Ethiopië dreigt Turkije 2.0 te worden voor EU
Ethiopië roept de noodtoestand uit om de onrust de kop in te drukken. Dat is vervelend voor de EU, die onderhandelt over een migratieakkoord naar analogie met Turkije.
| De Duitse kanselier Angela Merkel is geen regelmatige bezoekster van het Afrikaanse continent. Maar gisteren begon ze aan een tweedaagse rondreis die haar in Mali, Niger en Ethiopië brengt.
De drie bestemmingen hebben alles te maken met de migratiecrisis; het zijn landen waar Afrikaanse migranten uit wegtrekken of passeren richting Italië en Europa.
De drie maken daarom deel uit van de eerste groep landen waarmee de Europese Unie de komende maanden migratieakkoorden wil afsluiten, gemodelleerd naar de deal met Turkije: de regeringen komen in aanmerking voor extra ontwikkelingshulp en economische investeringen als ze actief meewerken aan het afremmen en bestrijden van de illegale migratie.
Critici klagen al langer aan dat de EU haar waarden en haar strijd voor de mensenrechten ondermijnt door deals te sluiten met autoritaire regimes.
En dan komt het bijzonder slecht uit als een bondgenoot als Ethiopië, dat gold als een baken van stabiliteit in een woelige regio, de noodtoestand voor zes maanden uitroept.
Het regime in Addis Abeba, dat de bevolking normaal stevig in de greep houdt, probeert met de maatregel een einde te maken aan de protesten die al sinds november woeden in delen van het land.
De Ethiopische atleet Feyisa Lilesa maakte de wereld tijdens de Olympische Spelen in Rio attent op de onrust toen hij als tweede over de eindmeet kwam van de marathon met zijn handen gekruist boven zijn hoofd. Die geste is het symbool van de betogers geworden in de Oromo-regio. Vandaar sloeg het protest over naar de regio Amhara.
Volgens mensenrechtenorganisaties ligt de bron van het ongenoegen bij een cocktail van landkwesties, politieke marginalisering en de keiharde repressie door het regime.
De Oromo en Amhara vormen de grootste etnieën in Ethiopië, maar de macht is sinds 25 jaar overwegend in handen van de kleinere Tigre-etnie. Ze vinden ook dat zij onvoldoende hebben kun- nen profiteren van de economische opleving die onder meer de hoofdstad Addis Abeba deed boomen. Betogers vielen de jongste weken herhaaldelijk buitenlandse bedrijven aan, wat potentiële investeerders kan afschrikken.
Het regime in Addis Abeba reageerde met harde hand: volgens Human Rights Watch (HRW) hebben de Ethiopische veiligheidsdiensten al meer dan 500 mensen gedood. ‘Er is zo goed als geen politieke vrijheid meer. Ngo’s en de onafhankelijke media worden strikt gecontroleerd en geconfronteerd met pesterijen en aanklachten.’
De regering beschuldigde gisteren zelfs enkele buurlanden van betrokkenheid: ‘Deze landen zijn direct betrokken bij de bewapening, financiering en training van die elementen’, verklaarde de woordvoerder van de regering.
Human Rights Watch geeft Merkel de raad om de Ethiopische regering vandaag aan te pakken over ‘het buitensporige geweld’ door de veiligheidsdiensten: ‘Die ongecontroleerde misbruiken en het slechte bestuur in landen als Ethiopië en Mali vormen de grondoorzaken van migratie.’
De moeilijke positie van de EU blijkt uit de verklaring van Federica Mogherini. De Hoge Vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid van de EU zei ‘dat de opschorting van politieke en democratische rechten vermeden moet worden’, maar onthield zich van expliciete kritiek.