorsen na een vernietigend rapport van de Canadese onderzoeker Richard McLaren. Dat had aangetoond dat in Rusland al jarenlang een dopingsysteem bestaat dat door de staat wordt aangestuurd. Ook werden positieve dopingtests op grote schaal verdoezeld, onder meer tijdens de Winterspelen van 2014 in Sotsji. Ook al wordt Rusland niet in zijn geheel geschorst, toch zullen heel wat Russische atleten niet aan de start verschijnen in Rio de Janeiro. Het is aan de verschillende sportbonden om te beslissen of hun Russische delegatie geschrapt moet worden. Zo besloot de internationale atletiekfederatie IAAF eerder al dat 68 Russische sporters niet mogen deelnemen. Algemeen wordt verwacht dat de internationale gewichthefbond IWF eerstdaags dezelfde maatregel zal nemen. Of er nog sportfederaties het voorbeeld van het IAAF zullen volgen, is koffiedik kijken. Het IOC heeft Russische atleten ook ‘strenge voorwaarden’ opgelegd. Zo zullen ze extra streng gecontroleerd worden op mogelijk dopinggebruik. Bovendien zullen alle Russische atleten die tij- dens hun carrière positief testten op doping, gebannen worden van de Spelen, ook zaten ze hun straf al uit. Vermoedelijk zullen onder anderen de wielrenners Zakarin en Zabelinskaya niet naar Brazilië moeten afreizen. Ook de sporters die opdoken in het rapport-McLaren, worden geschorst. Onder hen mogelijk heel wat zwemmers. Wat het lot is van de vele sporters die gepakt werden op het gebruik van meldonium, is nog onduidelijk. In Rusland werd opgelucht gereageerd – de Russische minister van Sport Vitaly Moetko dankte het IOC voor de ‘objectieve’ beslissing – elders klonk vooral kritiek. Vooral de topman van het Amerikaanse antidopingagentschap Usada, Travis Tygart, was hard: ‘Op dit belangrijke moment wordt de stok doorgegeven aan sportfederaties die ofwel de expertise, ofwel de collectieve wil missen om de situatie op een juiste manier aan te pakken, zo kort voor de Spelen. De belangenverstrengeling is flagrant.’ Ook voormalig Wada-voorzitter Dick Pound haalde fors uit: ‘Als dit over Denemarken ging, was de beslissing al een tijd geleden genomen.’ De dagen voorafgaand aan de beslissing werd er vanuit Rusland heel wat politieke druk uitgeoefend op het IOC. Ex-president Mikhail Gorbatsjov stuurde een brief waarin hij opriep ‘zuivere atleten niet te schorsen’. Buitenlandminister Sergej Lavrov belde met zijn Amerikaanse collega John Kerry. En Vladimir Poetin dreigde dat ‘de olympische beweging mogelijk weer op het punt staat te splitten’.
‘De belangenverstrengeling is flagrant’
BRUSSEL | Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) laat de beslissing om Russische sporters te schorsen voor de Spelen in Rio over aan de internationale sportfederaties. Een algemene schorsing komt er dus niet. Geen goeie zaak, menen dopingbestrijders wereldwijd. Het luidst te horen, was de kritiek van Travis T. Tygart, de baas van het Amerikaanse antidopingagentschap Usada: ‘ De beslissing van het IOC om Rusland te laten deelnemen, is een slag in het gezicht van zuivere atleten.’ De directeur van de Nederlandse Dopingautoriteit, Herman Ram, noemt de beslissing van het IOC dan weer laf: ‘Twintig bonden moeten nu een beslissing nemen, maar de criteria zijn onduidelijk. De ene bond kan het anders interpreteren dan de andere. Een onbestaanbare situatie.’ Het IOC legt de sportfederaties op om de Russische atleten nauwgezet onder de loep te nemen. Ze moeten hun dopingverleden uit- spitten en wie niet voldoet, weigeren. Wie ooit al tegen de lamp liep, ook al werd de straf al uitgezeten, is niet welkom in Rio. Ook wie, voorlopig nog anoniem, genoemd werd in het vernietigende dopingrapport van Richard McLaren, mag niet deelnemen.
Geen gewichtheffers?
In theorie kunnen de sportfederaties ervoor kiezen om het voorbeeld van de Internationale Atletiekbond (IAAF) te volgen en de Russische delegatie te schrappen. Toch wordt alleen van de international gewichtheffersbond IWF verwacht dat die dat zal doen: het aantal positieve tests van Russische gewichtheffers liep dan ook de spuigaten uit de laatste jaren. Hoe de andere sportfederaties zullen omgaan met de richtlijnen, is niet zeker. Wat zal de zwembond bijvoorbeeld beslissen? ‘Het Russische zwemmen had al lang geschorst moeten worden’, zei de Belgische topzwemmer Pieter Timmers vorige week nog (DS 19 juli). ‘De weg lag open om na de schorsing van de Russische atletiek mee op de kar te springen. Het is ongelooflijk dat dit niet is gebeurd.’ Mogelijk zullen individuele zwemmers of zwemsters geschorst worden. Neem nu Yulia Efimova, die een bronzen plak won in Londen. Zij werd tijdelijk geschorst voor het gebruik van Meldonium, dat in 2015 nog niet op de lijst van verboden middelen stond. Zal zij welkom zijn in Rio of niet? En wat met andere zwemmers rond wie al langer een zweem van verdenking hangt? Ook in andere sporttakken is het onduidelijkheid troef. Zo rijst de vraag wat er met de wielrenner Ilnoer Zakarin gebeurt, die van 2009 tot 2011 al een schorsing uitzat. Nadat hij in de Tour de eerste Alpenrit had gewonnen, weigerde hij in te gaan op vragen over het Russische dopingdossier. ‘De Tour bezorgt me zoveel stress dat ik me na de koers met niets anders be- moei. Ik weet niets van het McLaren-rapport af en kan er dan ook geen commentaar opgeven’, luidde het.
Tennissers welkom
De beslissingen van de sportfederaties zullen snel moeten vallen: op 5 augustus beginnen de Spelen. Volgens IOC-voorzitter Thomas Bach zullen de 27 sportfederaties de komende dagen laten weten wie ze al dan niet schorsen: ‘Veel federaties hebben al veel moeite gedaan en zullen de komende dagen documenten voorstellen.’ De tennisfederatie liet al weten dat de zeven Russische tennissers welkom zijn op de Spelen. Wie zeker niet naar Brazilië mag, toch niet om er te sporten, is Julia Stepanova, de Russische klokkenluidster die met haar biecht de bal aan het rollen bracht. De IAAF wilde haar laten deelnemen onder neutrale vlag, maar daar steekt het IOC een stokje voor, aangezien ze eerder al geschorst werd wegens dopinggebruik. Eerder deze maand nam Stepanova nog deel aan het EK in Amsterdam met op haar buik de tekst ‘ I run clean’. Dat zal ze dus niet in Rio doen. Het Internationaal Paralympisch Comité (IPC) ten slotte zal in de eerste week van augustus beslissen of Rusland geweerd wordt van de Paralympische Spelen in september. Uit het rapport-McLaren bleek immers ook de massale fraude bij paralympiërs.
‘Twintig bonden moeten nu een beslissing nemen, maar de criteria zijn onduidelijk. Een onbestaanbare situatie’ HERMAN RAM Directeur van de Nederlandse Dopingautoriteit