De laptop of de smartphone uit de aula bannen? Het moet andersom: zet ICT in en je krijgt leukere lessen, schrijven en Je hebt heus geen smartphone nodig om afwezig te zijn

De Nederlandse hooglerares Yra van Dijk wil laptops bannen uit haar hoorcolleges en enkel nog pen en papier toestaan om aantekeningen te maken (DS 24 september). ‘Bij hoorcolleges probeer je een bepaalde sfeer op te roepen in de zaal. Dat lukt niet als alle studenten een laptop gebruiken’, klinkt het. ‘Ik kreeg de indruk een muur van zombies toe te spreken.’

Het moet inderdaad niet leuk zijn om een stelletje ondoden in de les te hebben, maar ligt de schuld hiervan bij laptops? We zijn niet alleen zombie tijdens de les, maar ook op café, tijdens een concert en zelfs in de rij wanneer we boodschappen doen. We leven in een genetwerkte samenleving, waarin allerlei toepassingen ons alledaags leven eenvoudiger maken. Toch lijken we een haat-liefdeverhouding te hebben met nieuwe media. Langs de ene kant zijn het ideale gadgets voor de vrije tijd (welke Snapchat-filter zullen we vandaag eens gebruiken?), langs de andere kant is het iets enerverend dat de serieuze zaken in de weg staat. In het studentenblad Veto werd vorige week een oplossing gesuggereerd: de computer uitzetten of de smartphone aan de kant schuiven. Het lijkt wel een nieuwe verslaving die we onder controle moeten houden.

Is het niet de bedoeling van het onderwijs om jongeren op te voeden tot participant in de maatschappij van de toekomst, een maatschappij waar ICT hoogstwaarschijnlijk alomtegenwoordig zal zijn? Is het dan niet vreemd dat we afstand moeten ne- men van nieuwe media en ICT, simpelweg om ermee om te kunnen gaan? Balans is nodig, maar misschien wordt het tijd dat we de communicatietechnologieën die ons omringen als meer zien dan gadgets die aan- of uitgezet kunnen worden.

Technologie uit de les bannen wordt ondersteund door onderzoek waaruit blijkt dat aantekeningen via de laptop minder gestructureerd zouden zijn dan die met de hand. Je kunt evengoed beweren dat schrijven in het eerste leerjaar moet worden verboden omdat leerlingen beter spreken dan schrijven. De manieren waarop we communiceren, leren en structureren is op onnoemelijk veel manieren verbonden met technologie. Door dat los te koppelen, leer je niet hoe je er wel moet mee omgaan. Je zou juist meer aandacht moeten besteden aan hoe jongeren op een goede en structurele manier nota’s kunnen nemen op de laptop. Of nog beter, hoe nota’s op de laptop en handgeschreven nota’s elkaar kunnen aanvullen.

‘Maar die laptops en sociale media leiden de studenten af tijdens de les!’ klinkt het bij een deel van het lerarenkorps. Klopt. Net zoals oxo, galgje en de krant dat doen. Je hebt heus geen smartphone nodig om afwezig te zijn. Als we studenten niet wijzen op hun verantwoordelijkheden, zullen zij later tijdens een vergadering ook afgeleid zijn door Facebook, Snapchat… Leveren we dan bekwame werknemers af?

ICT is een deel van de toekomst en het mediawijs maken van onze jongeren is een opdracht van het onderwijs. Er zijn talrijke manieren om ICT en nieuwe media te gebruiken tijdens de hoorcolleges, juist om interactie en actieve lesvormen te ondersteunen. Laat studenten extra informatie opzoeken over het thema van de les, start een discussie op Twitter, experimenteer met gezamenlijk nota nemen op Google Drive, of organiseer een online quiz met Socrative. Technologie zal zo je publiek omtoveren van zombies tot een actieve, meewerkende en enthousiaste groep digitale studenten.