‘Anders zijn is fijn’ Eva De Roovere is liever niet perfect
Met perfectie kan het alle kanten uit, zegt zangeres Eva De Roovere. Zo kan een concert perfect zijn, terwijl de muziek toch net niet té perfect werd gespeeld. Ze schreef er een essay over voor de maand van de spiritualiteit: ‘Ik is perfect’. Zou het?
Het thema van perfectie werd Eva De Roovere aangereikt, maar het sprak haar direct aan. ‘Ik ken het heel goed van in de muziekwereld. Daar is het ook altijd voortdurend afwegen: is een perfect gespeelde voorstelling het belangrijkste? Of mag je de persoonlijkheid van de muzikant horen en sta je toe dat het minder perfect klinkt? Wordt het daardoor niet juist perfecter?’
Ze joeg ooit een platenverkoper op stang door hem te complimenteren met de muziek die hij voorstelde: ‘“Prima”, zei ik. “Het klinkt niet te perfect.” Hij draaide zich beledigd om en liep weg. Terwijl ik het net supermooi vond! Je kunt in de studio zitten met allemaal perfectionisten die keihard hun best doen. Dan krijg je een afgewerkt nummer dat voor altijd hetzelfde klinkt. Voor je publiek, dat de plaat koopt, blijft het altijd datzelfde nummer. Maar tijdens onze optredens spelen we het nooit meer zo. Het is veel interessanter om het telkens helemaal anders te brengen.’
Er zijn zoveel gebieden in het leven waarin we onnodig perfectie nastreven. Trouwens, wie bepaalt dat, wat perfect is? De Roovere denkt erover na in persoonlijke brieven aan vrienden en vriendinnen, aan muzikanten, aan haar al lang geleden overleden oma en aan Jezus, de dalai lama en Julius Caesar.
Perfect koppel
Er zit ook een brief bij aan haar ex-echtgenoot. Toen ze na negen jaar aan hun vrienden vertelden dat ze gingen scheiden, reageerden velen verbaasd: ‘“Maar jullie leken het perfecte koppel!” We waren erg complementair, dan ziet het er al snel “perfect” uit voor de buitenwereld’, zegt De Roovere daarover. ‘De waarheid is dat Marc en ik allebei gewoon heel graag gezien wilden worden en dat is gevaarlijk. Ik denk dat veel mensen dit zullen herkennen. Als je zo in een relatie stapt, met een toffe persoon dan nog, wil je alles doen wat de ander van je verwacht. Opdat die ander van je zou houden. Elkaar tegemoetkomen hoeft niet per se slecht te zijn. Maar ons deed het de das om. Het is niet goed als je dingen laat omdat je bang bent dat je anders niet meer perfect gevonden wordt. Het is niet goed als je vanwege het compromis al je eigen noden opzij schuift.’
In een brief aan een vriendin van vroeger, die met een burn-out kampt, vraagt ze ‘waarom we ons toch zo spiegelen aan de verwachtingen van anderen?’ Het is een ziekte des tijds, vreest De Roovere: ‘We leven bijna allemaal op een scherm tegenwoordig. We zijn zo hard bezig met informatie binnenhalen en naar anderen te kijken, dat we vergeten dat we allemaal maar mensen zijn. Met onze rariteiten en eigenaardigheden. Waarom denken zoveel jonge meisjes dat ze te dik zijn? Omdat ze in de spiegel kijken en daar iets anders zien dan op hun smartphone.’
‘Het is maatschappelijk een beetje uit de hand aan het lopen. We willen er allemaal hetzelfde uitzien. Of je nu in Bulgarije opgroeit of bij ons, de norm is dezelfde. Dat is het nadeel van de globalisering. Iedereen begint hetzelfde te doen en te denken. We hebben allemaal dezelfde rolmodellen. Ik vind dat een beetje raar. We moeten juist onze eigenheid accepteren.’
Wabi sabi
Het woord is gevallen. Het draait in het leven niet om de realisatie van perfectie. Het draait om aanvaarding. ‘Om te beginnen van onszelf. En ook van de ander. Van de verschillen tussen mensen. Ik pleit ervoor om het anders-zijn toe te juichen. Anders zijn is fijn!’
In Japan is er een filosofische strekking die het imperfect zijn verheerlijkt: wabi sabi. Aanhangers belijden het geloof in vintage en oude spullen en het hergebruik van materiaal. Hun tuinen liggen er ‘natuurlijk’ bij en hun huizen zijn niet te netjes opgeruimd. Daar ziet De Roovere wel wat in: ‘Het heeft een ecologische achtergrond, maar het is ook een emotionele kwestie. Waarom zou ik een nieuwe jas willen als ik een oude heb waaraan ik verknocht ben? Ik heb schoenen die bijna uit elkaar vallen, maar waar ik geen afscheid van kan nemen. Ze zijn met mij in Israël geweest. Het zou zonde zijn om ze weg te doen.’
