HOE MAAK IK VAN EEN PROBLEEM EEN ROTDOSSIER?

De ellende begint met de neiging om deals achter de schermen te regelen

Onderschat nooit het vermogen van politici om een moeilijke kwestie zodanig te mismeesteren dat het een echt rotdossier wordt. Belangrijke projecten waar delicate evenwichten in het geding zijn en die tussen vele verraderlijke klippen moeten worden geloodst, ontaarden dan in een imbroglio waar niemand nog met ere uitkomt, waar de politiek als geheel door gehavend wordt en waar de burgers alleen van onthouden dat ze kennelijk worden geregeerd door een zootje amateurs.

Waarom is het in Vlaanderen, na Oosterweel en Uplace, nu ook weer zo aan het lopen met de instap van een Chinees staatsbedrijf in Eandis? Het begin van alle ellende ligt zeker in de neiging om zulke deals achter de schermen te bedisselen tussen de krachten die het gewoon zijn de macht onder elkaar te verdelen. Apparatsjiks die alleen verantwoording verschuldigd zijn aan hun partijtop, treffen een regeling onder elkaar, houden die ver van het publieke debat en rekenen op de discipline die in onze particratie de regel, niet de uitzondering is. Keer op keer onderschatten die lieden, en hun opdrachtgevers, de mobilisatiekracht van het verzet tegen hun zo keurig geregelde plannetjes. Eerst lijkt het allemaal prima te lukken. Maar dan duikt er een actiegroep op en/of verschijnen er opiniestukken die twijfel zaaien. Op dat ogenblik is de reflex van de oligarchie om te doen alsof 1) er niets aan de hand is, 2) de tegenstanders er niets van begrepen hebben en 3) het te laat is om de trein nog te stoppen. Keer op keer werkt dat averechts. Nu begrijpt de buitenwacht pas goed dat er stront aan de knikker is. Hier en daar verliest een politicus zijn koelbloedigheid of, waarschijnlijker, ziet er een de kans om zich te profileren en de poppen gaan aan het dansen.

Zo krijg je een dossier waar geen goede kant meer aan is. In brede kring is de indruk gevestigd dat er iets heel erg fout is met de Eandis-deal. Zelfs de Staatsveiligheid bevestigt dat. Niemand heeft zicht op de Chinese strategie, maar het hoge inkoopbedrag laat vermoeden dat het niet om liefdadigheid gaat. Er is echter een ondertekend akkoord, de meeste betrokken gemeenten hebben het al goedgekeurd en de relaties met China, een belangrijke handelspartner en investeerder, komen op de helling. Dat is waar een bepaalde bestuurscultuur ons heeft gebracht. Opnieuw.

Je zou verwachten dat, geleerd door de ervaring, het politieke bedrijf stilaan zou inzien dat het beter is zulke zaken van publiek belang in alle openheid te bespreken. Liever een goede botsing van ideeën dan deze troosteloze knoeiboel, toch?