Brenda in Memphis: ‘Ik walg ervan’
Als zelfs al de evangelisten walgen van Trump
NA HET TWEEDE TV-DEBAT/SCHELDPARTIJ
Evangelisten en libertairen in Tennessee laten de Republikeinse kandidaat vallen
MEMPHIS | That’s it. Brenda Fowler slaat met haar vlakke hand op tafel. Ze gaat dit jaar niet stemmen, zegt de middelbare moeder van drie dochters vastbesloten, na een lange avond in café Flying Saucer in Memphis, Tennessee. Anderhalf uur heeft ze in de kroeg geluisterd naar de presidentskandidaten Donald Trump en Hillary Clinton. Ze kan op geen van beiden stemmen. ‘ Vooraf had ik nog een laatste restje hoop’, zegt ze. ‘Maar die is nu helemaal verdwenen.’
Ook haar vriendin Robin Haraway, een gepensioneerde lerares, is van Trump af. Zij hoopt dat een van de kandidaten uitvalt, zodat ze niet hoeft te kiezen in het stemhok. Anders schrijft ze uit protest een willekeurige naam op het formulier. Bier en debat-bingo
‘Jij gaat niet stemmen, ik kan dat niet’, zegt Haraway tegen haar vriendin. ‘Zo ben ik niet opgevoed.’ Toen Robin Haraway voor het eerst mocht stemmen, vertelt ze, was ze ziek. ‘Mijn vader reed me naar het stembureau. Een emmer tussen mijn benen.’ Als ze nu op 8 november niet zou gaan stemmen, zou ze zich schamen.
Het is zondagavond in een kroeg langs de snelweg. De Republikeinse partij van Memphis komt hier bijeen om naar het tweede tv-debat tussen Hillary Clinton en Donald Trump te kijken. Er is bier, schalen met nachochips gaan rond, en de aanwezigen spelen debat-bingo. Als een kandidaat iets zegt dat op de bingokaart staat, bijvoorbeeld liberal media, mogen ze dat doorkrassen.
Tennessee is een van de meest conservatieve Amerikaanse staten, en veilig terrein voor Republikein Donald Trump. Maar Trumps seksistische uitspraken, waarin hij pocht over hoe hij zich opdringt aan vrouwen, zijn hier bijzonder slecht gevallen. De gouverneur van Tennessee, Bill Haslam, heeft Trump eerder op de dag opgeroepen zich terug te trekken.
Landelijke peilingen laten zien dat de meeste echte aanhangers van Trump hun kandidaat blijven steunen. Maar het probleem voor Trump ligt elders, in staten als Tennessee. Hier wonen veel Republikeinen die al nooit erg dol op hem waren. Evangelische kiezers, en de libertairen die in zo min mogelijk overheidsbemoeienis geloven.
In Memphis laten deze twee groepen Trump hard vallen. De meeste aanwezigen in café Flying Saucer gaan niet stemmen, of kiezen voor de libertaire kandidaat Gary Johnson. Niemand op het partijavondje wil deze zondagavond Trump nog verdedigen. De vriendinnen Brenda Fowler en Robin Haraway zijn diepgelovige Republikeinen. Fowler speelt bingo, Haraway heeft een haakwerkje meegenomen.
‘Ik wilde Trump eerst nog wel een kans geven’, zegt Fowler. ’Alles beter dan een Clinton, dacht ik. En ieder mens verdient het voordeel van de twijfel. Tot nu.’ ‘Hij heeft geen klasse’
Haraway: ‘Hij heeft geen klasse. Wat hij over vrouwen heeft gezegd, is schandelijk. En die moet straks in de voetsporen van George Washington treden?’
Fowler: ‘ Ik geloof in God, het huwelijk, in eerlijk zijn, en geen overspel plegen. Trump heeft al mijn principes overtreden. Het is voorbij.’
Niet dat de Clinton-haat er minder door wordt. De vriendinnen maken wegwerpgebaren als Clinton in beeld komt. Ze roepen dan iets als:
‘Give me a break!’ Het wantrouwen tegen Clinton neemt in de kroeg de vorm van paranoia aan. Als Clinton op een onverwacht moment in de lach schiet, roepen ze: ‘Aha!’ Clinton, zeggen ze, draagt stiekem een zendertje, en krijgt zo ingefluisterd wat ze moet zeggen. Een andere vrouw aan hun tafel zegt: ‘ Je zag duidelijk dat de stem aan de andere kant van de lijn iets grappigs vertelde.’
Deze verkiezingen hebben hun sporen nagelaten in de levens van de vrouwen, zoals bij veel Amerikanen. Vriendschappen zijn verwoest, fami-
lierelaties staan op scherp. Brenda Fowler: ‘Vrienden die Trump-aanhanger zijn geworden, willen geen contact meer. Het zijn ingewikkelde tijden. Ik ken Democraten die voor Trump zijn, en conservatieven die zich kapotschamen.’
Haraway: ‘Zijn aanhangers zijn zombies geworden.’ Scheldpartijen
Met een paar Trump-aanhangers hebben de vrouwen nog contact via Facebook. Maar Brenda Fowler plaatst daar graag kritische filmpjes over Trump en Clinton, en dat komt haar op scheldpartijen te staan, zegt ze. ‘Nu ook met dat vrouwenschandaal. Mensen zeggen: ‘‘Dat heeft Trump niet zo gezegd!’’ Terwijl het gewoon op band staat. Dan zeggen zij weer: ‘‘Dat is vast gemanipuleerd’’. Je komt daar niet meer uit.’
Fowler heeft haar Facebook-account opgeschoond. Ze volgt geen media die alleen nog maar proTrump zijn, zoals Breitbart en Drudge Report. Maar ze wil ook geen andere media volgen, omdat die volgens haar op de hand van Clinton zijn. ‘Het is stiller geworden in mijn leven. Je kunt niemand meer vertrouwen, iedereen heeft een agenda. Gewone mensen, media, iedereen.’
Brenda Fowler geeft haar dochters thuisonderwijs. Ze wil niet, zegt ze, dat de kinderen geïndoctrineerd worden door de overheid. ‘Ze moeten alleen de waarheid horen.’ Die waarheid is, zegt ze, dat Amerika in een spirituele crisis zit. ‘Clinton en Trump zijn daar het gevolg van. Als ik ze zie, denk ik alleen maar: ik walg van ze.’
Fowler rekent haar wijn af en bekijkt, zoals vaak deze avond, wat er op Facebook gezegd wordt. Ze schrijft zelf: ‘Twee leugenaars. God, heb meelij met dit land.’
Blz. 1819 berichtgeving.