Is het toeval dat ze, doorheen haar brievenboek, wel vaker inspiratie zoekt in Oosterse spiritualiteit? Natuurlijk niet: ‘Ik ben altijd gelovig geweest, in de zin dat ik geloof dat er iets is, een grote energie die ons sa-
menhoudt en waaruit alles is ontstaan. Ik noem het een levenskracht, andere mensen zouden het God noemen. Maar de westerse spiritualiteit heeft me teleurgesteld. Ik ben naar een katholieke school geweest en werd er eerder door weggeduwd dan dat ik ertoe werd aangetrokken. Ik houd niet zo van dogma’s, van zo-is-het-en-niet-anders.’
‘In het Oosten ontdekte ik een grotere openheid voor debat. In het boeddhisme doen ze bijna niets anders dan vragen stellen. Het maakt andere mensen soms een beetje bang, maar ik vind dat juist erg aantrekkelijk. Ik vraag altijd waarom. En zij beantwoorden mijn vragen met een nieuwe vraag. Dat vind ik geweldig.’
In haar brief aan de dalai lama stuit De Roovere toch op een probleem: als we met z’n allen reïncarneren, om te proberen om bij elke reïncarnatie beter te worden, komen we dan toch niet perfect ter wereld? Nochtans zeggen de Indiërs ook dat iedereen een eigen, persoonlijke god heeft, naar wie we geschapen zijn. Hoe zit het: zijn we perfect zoals we zijn, of moeten we onszelf toch verbeteren? Hoe zit het nu eigenlijk met dat karma?
Weet De Roovere intussen al wat karma is? Ze lacht: ‘Ik stel die vraag in mijn boek ook opzettelijk. Omdat ik de hele tijd al aangeef dat ik bij die kant aanleun, maar ik weet ook goed dat dit niet bij iedereen zal resoneren. Ik ben mij daarvan bewust. En dus haal ik mezelf onderuit met een nieuwe vraag. Vragen zijn altijd interessanter dan antwoorden.’
Geen tv meer
Voor haarzelf heeft de zangeres intussen toch een antwoord gevonden in de transcendente meditatie. De Roovere: ‘Tweemaal per dag zo’n twintig minuutjes stil zitten, terwijl je in jezelf je mantra herhaalt. Een mantra is als een voertuigje dat je verder naar binnen brengt. Op den duur lijken al je gedachten én je mantra te verdwijnen, en word je één bolletje bewustzijn dat als het ware gaat zingen naar jezelf.’
Het hoe van dat alles is voor de lezer niet zo belangrijk, zegt ze. ‘Ik heb vooral willen beklemtonen wat het met mij doet. Ik ben er zowat een jaar geleden mee begonnen. Vanaf het eerste moment wist ik dat deel twee van mijn leven begonnen was. Het heeft me veel sterker gemaakt, als persoon. Want van nature ben ik nogal geneigd tot escapisme. Daarom heb ik bewust geen tv meer. Ik kijk graag naar een film of een goede serie, maar ik wil niet meer uren voor de tv liggen zappen. Dat vind ik zo hersenloos!’
‘Alcohol heeft hetzelfde effect, weet ik uit ervaring. Vanaf het eerste pintje of eerste glas verandert er iets in je persoonlijkheid. Voor veel mensen helpt het om wat socialer te zijn, wat niet per se slecht is. Maar ik ben liever helemaal mijn nuchtere zelf. Dat waardeer ik zo nu ik mediteer: dat ik bewuster in het leven sta. Ik verlies mezelf niet meer in nodeloos gepieker en getwijfel. Ik ben minder impulsief en laat me minder makkelijk uit mijn lood slaan. Het verrijkt mijn persoonlijke contacten: ik ben nu echt aanwezig, helemaal. Ik voel me geen toeschouwer meer van mijn eigen leven, ik sta er middenin. En ik heb het gevoel dat er nog rek op zit...’
Ze lacht: ‘Mensen die mij al langer kennen, zullen misschien zeggen: waar komt ze nu mee af? Ik beweer ook niet de waarheid in pacht te hebben. Ik spreek uit eigen ervaring. Ik heb altijd de neiging om te groeien. Volgens mij is het de enige manier om in het leven te staan. Altijd beter proberen te worden...’ Dus toch?
‘We hebben allemaal dezelfde rolmodellen. Raar. We moeten juist onze eigenheid accepteren’ ‘De westerse spiritualiteit heeft me teleurgesteld. Ik houd niet zo van dogma’s, van zo-is-heten-niet-anders’