‘We kijken uit naar jullie lekken!’
De Europese Groenen openen een platform waar klokkenluiders anoniem informatie kunnen lekken. ‘Populistisch? Helemaal niet. We willen met EULeaks zaken ten goede keren in de EU’, zegt Bart Staes.
BRUSSEL | Uitgerekend op de eerste werkdag van de onderzoekscommissie naar de gelekte Panama Papers, lanceerden de Groenen in het Europees Parlement hun ‘EULeaks’. Het is het eerste online meldpunt dat zich toespitst op de Europese instellingen. ‘We willen een platform aanbieden aan mensen die met hun geweten kampen, vinden dat ze klokkenluiders kunnen zijn, maar niet met die informatie naar buiten durven komen’, zegt Bart Staes. ‘ Wie dat wil, kan volledig anoniem blijven.’
Staes is één van de twaalf groene Europarlementsleden die meewer- ken aan het initiatief, omdat ze elk een expertise op hun domein hebben opgebouwd. Zelf zal hij alle gelekte dossiers over voedsel, landbouw en vrijhandelsverdragen voor zijn rekening nemen. In tweede instantie bekijkt de twaalfkoppige groep wat er met de informatie gebeurt. ‘We kijken uit naar jullie lekken!’, liet de Duitser Sven Giegold weten.
Mikken jullie dan vooral op Europese ambtenaren als klokkenluiders?
‘Dat is een deel van het verhaal. Het zou meegenomen zijn als we informatie kregen over dingen die fout lopen bij de Europese Centrale Bank of binnen de eurogroep.’
‘Of het nu gaat om dubieuze belastingdeals, de besluiten van de eurogroep of het oordeel of een chemisch product wel of niet schadelijk is, steevast krijgen we als parlementsleden lmoeizaam informatie of onvoldoende gegevens. Dat betekent dat we ons werk niet altijd even goed kunnen doen. Daarom hebben we ook een wetsvoorstel ingediend om klokkenluiders in de EU beter te beschermen.’
De media hebben LuxLeaks en de Panama Papers bovengespit. Waarom moeten jullie dan nog EULeaks oprichten?
‘We vormen geen concurrentie voor de media. Maar wij beschikken wel over directe lijnen om ervoor te zorgen dat het beleid in goede zin wijzigt. En afhankelijk van de omvang of het gespecialiseerde karakter van wat onthuld wordt, kunnen we samenwerken met de media of met experts.’
Zijn jullie niet bang dat jullie EUambtenaren of anderen aanzetten om de wet te overtreden?
‘We bieden een platform aan, we zetten niemand aan om klokkenluider te worden. De mensen moeten zelf inschatten welke risico’s ze nemen. Maar wij hebben de middelen om correct om te gaan met die informatie. De vraag of die belang-
‘We zetten niemand aan om klokkenluider te worden. De mensen moeten zelf inschatten welke risico’s ze nemen’
rijk is voor de democratie en de transparantie wordt belangrijk.’
En als jullie het verwijt krijgen van collega’s dat dit getuigt van populisme en een pr-stunt is?
‘We zijn hier een jaar mee bezig, onder meer met de technologie achter de website. Proberen de zaken ten goede te keren is toch geen populisme? Toen ik me bezighield met de hormonenmaffia, moest ik ook het terrein op gaan en met boeren praten om informatie van binnenuit los te krijgen. Je verandert de zaken niet vanop je bureau in Brussel of Straatsburg alleen.’