Monnikenwerk in dienst van het monument
ORIGIN TOONT FOTO’S VAN VIJFTIEN JAAR RESTAURATIES Het restauratiebureau Origin werkte aan grote monumenten zoals het Atomium, het Afrikamuseum in Tervuren en de Munt. Maar meestal opereert het in de schaduw. Een fototentoonstelling brengt in beeld wat he
De tentoonstelling heet Hidden heritage en de titel klopt. De 65 beelden die fotograaf Georges De Kinder selecteerde, moet de bezoeker zoeken in de kelderzaal van de Sint-Gorikshallen. Ze zijn een neerslag van de vijftien jaar dat het restauratiebureau Origin aan het werk is. Architecten die monumenten restaureren, weten wat het is om in de luwte te werken. ‘ Onze taak is net onzichtbaar te blijven’, zegt Philippe Lemineur, een van de vennoten van Origin. Met grote precisie achterhaalt het bureau de oorspronkelijke toestand van een monument, om die vervolgens met zachte hand op te roepen. Een persoonlijke stempel drukken, hoort daar niet bij. Dat is wat architecten in nieuwbouwprojecten vaak wel doen. Daarom worden de werken aan het Afrikamuseum in Tervuren aan Stéphane Beel gelinkt, terwijl Origin alle restauraties doet. ‘ Het museum dateert van 1910’, zegt Barbara Pecheur. ‘ Het heeft veel historische decors op de muren, zoals landkaarten en Afrikaanse landschappen. Er zijn veel soorten marmer en zelfs de museumkasten zijn erfgoed.’ Het is velen ook ontgaan dat Origin het gros deed voor de restauratie van ons nationaal monument: het Atomium. De architecten moesten een klimopleiding volgen, om zich in de hoogte te vergewissen van de roest van de panelen. Ook in de Muntschouwburg heeft het bureau al enkele campagnes achter de rug. Georges De Kinder fotografeert zoals Origin restaureert. Met veel gevoel registreert hij het licht, de kleuren en de textuur van de materialen. Toevoegingen doet hij niet, ensceneren nog minder. Geduldig bedient hij zich van een lange sluitertijd om subtiele lichtschakeringen te vangen. In ruwe industriële ruimtes, zoals de Elektriciteitscentrale in Langerbrugge of een gapende ruïne als de Han- delsbeurs in Antwerpen, komt dat maximaal tot zijn recht. Die foto’s zijn terecht op groot formaat geprint.
Mondriaan
‘Na al die jaren is Georges een compagnon van ons werk’, zegt Cécile Mairy. ‘Hij documenteert de projecten door alle fasen van de werken te fotograferen. Vaak gebruiken we zijn foto’s als studiemateriaal, of we voegen ze toe aan het lastenboek. Soms focust hij op details, waarvan je amper weet wat het is.’ Dat laatste deed hij in het gemeentehuis van Vorst, een art-decogebouw van Jean-Baptiste Dewin. Op zolder vond hij plaasteren pelikaanbeelden en in de trouwzaal liet hij zich meeslepen door de motieven van de houtpanelen. In de kleine tribune van de Hippodroom van Bosvoorde zag hij een geometrisch lijnenspel. In de Moderne Wijk van Victor Bourgeois capteerde hij de werkmannen achter de rood-groen-blauwe ramen. Het resultaat lijkt een com- positie van Mondriaan. Restaurateurs hebben eeuwen in hun bereik. Het oudste project van Origin is het Priorhuis van het Rood Klooster, een gebouw uit de vijftiende eeuw. De jongste toepassingen hebben nog maar amper de titel ‘monument’ verworven: het Atomium, de Oudaan (van Renaat Braem) en Ieder zijn huis (Willy Van der Meeren) dateren alle van 1958. Het palet is breed. Van potige industriebouw, zoals een hangar van de Centrale Werkplaatsen in Kessel-Lo, tot het bladgoud in de Muntschouwburg. Van publieke gebouwen, zoals de gemeentehuizen van Laken en Vorst, tot een onzichtbare plek als de IJskelders van Oudergem. Die laatste is een bakstenen iglo die zes meter onder de Waversesteenweg ligt. De overdekte grafgalerijen van Molenbeek (pas opgeleverd) en Laken (binnenkort klaar) zijn een unicum. Een recent project is de vrijmetselaarstempel in de Brusselse Peterseliestraat, die vrijwel volledig overschilderd was in zalmroze. Het kwam eropaan de originele schilderingen met Egyptische taferelen opnieuw in hun luister te herstellen. Tijdens de Brusselse Monumentendagen (17 en 18/9) kunt u gaan kijken.
Voor de werken aan het Atomium moesten de architecten eerst een klimopleiding volgen