SYMBOLISCHE KRACHTMETING

Twee vragen scheidden federaal premier Charles Michel gisteravond nog van de verlossing uit het aanslepende begrotingsconclaaf en het afwenden van de politieke blamage niet op het geijkte moment voor de Kamer te kunnen verschijnen voor zijn State of the Union. De eerste was: hoe hard wilde CD&V haar te elfder ure geopende offensief voor een meerwaardebelasting spelen? En twee: onder welke voorwaarden waren N-VA en vooral Open VLD bereid de christendemocraten een symbolische overwinning op dit delicate terrein te gunnen?

Het zag er de hele dag naar uit Kris Peeters en de zijnen echt niet van plan waren te wijken, zoals ze nog wel deden in de zomer van vorig jaar. Toen slaagden ze er niet in een vermogenswinstbelasting te koppelen aan de taxshift, omdat ze er uiteindelijk het lot van de regering niet afhankelijk van wilden maken. Die mislukking niet nog een keer, zeker niet na een peiling die de verliezen op de linkerflank voor iedereen zichtbaar heeft gemaakt, was duidelijk het devies.

Hoewel CD&V dus weloverwogen en bewust de hakken in het zand zette, bood de tekst die de partij in het weekend voorlegde, wel ruimte voor een compromis. Per slot van rekening bevat het voorstel de mogelijkheid om de meerwaardetaks alleen te heffen op beursgenoteerde aandelen in handen van particulieren. Er wordt voorzien in een vrijstelling, wellicht 50.000 euro gespreid over tien jaar. Die twee elementen maken het plan in hoge mate symbolisch. De aangesproken groep kapitaalkrachtigen is klein. De echte grote spelers vinden bovendien altijd wel een fiscale ontsnappingsroute. Er worden dan ook nauwelijks begrotingsinkomsten van verwacht.

De fundamentele doorbraak in de richting van een eerlijker belastingsysteem is het CD&V-voorstel niet. Evenmin betekent het een dramatische aanslag op de middenklasse. Maar het maakt wel een gat in de muur die vooral Open VLD altijd voor een bijkomende vermogensbelasting heeft gezet. Voor de N-VA was het principe, onder de juiste voorwaarden, wel bespreekbaar. Maar voor beiden gold: waarom zou CD&V zonder tegenprestatie aanspraak mogen maken op een wapen om de dodelijke perceptie te keren dat ze faalt in haar rol van sociaal geweten in deze centrumrechtse regering?

In die symbolische krachtmeting werd gisteren alle beschikbare politieke energie geïnvesteerd. De begroting, die aanvankelijk toch 4,2 miljard tekortkwam, bleek intussen wonderbaarlijk te kloppen. Fluitje van een cent.

CD&V maakt gat in de muur die Open VLD voor vermogensbelasting heeft gezet